26.400 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp vừa "rót" vào thị trường, chuyên gia hiến kế

26.400 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp "rót" vào thị trường

Theo đánh giá của Thứ trưởng Chi, đây là dấu hiệu tích cực cho thấy tác động chính sách giúp các doanh nghiệp và các nhà đầu tư có niềm tin và bắt đầu quay trở lại thị trường. Bởi trong giai đoạn trước đó, cuối năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, hầu như không có doanh nghiệp nào phát hành được trái phiếu ra thị trường.

Ở một khía cạnh khác, sau khi Nghị định 08 ra đời, nhiều doanh nghiệp đã đàm phán thành công với các nhà đầu tư trong xử lý vướng mắc về quá trình thanh khoản, dòng tiền khi trái phiếu đến hạn.

Theo báo cáo của Sở Giao dịch chứng khoán, có 16 doanh nghiệp đàm phán thành công để giải quyết khối lượng trái phiếu gần 8 nghìn tỷ đồng, trong đó có một số doanh nghiệp phát hành lớn như: Tập đoàn địa ốc Bulova, Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai, Công ty cổ phần Hưng Thịnh Land,...

"Nhờ có quy định mới của Chính phủ, các doanh nghiệp cùng với nhà đầu tư đã thực hiện được các phần việc như đàm phán, gia hạn, chuyển đổi thành tài sản,… thành công", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Một điểm nữa là, nghị định 08 cho phép ngưng thi hành điều kiện mới về các nhà đầu tư chuyên nghiệp và xếp hạng trái phiếu hết năm 2023. Quy định này được đánh giá là giúp cho doanh nghiệp, nhà đầu tư đáp ứng các điều kiện, quy chuẩn của Nghị định 65. Nếu áp dụng ngay sẽ "gây sốc, giật cục", có khả năng không những khiến thị trường không tốt lên mà còn xấu đi.

Có thể nói, với những quy định mới của Chính phủ, thị trường trái phiếu đã đạt kết quả bước đầu rất tích cực. Thứ trưởng cho rằng, trong thời gian tới, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ có những điều chỉnh và bắt đầu đi lên một cách bền vững.

Chuyên gia hiến kế phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Dưới góc nhìn chuyên gia, TS. Vũ Minh Khương - Chuyên gia kinh tế đánh giá, Chính phủ đã luôn sát cánh cùng doanh nghiệp để tháo gỡ tất cả những khó khăn hiện đang vướng phải của thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông cho rằng cần chú ý hơn nữa về vấn đề tạo nền móng cho tương lai, bởi rõ ràng chúng ta nhận thức rõ vai trò của trái phiếu là kênh huy động nguồn vốn đặc biệt quan trọng, không chỉ cho doanh nghiệp mà cả Chính phủ.

Nhìn những quốc gia đã tạo ra những phát triển thần kỳ, trái phiếu có vai trò rất quan trọng, đến 100%GDP, trong đó khoảng 50% của doanh nghiệp và 50% của Chính phủ. Chẳng hạn như Hàn Quốc, có đến 18 địa phương phát hành trái phiếu xây dựng đường sắt, tàu điện ngầm, các công trình được xây dựng, phát triển mạnh.

Ông cũng cho biết, nhiều quốc gia trên thế giới trái phiếu phát hành chia làm 3 loại. Một là phải mua bảo hiểm. Khi mua bảo hiểm thì dân rất yên tâm mua, vì bảo hiểm đã kiểm tra rất kỹ trình độ trái phiếu ra sao.

Loại thứ hai là phát hành trái phiếu nhưng có bảo lãnh. Và loại trái phiếu thứ ba là loại hoàn toàn không có bảo lãnh, không bảo hiểm thì phải ít nhất có hai công ty đánh giá kinh nghiệm, năng lực, thẩm định để giúp người dân yên tâm.

Một số quốc gia không chú ý đầu tư nâng cấp hệ sinh thái cho trái phiếu nên khó phát triển, ví dụ như Indonesia hay Philippines vẫn quanh quẩn 30 USD cho doanh nghiệp trái phiếu. Chỉ mức đó thì khó tiến lên được, trong khi ở Hàn Quốc, họ có thể phát hành cả nghìn tỷ USD.

"Tôi nghĩ rằng chúng ta cần đặc biệt coi trọng vấn đề xây dựng hệ sinh thái trái phiếu lành mạnh. Chúng ta phải biến những thách thức thành cơ hội để những ý chí, quyết tâm, nỗ lực của chúng ta trong việc xây dựng nền tảng, hệ thống trái phiếu trở thành đẳng cấp thế giới trong thời gian tới. Nói chung, xây dựng một nền tảng cho hệ thống tài chính lành mạnh cho tương lai của Việt Nam là vấn đề rất cấp bách", ông Khương nhấn mạnh.

Đồng tình với ý kiến ông Khương, GS.TS. Hoàng Văn Cường - Phó hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết, thị trường trái phiếu không phải là một thị trường mua bán hàng hóa thông thường. Trái phiếu là một thị trường tài chính, đòi hỏi những người tham gia phải có năng lực và phải có một môi trường pháp lý để tạo ra một hệ sinh thái .

Do đó, GS Cường cho rằng, việc đầu tiên là chúng ta phải có một khuôn khổ pháp lý để quản lý, hỗ trợ, giám sát.

Thứ hai là bản thân những người tham gia thị trường, kể cả những người phát hành trái phiếu như doanh nghiệp, cũng phải thấy được việc phải tuân thủ ra sao, có thể gặp phải những rủi ro như thế nào?. Ông cho rằng, có lẽ nhiều doanh nghiệp thời gian vừa qua phát hành trái phiếu chưa thực sự hiểu. Bởi nếu hiểu và biết được phát hành như thế rơi vào vòng lao lý thì có lẽ họ đã không làm.

Tương tự, khách hàng, nhà đầu tư cá nhân đầu tư vào thị trường này cũng thực sự chưa am hiểu. Không thể có chuyện lợi nhuận, lãi suất phát hành ra 13, 14, 15%, trong khi ngân hàng đang huy động có 6 - 8%/năm. Một quy luật rất rõ là lợi nhuận càng cao thì rủi ro sẽ càng lớn, nên đương nhiên sẽ gặp những vấn đề rủi ro.

Đặc biệt, theo GS TS Hoàng Văn Cường, phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam là những doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực bất động sản. Mong muốn của các nhà đầu tư cá nhân Việt Nam có một đặc điểm rất khác so với nhiều nhà đầu tư cá nhân thế giới.

"Nhiều nhà đầu tư cá nhân thế giới trên thị trường chứng khoán không hiểu họ đầu tư vào quỹ, đầu tư gián tiếp, nhưng Việt Nam lại rất thích đầu tư trực tiếp, tự mình mua, tự mình cảm nhận được sinh lợi ra sao. Nếu chúng ta chuyển sang các lĩnh vực trái phiếu có khả năng chuyển đổi này, tôi nghĩ đó là một kênh khá tốt để huy động nguồn vốn của từng cá nhân trở thành nguồn vốn của nhà đầu tư", ông Cường cho hay.