Con số bất ngờ về lương và năng suất lao động

Minh Hường (Vnmedia) Thứ bảy, ngày 13/12/2014 18:30 PM (GMT+7)
Theo ông Kenichi Ohno - chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản, hiện nay, Việt Nam đang đứng trước nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Đáng chú ý, Việt Nam lương đang tăng nhanh hơn năng suất lao động.
Bình luận 0
Lương tăng nhanh hơn năng suất lao động 

Chia sẻ về nền kinh tế Việt Nam tại Hội thảo “Tiếp cận bẫy thu nhập trung bình: Một số gợi ý chính sách cho Việt Nam”, ông Kenichi Ohno - chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản cho rằng, Việt Nam đang đứng trước nguy cơ đối mặt với bẫy thu nhập trung bình. 

Cũng theo ông Kenichi Ohno, một quốc gia rơi vào bẫy thu nhập nếu không tạo được giá trị giá tăng từ những lợi thế sẵn có về tài nguyên thiên nhiên, thương mại, FDI, ODA… đều được coi đã rơi vào bẫy. 

Ông Kenichi Ohno cũng cho biết, năm 2008, Việt Nam đạt mức thu nhập trung bình đầu người trên 1.000 USD và trở thành nước có thu nhập trung bình thấp theo tiêu chí của Ngân hàng Thế giới (WB). Tuy nhiên, theo chuyên gia đến từ Nhật Bản, sau 6 năm các dấu hiệu "bẫy thu nhập trung bình" tại Việt Nam đang ngày càng rõ ràng hơn như tăng trưởng chậm, năng suất kém, chuyển dịch cơ cấu chỉ mang tính hình thức, trì trệ trong các chỉ số xếp hàng toàn cầu, nhiều vấn đề nảy sinh từ tăng trưởng. 

img
Ảnh minh họa

"Đáng chú ý nhất tăng trưởng của Việt Nam chủ yếu là do đầu tư dẫn dắt, rất ít cải thiện về năng suất, trong khi lương tăng nhanh hơn năng suất lao động. Bẫy thu nhập trung bình của Việt Nam đang ở ngay đây", ông Kenichi chia sẻ. 

Hiện nay, Việt Nam đang phải đối mặt với khoảng cách thu nhập và chênh lệch tài sản, lạm phát, bong bóng chứng khoán và bất động sản, ùn tắc giao thông… Đặc biệt, giá đất ở Hà Nội tương đương với vùng ngoại ô của Tokyo, trong khi đó thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam chỉ bằng 1/30 của Nhật Bản. 

Một điểm đáng chú ý cũng được ông Kenichi Ohno đưa ra, mặc dù thu nhập bình quân đầu người Việt Nam năm 2013 đạt mức mức 1.730 USD, nhưng việc tạo ra giá trị gia tăng trong nước vẫn trì trệ, thiếu khả năng thúc đẩy công nghiệp hóa, chính sách đào tạo nghề, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp phụ trợ đang yếu. 

Theo chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản, hiện ở Việt Nam lương đang tăng nhanh hơn năng suất lao động. Bằng chứng, trong giao đoạn năm  2009 – 2012, mức lương tất cả các ngành tăng 25,9%, nhưng năng suất lao động chỉ tăng 3,2%. 

Cần tạo dựng nguồn lực tăng trưởng để tránh bẫy thu nhập trung bình 

Liên quan đến câu chuyện bẫy thu nhập trung bình, chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản cho biết, phân tích dữ liệu của 124 quốc gia từ năm 1950 – 2010 chỉ ra rằng, trường hợp một quốc gia ở mức thu nhập trung bình thấp trong 28 năm hoặc nhiều hơn, hoặc một quốc gia ở mức thu nhập trung bình cao trong 14 năm, thậm chí nhiều hơn, có nghĩa là quốc gia đó đã rơi vào bẫy thu nhập trung bình. 

“Bất kỳ quốc gia nào mà người dân ở đó không tạo được giá trị giá tăng đều được coi là đã rơi vào bẫy thu nhập trung bình”, ông Kenichi Ohno khẳng định. 

Tuy nhiên, ông Kenichi Ohno cũng cho rằng, mặc dù Việt Nam vừa đạt được mức thu nhập trung bình thấp, nhưng còn quá sớm để nhận định rằng đất nước này đã mắc bẫy thu nhập trung bình. 

Chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản cho biết thêm, Indonesia là nước có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam. Trong đó, tăng trưởng kinh tế đều không xuất phát từ năng suất mà từ "một số yếu tố khác". 

Cùng với đó, thu nhập trung bình của Indonesia đang ở mức trên 3.500 USD nhưng lợi thế dân số đông (250 triệu người) nhu cầu trong nước lớn đã giúp quốc gia này thu hút nhiều vốn FDI về sản xuất ôtô và hàng tiêu dùng. Tuy nhiên, hiện nay Indonesia không phải là cứ điểm sản xuất cho xuất khẩu. 

Từ năm 2000 đến 2010, tỷ lệ công nghiệp chế biến và xuất khẩu trong GDP đều đã giảm từ 27,7% xuống mức 24,8% và trong xuất khẩu từ 57,1% xuống 37,5%. Bên cạnh đó, các chính sách thu hút FDI đã chặt chẽ thay vì mở rộng. Indonesia đang dần mất đi dấu hiệu sự công nghiệp hóa và đã bước vào bẫy thu nhập trung bình gần thập kỷ nay. 

Đưa ra giải pháp để tránh bẫy thu nhập trung bình, chuyên gia Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản cho rằng, với Việt Nam điều quan trọng lúc này không phải tranh cãi xem đã rơi vào bẫy hay chưa, mà bắt đầu có những hành động quyết liệt hơn. 

Trong đó, cần tạo dựng nguồn lực tăng trưởng bằng việc, kinh doanh, kỹ sư lành nghề, doanh nghiệp và các ngành công nghiệp có tính cạnh tranh quốc tế. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần giải quyết những vấn đề do tăng trưởng gây ra, khoảng cách thu nhập, sự phân hoá giữa các vùng, huỷ hoại môi trường, ách tắc giao thông và đô thị, bong bóng tài sản… 

Một điểm nữa cũng được chuyên gia này đưa ra, quản lý kinh tế vĩ mô trong bối cảnh toàn cầu hoá. Đối phó với suy thoái kinh tế toàn cầu và khu vực, các cuộc khủng hoảng tài chính, bảo vệ nền kinh tế chống lại nhưũng cú sốc bên ngoài và khắc phục thiệt hại.
Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem