Chiến sự Nga - Ukraine làm rúng động kinh tế toàn cầu, Mỹ, Trung Quốc và EU không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng

Huỳnh Dũng Thứ ba, ngày 12/04/2022 08:18 AM (GMT+7)
Sau khi chiến sự Nga- Ukraine nổ ra, các nhà phân tích lo ngại các nền kinh tế toàn cầu có thể đối mặt với thời kỳ lạm phát đình trệ - một sự kết hợp độc hại giữa giá cả tăng và tăng trưởng yếu. Trong đó, Mỹ, Trung Quốc và EU cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng kinh tế
Bình luận 0

Theo Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), ngoài những đau khổ và khủng hoảng nhân đạo từ chiến sự Nga - Ukraine, nền kinh tế toàn cầu sẽ cảm nhận được những tác động của tăng trưởng chậm hơn và lạm phát nhanh hơn.

Các tác động sẽ chảy qua ba kênh chính. Thứ nhất, giá các mặt hàng như thực phẩm và năng lượng cao hơn sẽ đẩy lạm phát lên cao hơn nữa, từ đó làm xói mòn giá trị thu nhập và đè nặng lên nhu cầu. Thứ hai, các nền kinh tế láng giềng nói riêng sẽ phải vật lộn với thương mại, chuỗi cung ứng và kiều hối bị gián đoạn cũng như sự gia tăng lịch sử của dòng người tị nạn.

Và thứ ba, niềm tin kinh doanh giảm và sự không chắc chắn của nhà đầu tư cao hơn sẽ đè nặng lên giá tài sản, thắt chặt các điều kiện tài chính và có khả năng thúc đẩy dòng vốn chảy ra từ các thị trường mới nổi.

Nga và Ukraine là những nhà sản xuất hàng hóa lớn, và sự gián đoạn đã khiến giá toàn cầu tăng cao, đặc biệt là đối với dầu và khí đốt tự nhiên. Chi phí lương thực đã tăng vọt, với lúa mì, mà Ukraine và Nga chiếm 30% xuất khẩu toàn cầu đạt mức kỷ lục.

Ngoài sự lan tỏa toàn cầu, các quốc gia có tiếp xúc trực tiếp với thương mại, du lịch và tài chính sẽ cảm thấy thêm áp lực. Các nền kinh tế phụ thuộc vào nhập khẩu dầu sẽ bị thâm hụt tài chính và thương mại lớn hơn, áp lực lạm phát nhiều hơn, mặc dù một số nhà xuất khẩu như ở Trung Đông và châu Phi có thể được hưởng lợi từ giá cao hơn.

Chiến sự Nga- Ukraine đang vang dội khắp các khu vực trên thế giới như thế nào? Ảnh: @AFP.

Chiến sự Nga- Ukraine đang vang dội khắp các khu vực trên thế giới như thế nào? Ảnh: @AFP.

Giá lương thực và nhiên liệu tăng nhanh có thể gây ra nguy cơ bất ổn lớn hơn ở một số khu vực, từ châu Phi cận Sahara và châu Mỹ Latinh đến Kavkaz (khu vực địa lý nằm ở biên giới giữa châu Á và châu Âu) và Trung Á, trong khi tình trạng mất an ninh lương thực có thể sẽ tiếp tục gia tăng ở các khu vực của châu Phi và Trung Đông.

Về lâu dài, chiến sự có thể làm thay đổi cơ bản trật tự kinh tế và địa chính trị toàn cầu nếu thương mại năng lượng thay đổi, chuỗi cung ứng được cấu hình lại, mạng lưới thanh toán bị phân mảnh và các quốc gia cân nhắc lại việc nắm giữ tiền tệ dự trữ. Căng thẳng địa chính trị gia tăng càng làm tăng thêm rủi ro phân tán kinh tế, đặc biệt là đối với thương mại và công nghệ.

