Cải cách tiền lương bị lùi do covid-19 và bộ máy quá cồng kềnh

Lùi cải cách tiền lương tới thời điểm thích hợp

Mới đây, trong phiên bế mạc quốc hội đã quyết định lùi thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Tính đến nay quốc hội đã lùi cải cách tiền lương tới 2 lần. Lần 1 là thời điểm tăng lương vào 7/2021. 

Như vậy, đến tháng 7/2022, cả nước vẫn chưa thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27 Trung ương 7 khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.

Ông Bùi Văn Cường - Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội khẳng định, cải cách tiền lương là vấn đề rất quan trọng, tác động đến đời sống của cán bộ, công chức, viên chức. 

"Tuy nhiên, 2 năm qua, dịch Covid-19 đã tác động hết sức nghiêm trọng đến kinh tế xã hội. Ngân sách của nhà nước đã khó khăn lại phải chi rất nhiều cho công tác phòng chống dịch và chăm lo cho người dân, thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Do vậy, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII quyết định tiếp tục lùi thời điểm thực hiện cải cách tiền lương đến thời điểm thích hợp. Còn thời điểm thích hợp là bao giờ thì Quốc hội giao Chính phủ, các cơ quan liên quan xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định", ông Cường thông tin.

Như vậy, mức lương cơ sở của cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang và lương hưu vẫn giữ nguyên 1,49 triệu đồng/tháng như mức áp dụng từ năm 2019, chưa tăng lên 1,6 triệu đồng.

Cải cách tiền lương theo lộ trình

Trao đổi với PV Báo Dân Việt, ông Bùi Sỹ Lợi - Nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, ông chia sẻ với những khó khăn mà Chính phủ đang gặp phải.

"Về cơ bản, việc cải cách tiền lương thực hiện được một bước. Tiền lương của khối doanh nghiệp đã được cải cách gần tiếp cận được tới mức sống tối thiểu, tuy nhiên lương ở khu vực công chức thì chưa được cải thiện", ông Lợi nói.

Theo ông Lợi, có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc khó khăn trong cải cách tiền lương khu vực công chức.

Nguyên nhân đầu tiên là do dịch Covid-19 ảnh hưởng lớn tới hoạt động sản xuất của nền kinh tế. Nguồn ngân sách nhà nước phần lớn đã dùng để chi chăm lo đời sống an sinh cho người dân.

Nguyên nhân thứ 2 là do chúng ta chưa tinh giảm được bộ máy hành chính. Hiện nay bộ máy hành chính vẫn cồng kềnh, khó có ngân sách nào đáp ứng được.

Nguyên nhân thứ 3 là mặc dù chỉ số CPI năm nay của Việt Nam không tăng cao, chỉ trên dưới 4% nhưng nguyên nhân là do công nhân, lao động khó khăn, người lao động mua sắm ít, nên chỉ số trượt giá thấp.

"Quan trọng hơn, nếu cải cách tiền lương vào thời điểm này giá trị đồng tiền có thể bị mất đi, sức mua giảm, lạm phát có thể tăng cao. Như vậy thì  hiệu quả cải cách tiền lương không còn", ông Lợi nói.

Trong lúc kinh tế khó khăn, tiền lương không được cải thiện thì đời sống của công nhân viên chức lại càng khó khăn hơn. Vì thế, ông Lợi cho rằng phương án là nếu chúng ta chưa cải cách tiền lương toàn diện được thì nên cải cách theo lộ trình, ưu tiên cho nhóm có tiền lương thấp nhất. Thay vì một phát tăng tiền lương cơ bản từ 1,49 triệu đồng lên 1,6 triệu đồng, có thể tính toán tăng tiền lương làm nhiều lần để đạt được giá trị tối đa 100% tiền mà ta muốn tăng.

"Sở dĩ chúng ta vẫn chưa thể cải cách tiền lương là vì chưa tìm được "điểm rơi" phù hợp. Lúc này công nhân, viên chức, lực lượng vũ trang đang rất tâm tư, chúng ta cần có cách thức truyền thông để họ đồng thuận và chia sẻ với những khó khăn của Chính phủ", ông Lợi nói.

"Mong muốn của cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang là được trả lương theo đúng giá trị sức lao động để nâng cao đời sống. Cải cách tiền lương, nâng cao thu nhập là một trong những yếu tố để tăng năng suất lao động, phát triển kinh tế", ông Lợi nói.

Cải cách tiền lương với nhóm có lương hưu thấp dưới 2,5 triệu đồng 

Đánh giá cao Nghị quyết của Quốc hội trong việc "ưu tiên điều chỉnh lương hưu cho người nghỉ hưu trước năm 1995", ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, điều này thể hiện quyết tâm chính trị cao của Chính phủ để cải cách lương cho người về hưu.

Quyết định tăng lương hưu cho người về hưu được đưa ra theo đề xuất của Chính phủ, do Bộ LĐTBXH tham mưu xây dựng. Hiện Chính phủ đang hoàn thiện hồ sơ để cố gắng ngày 1/1/2022 có chính sách lương hưu mới, trong đó mức lương thấp nhất là 2,5 triệu đồng. Mục tiêu ưu tiên cải cách tiền lương hưu cho người về hưu trước năm 1995.

Ông Lợi cho rằng, đây là nhóm người khó khăn nhất hiện nay vì đa phần đều những người có tuổi cao, sức khỏe yếu. Nhóm này có khoảng 1 triệu người - không nhiều, ngân sách hoàn toàn có thể đáp ứng được.

Trao đổi với Pv Báo Dân Việt, ông Phạm Minh Huân - Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTBXH đồng quan điểm với ông Lợi. Ông Huân cho rằng, nên làm nhanh làm gấp với việc "tăng lương hưu cho đối tượng về hưu trước năm 1995". Vấn đề này từng được đưa ra bàn thảo, đề xuất nhiều lần.

Nhận định về tiến độ cải cách tiền lương, ông Huân cho rằng còn quá chậm."Để làm được điều này vấn đề quan trọng nhất là tinh giản bộ máy hành chính. Song song với đó là công tác tạo nguồn kinh phí để cải cách", ông Huân nói.