Biển Đông: Tổng thống Philippines bất ngờ quay lại thân thiết với Trung Quốc?

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc gặp (ảnh: SCMP)

Đại sứ Trung Quốc ở Philippines – ông Huang Xilian – tuyên bố, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Philippines Duterte đã “đạt được sự đồng thuận để gác lại các tranh chấp về Biển Đông”.

Phát biểu của ông Huang đưa ra trong bối cảnh ông Duterte đang nhận được sự khen ngợi từ giới quan sát khi bảo vệ phán quyết của Tòa án Trọng tài năm 2016, bác bỏ yêu sách chủ quyền phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông tại Liên Hợp Quốc hôm 22.9.

Đại sứ Huang nhấn mạnh, “sự đồng thuận quan trọng đã được ông Tập và ông Duterte nhất trí”, “Philippines sẽ gác lại tranh chấp về vấn đề Biển Đông với Trung Quốc” và “quan hệ giữa hai nước sẽ được đặt lên hàng đầu”.

“Lập trường của Trung Quốc về phán quyết năm 2016 là rất rõ ràng. Chúng tôi không công nhận nó”, ông Huang nói và cho rằng, “vấn đề Biển Đông chỉ là một phần nhỏ trong quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines”.

“Bộ trưởng Ngoại giao Philippines cũng từng nói, tranh chấp Biển Đông chỉ là một viên sỏi nhỏ trên con đường phát triển giữa Manila và Bắc Kinh. Chúng ta không nên vấp phải viên sỏi đó”, ông Huang phát biểu.

Đại sứ Huang nói thêm rằng, số lượng các hợp đồng đầu tư mới của Trung Quốc cho Philippines đã tăng 26,5% trong nửa đầu năm nay.

Oanh tạc cơ H-6K của Trung Quốc bay gần bãi cạn Scarborough đang tranh chấp với Philippines (ảnh: Reuters)

Harry Roque – phát ngôn viên của Tổng thống Duterte – phát biểu hôm 27.9 rằng, Philippines vẫn sẽ tiếp tục hợp tác với Trung Quốc, tăng cường thương mại và đầu tư còn vấn đề Biển Đông thì “không thể giải quyết trong tương lai gần”.

Antonio Carpio – cựu thẩm phán tòa án tối cao Philippines – tỏ ra không hài lòng với sự thay đổi ngột về thái độ của Tổng thống Duterte với Trung Quốc về Biển Đông.

“Ông Duterte đã gác lại tranh chấp Biển Đông để đảm bảo cho các khoản đầu tư của Trung Quốc được thông suốt. Tuy nhiên, chưa đến 5% số tiền mà Trung Quốc hứa đầu tư cho Philippines trở thành hiện thực”, ông Antonio Carpio nói.

“Trong bối cảnh dịch Covid-19 khiến kinh tế Trung Quốc chững lại, chúng ta không nên mơ mộng hão huyền. Nhiều hộ chiếu của công dân Philippines đã bị Trung Quốc hủy. Ông Duterte không thể mong đợi quá nhiều vào Trung Quốc mà đánh mất những giá trị cốt lõi của quốc gia”, ông Carpio nhận xét.

Ông Carpio cho rằng, Tổng thống Philippines phải khẳng định rõ lập trường về vấn đề Biển Đông. Một lần nữa nhấn mạnh phán quyết của Tòa án Trọng tài năm 2016 và kêu gọi Trung Quốc thực thi.