Châu Âu

Các biện pháp trừng phạt chưa từng có đối với Nga sẽ làm suy yếu tài chính trung gian và thương mại, chắc chắn sẽ gây ra một cuộc suy thoái sâu sắc ở đó. Sự giảm giá của đồng rúp Nga đang thúc đẩy lạm phát, tiếp tục làm giảm mức sống của người dân. Gần đây, giá trị của đồng nội tệ này đã phục hồi bất thường nhưng điều này chưa đủ để xoay trục lại nền kinh tế Nga.

Năng lượng là kênh lan tỏa chính của châu Âu vì Nga là nguồn nhập khẩu khí đốt tự nhiên quan trọng với khu vực. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng rộng hơn cũng có thể là do hậu quả. Những tác động này sẽ thúc đẩy lạm phát và làm chậm quá trình phục hồi sau đại dịch. Đông Âu sẽ chứng kiến chi phí tài chính tăng cao và gia tăng người tị nạn. Dữ liệu của Liên hợp quốc cho thấy khu vực đã thu nhận phần lớn trong số 3 triệu người chạy trốn khỏi Ukraine.

Các chính phủ châu Âu cũng có thể phải đối mặt với áp lực tài chính từ việc chi tiêu bổ sung cho ngân sách an ninh năng lượng và quốc phòng.

Mặc dù tỷ lệ người nước ngoài tiếp xúc với tài sản Nga lao dốc là khiêm tốn theo tiêu chuẩn toàn cầu, nhưng áp lực lên các thị trường mới nổi có thể tăng lên nếu các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn hơn. Tương tự như vậy, hầu hết các ngân hàng châu Âu có mức tiếp xúc trực tiếp với Nga ở mức khiêm tốn và có thể quản lý được.

Caucasus và Trung Á

Ngoài châu Âu, các quốc gia láng giềng này sẽ cảm thấy hậu quả lớn hơn từ sự suy thoái của Nga và các lệnh trừng phạt, làm suy giảm mối liên kết chặt chẽ giữa thương mại và hệ thống thanh toán, cũng như kiều hối, đầu tư và du lịch, ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế, lạm phát, các tài khoản bên ngoài.

Trong khi các nhà xuất khẩu hàng hóa sẽ được hưởng lợi từ giá quốc tế cao hơn, họ cũng phải đối mặt với nguy cơ xuất khẩu năng lượng giảm, nếu các lệnh trừng phạt mở rộng đối với các đường ống dẫn qua Nga.

Trung Đông và Bắc Phi

Các tác động lớn từ giá lương thực và năng lượng cao hơn cũng như các điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt hơn có thể xảy ra. Ví dụ, Ai Cập nhập khẩu khoảng 80% lúa mì của mình từ Nga và Ukraine. Và với tư cách là một điểm đến du lịch nổi tiếng cho cả hai khu vực, Ai Cập cũng sẽ chứng kiến chi tiêu của du khách bị thu hẹp.

Các chính sách kiềm chế lạm phát, chẳng hạn như tăng trợ cấp của chính phủ, có thể gây áp lực lên các quốc gia có nguồn tài chính vốn đã yếu. Ngoài ra, các điều kiện vay tài trợ từ bên ngoài ngày càng tồi tệ có thể thúc đẩy dòng vốn chảy ra ngoài và tạo ra gánh năng hơn nữa đối với các quốc gia có mức nợ cao đang nhu cầu tài chính lớn.

Giá cả tăng có thể làm gia tăng căng thẳng xã hội ở một số quốc gia, chẳng hạn như những quốc gia có mạng lưới an sinh xã hội yếu, ít cơ hội việc làm, không gian tài chính hạn chế và chính phủ không được lòng dân.

Với lạm phát tăng cao, các nhà phân tích lo ngại các nền kinh tế có thể đối mặt với thời kỳ lạm phát đình trệ - một sự kết hợp độc hại giữa giá cả tăng và tăng trưởng yếu. Ảnh: @AFP.

