Có hay không việc cấp mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc còn chậm?

Doanh nghiệp kêu chậm được cấp mã số vùng trồng

Theo thống kê, đến nay, Hải quan Trung Quốc đã cấp 2.492 mã số doanh nghiệp xuất nhập khẩu theo Lệnh 248. Bộ NNPTNT cũng cấp trên 2.000 mã số vùng trồng và 1.438 mã số cơ sở đóng gói sản phẩm nông sản xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. 

Riêng các nhóm hàng hóa, gồm: ngũ cốc làm thực phẩm; rau tươi, rau tách nước; gia vị có nguồn gốc tự nhiên; quả hạch và các loại hạt; trái cây sấy khô; trái cây đông lạnh... hiện Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã cấp 435 mã số đăng ký cho các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, hiện nay, thời gian xét duyệt mã số vùng trồng, mã số đóng gói còn lâu. Ông Nguyên lấy ví dụ, thanh long cần khoảng 6-7 tháng để được phê duyệt, sầu riêng có tiềm năng và giá trị lớn nhưng mã số cấp còn ít, chiếm khoảng 5% tổng diện tích vùng trồng.

Ông Nguyên cho rằng, Trung Quốc tiến tới tăng cường nhập khẩu rau quả từ khối ASEAN. Thông qua Hiệp định RCEP, doanh nghiệp các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam có nhiều điều kiện tiếp cận thị trường 1,4 tỷ dân. 

Hiện nay, khó khăn lớn nhất trong việc đẩy mạnh xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc là còn tới 7/12 mặt hàng xuất khẩu chưa có nghị định thư khiến một số mặt hàng chủ lực như thanh long, xoài, mít khó phát huy hết tiềm năng. Từ thực tế đó, ông Nguyên đề nghị các cơ quan quản lý quan tâm hơn nữa đến mặt hàng rau quả, để sản phẩm này nâng cao giá trị hơn nữa trong tương lai.

Doanh nghiệp cần bám sát quy định cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói

Trả lời báo chí về việc thời gian xét duyệt mã số vùng trồng còn chậm, ông Huỳnh Tấn Đạt - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT) cho biết, việc xét duyệt hồ sơ cấp mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói phải trải qua 3 bước chính. 

Thứ nhất, sản phẩm có nguồn gốc thực vật khi xuất khẩu không bị nhiễm các đối tượng, sinh vật gây hại thuộc danh mục đối tượng cần kiểm soát của Trung Quốc. 

Thứ hai, cơ sở sản xuất phải đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện về kiểm soát, kiểm dịch thực vật cũng như an toàn thực phẩm đối với từng loại hàng hóa, từng nhóm hàng hóa khác nhau, dựa trên Nghị định thư đã ký giữa hai nước. 

Thứ ba, hàng hóa trước khi xuất khẩu phải đáp ứng được mức tồn dư về dư lượng cho phép, theo quy định của Trung Quốc.

Dựa trên những cơ sở này, Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan của Trung Quốc như Tổng cục Hải quan (GACC) và các cơ quan kiểm dịch thực vật để người sản xuất trong nước nắm được đầy đủ các quy định.

"Chúng tôi đã xây dựng được các tiêu chuẩn cơ sở về việc quản lý và cấp mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói để đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn thực phẩm của Trung Quốc. Từ đó, Cục Bảo vệ thực vật tiến hành phổ biến và phân cấp cho cơ quan quản lý tại địa phương, đặc biệt là các Chi cục Trồng trọt – BVTV, các Sở NNPTNT”, ông Đạt nói.

Về phía các doanh nghiệp, tổ chức cá nhân, để được cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói cần phải đáp ứng đầy đủ các quy định của Cục Bảo vệ thực vật đó là kiểm soát tốt dịch hại trên đồng ruộng, cũng như trong quá trình thu hái, bảo quản sản phẩm…. Việc này đã được Cục Bảo vệ thực vật tập huấn, hướng dẫn đến các doanh nghiệp.

Ông Đạt thông tin, quy trình cấp, giám sát mã số và tuân thủ các quy định của nước nhập khẩu hiện đều do các Sở NNPTNT hướng dẫn, quản lý. Nếu đạt đủ điều kiện, địa phương sẽ gửi Cục BVTV thẩm duyệt hồ sơ, trước khi chuyển sang cho GACC. 

“Chúng tôi cũng đã tổ chức nhiều cuộc họp và phối hợp chặt chẽ với Hải quan Trung Quốc để tiến hành phê duyệt sớm các mã số này”, ông Huỳnh Tấn Đạt nói và cho biết thêm: “Ngay như năm 2022, khi Trung Quốc vẫn siết chặt kiểm soát Covid-19, họ đã phối hợp chặt chẽ với Cục Bảo vệ thực vật để tiến hành kiểm tra online các hồ sơ đã được phía Việt Nam giới thiệu”.

Đánh giá từ Cục BVTV, việc cấp mã được Trung Quốc phối hợp, tạo điều kiện ngay cả trong thời gian Covid-19 bùng phát. Bằng nỗ lực từ cả hai phía, tính đến thời điểm hiện tại 435 mã số đã được đăng ký cho doanh nghiệp Việt Nam, đáp ứng đầy đủ Lệnh 248, 249. Trong dịp Tết nguyên đán Quý Mão vừa qua, Cục BVTV phối hợp GACC kiểm tra online đến sát 28 Tết, nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp sau kỳ nghỉ Tết.

Để việc giao thương sang Trung Quốc duy trì đà tăng trưởng, Phó Cục trưởng Cục BVTV đề nghị phía doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các Sở NNPTNT; thường xuyên tổ chức theo dõi và bám sát các quy định mới của Trung Quốc để nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ. 

Về phía Cục sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan Hải quan Trung Quốc, Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc và Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam để tổng hợp các hồ sơ đã gửi cũng như thúc đẩy nhanh việc phê duyệt này.

“Doanh nghiệp cần bám sát các quy định mà Cục Bảo vệ thực vật đã hướng dẫn, đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu. Trong quá trình đăng ký, hoàn thiện hồ sơ cần lắm rõ các yêu cầu, yếu tố hồ sơ, thành phần hồ sơ đảm bảo quy định của Hải quan Trung Quốc. Đặc biệt, các nhóm mặt hàng đăng ký qua cổng trực tuyến, các thông tin chỉ cần sai lệch, không đúng thì hệ thống sẽ từ chối phê duyệt”, ông Huỳnh Tấn Đạt khuyến nghị.