BOT tồn tại 2 con số: Bộ trưởng GTVT nói "số liệu kiểm toán chưa đúng bản chất"

Bộ trưởng GTVT nói: "Số liệu kiểm toán chưa đúng bản chất"

Tranh luận về các kết quả kiểm toán một số dự án BOT không đảm bảo phương án tài chính dẫn đến buộc phải xử lý bằng cơ chế riêng, đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang nêu dẫn chứng, kết quả kiểm toán giai đoạn 2016 – 2020 cho thấy, kiểm toán 83 dự án BOT và BT thì Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị giảm thời gian thu phí so với phương án ban đầu đối với các dự án là 302 năm.

Đại biểu cho rằng, có khó khăn trong quá trình giám sát các công trình BOT, thực tế chứng minh có những khó khăn trong giám sát quy trình thực hiện các dự án BOT để đảm bảo cho các dự án triển khai một cách hiệu quả, hiệu lực và đạt được mục tiêu đề ra.

Vì vậy, đại biểu Lê Minh Nam đề nghị Bộ trưởng làm rõ thêm về thực trạng này nhằm phản ánh một cách đầy đủ, toàn diện vấn đề, đồng thời chia sẻ với cử tri về những giải pháp đang được Bộ triển khai thực hiện để khắc phục vấn đề này.

Trả lời phần tranh luận của đại biểu Lê Minh Nam về liên quan đến kết quả kiểm toán của các dự án BOT, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói "phải nghiên cứu thật kỹ vấn đề này".

Theo ông Thể, dự án BOT khi chưa có Luật Đầu tư công, theo Nghị định của Chính phủ, việc đấu thầu dự án là khi dự án đầu tư được duyệt, chưa phải là thiết kế kỹ thuật được duyệt, chưa phải dự toán được duyệt.

Trong khi đó, dự án đầu tư có phần dự phòng khối lượng, dự phòng trượt giá và nhiều loại dự phòng khác. Bởi, nghị định quy định hợp đồng là hợp đồng nguyên tắc và ký hợp đồng theo dự án được duyệt.

Trong hợp đồng có đưa một điều khoản sau khi dự án hoàn thành căn cứ vào kết quả quyết toán của dự án, Bộ Giao thông Vận tải, nhà đầu tư điều chỉnh thời gian thu phí theo số liệu thực mà dự án đã được triển khai.

Vì vậy có hai con số, con số kiểm toán nêu ra, Bộ trưởng đã báo cáo là số liệu này đúng, nhưng chưa đúng bản chất, bởi chỉ đúng theo hợp đồng nguyên tắc, khi chưa có hồ sơ thiết kế, chưa triển khai, chưa giám sát, chưa điều chỉnh hợp đồng.

Con số thứ hai, theo ông Thể, từng dự án BOT, sau khi hoàn thành, được kiểm toán, quyết toán và ký hợp đồng điều chỉnh thời gian thu phí.

"Nên số liệu kiểm toán và số liệu chúng tôi ký là không khác nhau, chỉ khác với hợp đồng nguyên tắc. Chứ nếu Bộ Giao thông Vận tải mà ký hợp đồng như thế thì chắc chắn anh em Bộ chúng tôi không thể ngồi ở đây. Không thể làm sai như thế được", ông Thể phân tích và đề nghị đại biểu kiểm tra lại thông tin.

Vì sao nhà đầu tư không mặn mà với BOT?

Cũng liên quan đến BOT, đại biểu Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ chất vấn, vì sao hiện nay nhà đầu tư không mặn mà với các dự án BOT, nhất là lĩnh vực cầu đường?

Đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng Giao thông nói rõ bao nhiêu % hoàn thành dự án trọng điểm quốc gia tới 12/2025 thì được coi là "cơ bản hoàn thành"?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể một lần nữa nhắc lại sự khác nhau giữa dự án BOT trước đây khi thực hiện theo Nghị định 108 và hiện nay (dự án BOT theo hình thức PPP). Các dự án PPP hiện nay làm trên đường song hành, tuyến cao tốc. Còn BOT trước đây thực hiện trên đường hiện hữu, theo Nghị định 108 nên có một số vướng mắc, nhà đầu tư bức xúc.

Thực tế các bức xức chủ yếu là nhà đầu tư, ngân hàng lo ngại nợ xấu, hụt doanh thu. "Chúng ta cần giải quyết dứt điểm vướng mắc trong đó có quyền lợi nhà đầu tư, ngân hàng có liên quan. Bộ Giao thông sẽ cố gắng cùng các bộ, ngành rà soát kỹ, nhưng cũng cần nguồn lực để xử lý dứt điểm vấn đề này", Bộ trưởng Thể cho hay.