Với lạm phát tăng cao, các nhà phân tích lo ngại các nền kinh tế có thể đối mặt với thời kỳ lạm phát đình trệ - một sự kết hợp độc hại giữa giá cả tăng và tăng trưởng yếu. Ảnh: @AFP.

Châu Phi cận Sahara

Cũng giống như lục địa đang dần phục hồi sau đại dịch, cuộc khủng hoảng này đe dọa tiến trình đó. Nhiều quốc gia trong khu vực đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi tác động của chiến sự, cụ thể là do giá năng lượng và lương thực cao hơn, du lịch giảm và tiềm ẩn nguy cơ khó tiếp cận thị trường vốn quốc tế.

Xung đột xảy ra khi hầu hết các quốc gia có không gian chính sách tối thiểu để chống lại tác động của cú sốc. Điều này có khả năng làm gia tăng áp lực kinh tế - xã hội, khả năng dễ bị tổn thương về nợ công, trong khi đó vết sẹo do đại dịch đã gây ra cho hàng triệu hộ gia đình và doanh nghiệp thuộc khu vực này.

Tây bán cầu

Giá lương thực và năng lượng là kênh chính tạo ra sự lan tỏa, trong một số trường hợp sẽ rất quan trọng. Giá cả hàng hóa cao có khả năng làm gia tăng đáng kể lạm phát ở Mỹ Latinh và Caribe, vốn đã phải đối mặt với tỷ lệ lạm phát trung bình hàng năm 8% ở 5 nền kinh tế lớn nhất: Brazil, Mexico, Chile, Colombia và Peru. Các ngân hàng trung ương có thể phải tăng cường bảo vệ hơn nữa để chống lạm phát.

Tác động tăng trưởng của các mặt hàng đắt tiền khác nhau. Giá dầu cao hơn làm ảnh hưởng đến các nhà nhập khẩu Trung Mỹ và Caribe, trong khi các nhà xuất khẩu dầu, đồng, quặng sắt, ngô, lúa mì và kim loại có thể tính phí cao hơn cho các sản phẩm của họ và điều này làm giảm thiểu tác động đến tăng trưởng.

Các điều kiện tài chính vẫn tương đối thuận lợi, nhưng xung đột gia tăng có thể gây ra khó khăn tài chính toàn cầu, với chính sách tiền tệ trong nước thắt chặt hơn, sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng.

Hoa Kỳ có ít quan hệ với Ukraine và Nga, làm giảm tác động trực tiếp, nhưng lạm phát đã ở mức cao nhất trong 4 thập kỷ trước khi chiến sự thúc đẩy giá hàng hóa. Điều đó có nghĩa là giá có thể tiếp tục tăng khi Cục Dự trữ Liên bang bắt đầu tăng lãi suất.

Gián đoạn thương mại do chiến tranh ở Ukraine sẽ có những tác động trực tiếp và tức thời nhất đối với thị trường lương thực, tác động gián tiếp thông qua việc tăng giá năng lượng, các biện pháp trừng phạt và hành động đáp trả, và ảnh hưởng đến đầu tư, làm tổn hại đến hoạt động kinh tế và thương mại toàn cầu trên phạm vi rộng hơn. Ảnh: @AFP.

Gián đoạn thương mại do chiến tranh ở Ukraine sẽ có những tác động trực tiếp và tức thời nhất đối với thị trường lương thực, tác động gián tiếp thông qua việc tăng giá năng lượng, các biện pháp trừng phạt và hành động đáp trả, và ảnh hưởng đến đầu tư, làm tổn hại đến hoạt động kinh tế và thương mại toàn cầu trên phạm vi rộng hơn. Ảnh: @AFP.

Châu Á và Thái Bình Dương

Sự lan tỏa từ Nga có thể bị hạn chế do thiếu các mối quan hệ kinh tế chặt chẽ, nhưng tốc độ tăng trưởng chậm hơn ở châu Âu và nền kinh tế toàn cầu sẽ gây thiệt hại nặng nề cho các nhà xuất khẩu lớn.

