Bình Định: Ngôi làng đặc biệt đàn ông chuyên câu cá ngừ "khủng", sống ở biển nhiều hơn đất liền

Chinh phục biển cả

Khát vọng chinh phục biển cả, ngư dân các vùng biển ở thị xã Hoài Nhơn (tỉnh Bình Định) đã từng bước xây dựng đội tàu đánh cá xa bờ hùng mạnh, hiện đại bậc nhất miền Trung. Đội tàu cá của Hoài Nhơn cũng từng bước quy tụ, tạo được 'hình hài' tập đoàn đánh cá hiệu quả, bền vững.

Vùng đất Tam Quan Bắc nơi có đội tàu cá mạnh nhất thị xã Hoài Nhơn bây giờ đã khác, nhà cửa cao tầng mọc san sát nhau, cuộc sống của người dân thay đổi chóng mặt, ngày càng sung túc. Tất cả sự phát triển phồn thịnh đều nhờ vào đội tàu cá xa bờ.

Hiện, đội tàu cá xa bờ của Tam Quan Bắc đã phát triển lên 1.000 tàu, chiều dài trên 15m, tổng công suất trên 6.000CV, sản lượng đánh bắt bình quân hàng năm từ 16.000 – 17.000 tấn, chủ yếu cá ngừ đại dương. Nhờ nghề cá, thu nhập người dân tăng rất cao, bình quân đạt 60 đến 70 triệu/người/năm…

Con tàu câu cá ngừ đại dương của ngư dân Lê Đại Đức (41 tuổi, ở Tam Quan Bắc) đang neo đậu giữa cảng cá Tam Quan.

Ở đầu tàu, ngư dân Đức giới thiệu rành rọt các loại thiết bị anh trang bị, như: máy định dạng hải đồ, máy MF/HF, ICom, định vị, dò cá, giám sát hành trình, ổn áp, máy liên hệ về bờ, kết nối với bạn tàu…

Trong gầm máy, nhiều cỗ máy bổ trợ cho máy chính được anh nâng cấp để nâng mã lực con tàu khỏe mạnh hơn. Chưa hết, ngư dân này còn trang bị áp mái năng lượng mặt trời trên tàu nhằm tận dụng nguồn năng lượng tái tạo phục vụ đánh bắt.

"Bây giờ tàu cá chúng tôi gần như được trang bị tận răng, mọi thứ trên trời dưới nước chúng tôi đều có hết. Ngư dân của thời đại 4.0 hết rồi, công nghệ gì mới ra, Nhà nước giới thiệu là chúng tôi trang bị ngay", ngư dân Đức cho hay.

Ông Sáu Ninh (tên thường gọi của ngư dân Bùi Thanh Ninh, làng biển Thiện Chánh, phường Tam Quan Bắc) là một trong những tấm gương "nổi bậc" trong nghề câu cá ngừ đại dương. Hiện, ông đang chỉ huy đội tàu cá xa bờ 12 chiếc.

Đội tàu của ông Sáu Ninh giờ không còn phát triển về số lượng nữa mà hướng về chất lượng. Ông cải hoán, thay mới hết tất cả các tàu, tăng công suất, trang bị hiện đại hơn.

Để thuận lợi việc chỉ huy đội tàu trên biển, ông Sáu Ninh sử dụng thiết bị định vị các tàu, kết nối với điện thoại thông minh để nắm bắt vị trí đánh bắt đội tàu mình quản lý.

"Chỉ với chiếc điện thoại nhỏ, giúp tôi có thể quản lý hết chuyện ở ngoài khơi. Công nghệ này đã giúp tôi điều phối đội tàu, chủ động nắm bắt gió bão hướng dẫn các tàu đi neo trú an toàn", ông Sáu Ninh nói.

Sát cánh cùng ngư dân

Theo lời kể của ông Sáu Ninh, khoảng 15 năm trở về trước, đội tàu câu cá ngừ Hoài Nhơn còn rất thô sơ, đánh bắt chủ yếu dựa vào sức người và kinh nghiệm. Những chỉ hơn 1 thập kỷ trở lại đây, các đội tàu bắt đầu được nâng tầm. Tàu cá ngày càng được nâng cấp, cải hoán, đóng mới to lớn hơn, trang bị hiện đại hơn.

Từ khi nhà nước phát động lắp đặt các thiết bị định vị, giám sát hành trình đánh bắt các tàu cá Hoài Nhơn luôn đi đầu để tiếp cận các công nghệ thông tin nhằm phát triển nghề cá khoa học, bền vững hơn.

Hiện, đội tàu Hoài Nhơn hiện có xu thế quy tụ lại, hình thành từng tổ đội đánh bắt đoàn kết trên biển. Mỗi tổ đội khoảng 5 đến 20 tàu cá, họ chọn ngư dân uy tín nhất làm thủ lĩnh để cai quản toàn bộ đội tàu.

Theo Phòng Kinh tế thị xã Hoài Nhơn, địa phương này có đội tàu cá đánh bắt xa bờ 2.100 chiếc (tổng công suất 1,1 triệu CV), chiều dài 15m trở lên, trong khi toàn tỉnh Bình Định chỉ có 3.200 chiếc.

Với 2.100 tàu xa bờ trên tổng số 2.350 tàu cá, tập trung vào các tàu cá khai thác cá ngừ đại dương. Năm 2020, sản lượng khai thác cá toàn thị xã này đạt 59.000 tấn hải sản các loại. Trong đó, các tàu câu cá ngừ đại dương khai thác gần 10.000 tấn, với doanh thu 1 ngàn tỷ đồng.

Ngoài ra, hậu cần nghề cá của Hoài Nhơn cũng phát triển rất mạnh với gần 200 doanh nghiệp kinh doanh các dịch vụ hầu cần biển, giải quyết công ăn việc làm cho trên 20.000 lao động. Đặc biệt, Hoài Nhơn cũng đã thành lập được Nghiệp đoàn nghề cá trên biển với 1.100 tàu, phân thành 680 tổ đánh bắt đoàn kết.

Tiền thân của Nghiệp đoàn nghề cá Hoài Nhơn là từ những tổ đội đoàn kết đánh bắt trên biển. Ở đây theo thực tiễn đánh bắt, các ngư dân tự liên kết lại để hỗ trợ, chia sẻ, giúp đỡ nhau trên biển. Lâu dài, các tổ đoàn kết lớn mạnh hình thành lên nghiệp đoàn.

Thông qua nghiệp đoàn, các ngư dân thành lập ra ban quản trị, lãnh đạo nghiệp đoàn để điều phối việc đánh bắt trên biển. Ngoài là diễn đàn của ngư dân, nghiệp đoàn còn trở thành cầu nối với chính quyền và ngành chức năng về thủy sản. Nghiệp đoàn cũng đứng ra ký kết với các đơn vị, Vùng 4 Hải quân để đảm bảo việc đánh bắt an toàn, hỗ trợ ngư dân mọi lúc mọi nơi trên biển.

Nhiều ngư dân tại xã Tam Quan Bắc đều thể hiện khát vọng muốn nâng cấp đội tàu cá của mình hiện đại hơn nữa. Các ngư dân có đội tàu từ 5 đến 15 chiếc còn ngỏ ý, muốn quy tụ để hình thành những doanh nghiệp đánh bắt viễn dương.

Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoài Nhơn Nguyễn Chí Công  nhấn mạnh, kinh tế biển vẫn là mũi nhọn của địa phương cần được đẩy mạnh phát triển trong thời gian tới. "Chúng tôi sẽ phấn đấu phát triển nghề cá từ Nghiệp đoàn nghề cá tại địa phương, hình thành mô hình hợp tác xã kiểu mới đánh bắt trên biển. Phải xây dựng được những tập đoàn đánh bắt xa bờ hoạt động bài bản, khai thác hiệu quả, bền vững", ông Công cho hay.