Các tác động lớn nhất đến tài khoản vãng lai sẽ là ở các nước nhập khẩu xăng dầu thuộc các nền kinh tế ASEAN, Ấn Độ và các nền kinh tế cận biên bao gồm một số đảo Thái Bình Dương. Điều này có thể được khuếch đại bởi sự sụt giảm du lịch đối với các quốc gia phụ thuộc vào các chuyến thăm của khách du lịch Nga.

Đối với Trung Quốc, tác động tức thời nên nhỏ hơn vì các gói kích thích tài chính sẽ hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng 5,5% của năm nay và Nga mua một lượng tương đối nhỏ hàng xuất khẩu từ nước này. Tuy nhiên, giá cả hàng hóa và nhu cầu suy yếu tại các thị trường xuất khẩu lớn càng làm tăng thêm thách thức.

Sự lan tỏa cũng tương tự đối với Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi các khoản trợ cấp dầu mới có thể giảm bớt tác động. Giá năng lượng cao hơn sẽ làm tăng lạm phát của Ấn Độ, vốn đã đứng đầu trong phạm vi mục tiêu của ngân hàng trung ương.

Áp lực giá lương thực của châu Á được giảm bớt nhờ sản xuất trong nước và phụ thuộc nhiều hơn vào gạo hơn là lúa mì. Nhưng nhập khẩu lương thực và năng lượng tốn kém sẽ thúc đẩy giá tiêu dùng, mặc dù đã có gói trợ cấp trợ giá và giới hạn giá nhiên liệu, thực phẩm và phân bón, nhưng điều này chỉ có thể giảm bớt tác động tức thời.

Những cú sốc toàn cầu

Hậu quả của chiến sự Nga - Ukraine đã gây rúng động không chỉ các quốc gia đó mà còn cả khu vực và thế giới, đồng thời cho thấy tầm quan trọng của mạng lưới an toàn toàn cầu và các thỏa thuận khu vực nhằm hỗ trợ các nền kinh tế.

Nga và Ukraine là những nhà sản xuất hàng hóa lớn, và sự gián đoạn đã khiến giá toàn cầu tăng cao, đặc biệt là đối với dầu và khí đốt tự nhiên. Ảnh: @AFP.

Nga và Ukraine là những nhà sản xuất hàng hóa lớn, và sự gián đoạn đã khiến giá toàn cầu tăng cao, đặc biệt là đối với dầu và khí đốt tự nhiên. Ảnh: @AFP.

"Chúng ta đang sống trong một thế giới dễ bị sốc hơn", Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva gần đây đã nói với các phóng viên tại một cuộc họp ở Washington. "Và chúng tôi cần sức mạnh của cả tập thể để đối phó với những cú sốc sắp xảy đến".

Trong khi một số tác động có thể không hoàn toàn tập trung trong nhiều năm, đã có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy chiến sự dẫn đến tăng chi phí cho các mặt hàng thiết yếu, điều này sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách ở một số quốc gia khó đạt được sự cân bằng mong manh giữa kiềm chế lạm phát và hỗ trợ nền kinh tế. phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Chiến sự Nga - Ukraine định hình lại triển vọng địa chính trị và kinh tế

Chiến sự Nga - Ukraine vào ngày 24/2 đã thay đổi cơ bản cục diện địa chính trị - với những hậu quả kinh tế khôn lường. Hơn 6 tuần sau cuộc chiến, Nga tiếp tục bắn phá các thành phố, vấp phải sự kháng cự kiên quyết của Ukraine. Mặc dù kết quả rất không chắc chắn, nhưng có thể xảy ra một cuộc bế tắc chính trị kéo dài. Thiệt hại kinh tế đối với cả hai quốc gia này sẽ rất đáng kể. Thông qua các lệnh trừng phạt, chính sách thương mại và các quyết định đầu tư tư nhân, Nga sẽ bị cô lập trong nhiều năm tới. Ukraine phải chịu đựng sự di dời lớn của người dân và tài sản, cơ sở hạ tầng bị phá hủy.

Nga phải đối mặt với cuộc suy thoái sâu nhất kể từ những năm 1990 và tiềm năng tăng trưởng giảm sút

Theo dự báo của S&P Global Market Intelligence, vì đối phó với các lệnh trừng phạt nghiêm khắc của các chính phủ phương Tây và sự di cư ồ ạt của các doanh nghiệp, GDP thực tế của Nga được dự báo sẽ giảm mạnh 22% trong cả năm 2022, đạt mức thấp nhất kể từ năm 2006. Trên cơ sở hàng năm, sản lượng kinh tế sẽ giảm 11,1% vào năm 2022 và 3,7% vào năm 2023, trong đó đầu tư cố định, tiêu dùng tư nhân và xuất khẩu giảm mạnh.

Vòng xoáy đi xuống bắt đầu vào cuối tháng 2 khi Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Vương quốc Anh và Canada áp đặt các biện pháp trừng phạt mới để chặn quyền truy cập của ngân hàng trung ương Nga vào các tài sản bên ngoài và chặn các ngân hàng lớn của Nga sử dụng các dịch vụ nhắn tin tài chính của SWIFT. Những hành động này đã gây ra sự sụp đổ trong giá trị hối đoái của đồng rúp Nga, khiến Ngân hàng Trung ương Nga phải tăng lãi suất chính sách từ 9,5% lên 20,0%, mức cao nhất trong hai thập kỷ.

Các nhà phân tích của S&P Global Market Intelligence còn cho rằng, đồng rúp sẽ chịu thêm áp lực khi các lệnh trừng phạt từ phương Tây tăng tốc và dần "ngấm đòn", buộc ngân hàng trung ương phải nâng lãi suất chính sách lên 30% vào tháng 5 tới đây. Giảm giá tiền tệ và gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ nâng lạm phát giá tiêu dùng của Nga từ 6,7% vào năm 2021 lên 23,6% vào năm 2022. Môi trường đầu tư khó khăn sẽ cản trở sự phục hồi kinh tế — GDP thực tế dự kiến sẽ không phục hồi từ mức năm 2021 cho đến những năm 2030.

Triển vọng kinh tế đối với Ukraine đang rất tồi tệ trong bối cảnh thương vong trong thời chiến và cơ sở hạ tầng bị phá hủy trên diện rộng

Các nhà phân tích của S&P Global Market Intelligence ước tính dự kiến GDP thực tế của Ukraine sẽ giảm khoảng 40-45% vào năm 2022, cùng với giá tiêu dùng tăng 30%. Tốc độ phục hồi sẽ phụ thuộc vào diễn biến của chiến sự, sự quản lý, viện trợ quốc tế để tái thiết và sự trở lại của dân số. Liên hợp quốc ước tính rằng 3,17 triệu người tị nạn (7% dân số) đã rời khỏi Ukraine, trong khi gần 2 triệu người phải di tản trong nước.

Ukraine phải chịu đựng sự di dời lớn của người dân và tài sản, cơ sở hạ tầng bị phá hủy. Ảnh: @AFP.

Ukraine phải chịu đựng sự di dời lớn của người dân và tài sản, cơ sở hạ tầng bị phá hủy. Ảnh: @AFP.

Cuộc chiến Nga-Ukraine đang làm trầm trọng thêm các vấn đề trong chuỗi cung ứng và thúc đẩy lạm phát

Trong khi Nga và Ukraine chỉ chiếm lần lượt 1,8% và 0,1% trong GDP thế giới vào năm 2021, hai quốc gia này đóng vai trò vượt trội trong sản xuất dầu, khí đốt tự nhiên, lúa mì, ngô, dầu hướng dương, phân bón, gỗ xẻ, khí neon, nhôm, niken, titan, palađi, sắt và thép. Tính đến giữa tháng 3/2022, Chỉ số Đánh giá Giá Vật liệu của IHS Markit đã tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt mức cao mới. Giá sẽ đạt đỉnh vào quý 2 năm 2022 và giảm khoảng 20% trong hai quý cuối năm 2022 do lãi suất tăng; làm giảm nhu cầu tăng trưởng; và sự chậm lại của thị trường bất động sản Trung Quốc đại lục.

Khi giá hàng hóa tăng dần, lạm phát giá tiêu dùng toàn cầu được dự báo sẽ tăng từ 3,9% vào năm 2021 lên 6,4% vào năm 2022, mức cao nhất kể từ năm 1995

Dự báo năm 2022 được điều chỉnh tăng 2,5 điểm %. Trong khi tất cả các khu vực sẽ trải qua một đợt lạm phát tăng đáng kể vào năm 2022, tốc độ lạm phát tăng mạnh nhất là ở châu Âu, nơi giá năng lượng đang tăng vọt. Liên minh châu Âu nhập khẩu 90% lượng khí đốt tự nhiên tiêu thụ, trong đó Nga chiếm 45% tổng lượng khí đốt đó. Nga cũng chiếm 25% lượng dầu nhập khẩu của EU và 45% lượng than nhập khẩu của EU.

Lạm phát giá tiêu dùng của Hoa Kỳ hiện được dự đoán sẽ tăng từ 4,7% vào năm 2021 lên 6,2% vào năm 2022

Sự sụt giảm này được thúc đẩy bởi giá thực phẩm và năng lượng tăng mạnh, điều kiện tài chính thắt chặt do rủi ro gia tăng và tăng trưởng yếu hơn ở các thị trường xuất khẩu. Giá hàng hóa cao hơn và giá cổ phiếu thấp hơn sẽ không khuyến khích chi tiêu của người tiêu dùng do bị giảm thu nhập thực tế và của cải. Lạm phát giá tiêu dùng của Hoa Kỳ hiện được dự đoán sẽ tăng từ 4,7% vào năm 2021 lên 6,2% vào năm 2022. Sau khi tăng lãi suất ban đầu vào giữa tháng 3, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ sẽ nâng lãi suất quỹ liên bang lên mức cuối cùng là 2,50-2,75% trong một vài năm tới.

Ngân hàng Thế giới cũng dự đoán nền kinh tế toàn cầu có thể phải đối mặt với "những cú sốc về hàng hóa, thương mại và tài chính" do chiến tranh làm gián đoạn thương mại và đầu tư. Ảnh: @AFP.

Ngân hàng Thế giới cũng dự đoán nền kinh tế toàn cầu có thể phải đối mặt với "những cú sốc về hàng hóa, thương mại và tài chính" do chiến tranh làm gián đoạn thương mại và đầu tư. Ảnh: @AFP.

Trong số các nền kinh tế lớn, khu vực đồng euro đặc biệt dễ bị tổn thương bởi các cú sốc lạm phát phát ra từ cuộc xung đột Nga-Ukraine

Dự báo tăng trưởng GDP thực tế năm 2022 được điều chỉnh giảm từ 2,4% xuống còn 1,3 %. Thật vậy, các nhà phân tích của S&P Global Market Intelligence dự đoán GDP thực tế cũng sẽ giảm sâu trong quý 2 năm 2022. Lạm phát giá tiêu dùng của Eurozone dự kiến sẽ tăng từ 2,6% vào năm 2021 lên 6,9% vào năm 2022, khiến Ngân hàng Trung ương châu Âu bắt đầu tăng lãi suất cơ sở tiền gửi. Trước những rủi ro kinh tế và đối mặt với lạm phát, việc rút bỏ các biện pháp kích thích kinh lâu dài tế đã diễn ra với tốc độ nhanh chóng từ bây giờ.

Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đại lục có thể sẽ không đạt mục tiêu 5,5% vào năm 2022

Dự báo tăng trưởng GDP thực tế năm 2022 được điều chỉnh giảm nhẹ xuống 5,1%, phản ánh tác động của lạm phát giá năng lượng cao hơn và tăng trưởng chậm hơn ở các thị trường xuất khẩu châu Âu. Trong khi xuất khẩu, đầu tư cố định và doanh số bán lẻ tăng mạnh trong hai tháng đầu năm 2022, nhưng sự bùng phát mới của các biến thể COVID-19 có thể làm giảm hoạt động công nghiệp và chi tiêu của người tiêu dùng. Tình trạng đóng cửa phong tỏa toàn bộ đã được áp dụng ở Thâm Quyến, Thượng Hải, Cát Lâm và Quảng Châu. Khi cần thiết, chính phủ sẽ tăng các biện pháp kích thích tài chính và tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng.

Ngân hàng Thế giới cảnh báo chiến tranh Ukraine sẽ làm gia tăng nghèo đói ở các nền kinh tế đang phát triển

Ngân hàng Thế giới cảnh báo, cuộc chiến ở Ukraine có nguy cơ gây ra thiệt hại lâu dài cho nền kinh tế của các nước thu nhập thấp và trung bình, đẩy hàng triệu người vào cảnh đói nghèo và đẩy hàng chục quốc gia vào cuộc khủng hoảng nợ, Ngân hàng Thế giới cảnh báo.

Indermit Gill, Phó chủ tịch phụ trách tăng trưởng công bằng của ngân hàng cho biết: Giá hàng hóa cao, tăng trưởng thương mại giảm, lãi suất tăng và đồng đô la Mỹ mạnh lên sẽ làm trầm trọng thêm áp lực tài chính ở nhiều quốc gia, khiến các nhà nhập khẩu ròng đặc biệt khó khăn hơn trong việc trả các khoản nợ kèm theo dịch vụ. tài chính và thể chế.

Chiến sự Nga- Ukraine đang vang dội khắp các khu vực trên thế giới như thế nào? - Ảnh 7.

Ngân hàng Thế giới cảnh báo chiến tranh Ukraine sẽ làm gia tăng nghèo đói ở các nền kinh tế đang phát triển. Ảnh: @AFP.

Ông nói thêm, chỉ riêng giá dầu và lúa mì tăng vọt cũng đủ để cản trở sự tăng trưởng ở nhiều nước đang phát triển trừ khi chiến sự kết thúc nhanh chóng. Các nước nhập khẩu dầu như Trung Quốc, Indonesia, Nam Phi và Thổ Nhĩ Kỳ đặc biệt gặp rủi ro. Gill nói: "Tăng trưởng ở các nước đang phát triển đã bị suy giảm trong thời gian dài trước khi chiến sự bắt đầu. Vào tháng 1/2022, Ngân hàng Thế giới dự báo rằng tăng trưởng sản lượng kinh tế ở các nước đang phát triển sẽ giảm trung bình từ 6,3% vào năm 2021, xuống còn 4,6% trong năm nay và 4,4% vào năm 2023.

Gill cho biết, việc giảm tỉ lệ phần trăm trong tăng trưởng có thể kiểm soát được ở một số nước châu Á "nhưng đối với Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Brazil, điều đó là rất khó".

Năm ngoái, ngân hàng cảnh báo rằng khoảng 100 triệu người sẽ bị đẩy trở lại cảnh nghèo đói, mà họ định nghĩa là sống với mức dưới 1,90 đô la một ngày, hoặc sẽ rơi vào cảnh nghèo đói lần đầu tiên do hậu quả của đại dịch Covid-19. Mặc dù còn quá sớm để dự đoán tác động của chiến sự Nga-Ukraine, nhưng con số này chắc chắn sẽ tăng lên, Gill nói.

Chiến sự, các cuộc khủng hoảng nợ có thể đến sớm hơn nhiều và có thể gây ra nhiều thiệt hại vĩnh viễn

Ông nói thêm: "Với chiến sự, các cuộc khủng hoảng nợ có thể đến sớm hơn nhiều và có thể gây ra nhiều thiệt hại vĩnh viễn".

Các nhà phân tích cho biết tác động kinh tế của cuộc chiến sẽ không được phân bổ đồng đều và có khả năng trở nên trầm trọng hơn do sự gián đoạn hơn nữa đối với chuỗi cung ứng do các hạn chế của Covid-19 ở Trung Quốc. Một báo cáo gần đây của Viện Tài chính Quốc tế (IIF), một hiệp hội ngành tài chính đã so sánh tác động của chiến sự đối với các thị trường mới nổi thông qua xuất khẩu hàng hóa, thương mại tổng thể và ảnh hưởng của giá cả hàng hóa đối với số dư tài khoản vãng lai.

Kết quả cho thấy rằng các quốc gia Trung Âu như Ba Lan, Cộng hòa Séc và Hungary bị ảnh hưởng đặc biệt do thương mại bị gián đoạn với Ukraine và Nga, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập thậm chí còn bị ảnh hưởng nhiều hơn thông qua cả thương mại và sự phụ thuộc của họ vào nhập khẩu dầu và lúa mì.

IIF lưu ý rằng, các nhà xuất khẩu hàng hóa ở Mỹ Latinh đã thu được lợi nhuận từ việc tăng giá thực phẩm và nhiên liệu. Nhưng IIF cảnh báo rằng bất kỳ sự leo thang nào của chiến sự và các lệnh trừng phạt chống lại Nga đều có thể gây ra dòng vốn bất ổn, tiêu cực từ tất cả các thị trường mới nổi.

Chiến sự, các cuộc khủng hoảng nợ có thể đến sớm hơn nhiều và có thể gây ra nhiều thiệt hại vĩnh viễn. Ảnh: @AFP.

Chiến sự, các cuộc khủng hoảng nợ có thể đến sớm hơn nhiều và có thể gây ra nhiều thiệt hại vĩnh viễn. Ảnh: @AFP.

Mark Rosenberg, giám đốc điều hành của công ty tư vấn rủi ro chính trị GeoQuant cho biết, một số quốc gia chịu ảnh hưởng kinh tế nhiều nhất, bao gồm Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Nam Phi và Thái Lan, có quan hệ thuận lợi với Nga.

Mặc dù điều này sẽ cho phép họ tiếp tục nhập khẩu thực phẩm hoặc nhiên liệu từ Nga, như Ấn Độ đã làm, nhưng nó cũng có thể khiến họ phải hứng chịu hậu quả lớn hơn từ các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga, và có thể là cả từ các đối tác thương mại của nước này.

Rosenberg cho biết, Ai Cập là quốc gia chịu nhiều thiệt hại nhất trong chiến sự, do quan hệ thương mại và nguy cơ bất ổn chính trị cao. Gần đây, nước này đã yêu cầu IMF hỗ trợ. Ông nói thêm rằng Ấn Độ cũng dễ bị tổn thương bởi những căng thẳng địa chính trị, vì đã "gây thiệt hại cho mối quan hệ của mình với những quốc gia thành lập liên minh chống Nga".

Ngân hàng Thế giới còn cho biết thiệt hại kinh tế từ chiến tranh có thể sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất ở các quốc gia có ít hoặc không có quan hệ kinh tế với Nga, chẳng hạn như Ghana và Sri Lanka, nhưng nền kinh tế của những quốc gia có nền kinh tế sẽ bị tổn hại do gián đoạn thương mại và điều kiện tài chính toàn cầu xấu đi.

Gill nói: "Thiệt hại do đại dịch có thể khắc phục được vì nó có thể được giải quyết thông qua chính sách trong nước. Nhưng chúng tôi rất lo lắng bởi chiến sự. Nó không nằm trong tay các nhà hoạch định chính sách trong nước, và điều này có thể dẫn đến những tác động không thể đảo ngược".

Huỳnh Dũng – Theo Imf/ Ihsmarkit/Ft

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem