CSGT làm mạnh tay, xe tự chế thùng xe container vẫn ngang nhiên hoạt động: "Lỗ hổng" về chế tài?

Container "chế" thùng chở gấp đôi tải trọng

Mới đây, Công an thành phố Hà Nội vừa bắt giữ xe sơ mi rơ mooc sử dụng thùng cắt nóc, nèn kín đá dăm với trọng tải xe lên đến xấp xỉ 100 tấn mỗi chiếc. Quá trình điều tra, lực lượng chức năng xác định các xe đều chở gấp đôi tải trọng cho phép. Cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ, nơi bốc xếp hàng lên xe là một số mỏ đá nằm trên địa phận các tỉnh Hà Nam, Hòa Bình, đoạn giáp ranh với Hà Nội.

Đây là lỗi vi phạm rất nghiêm trọng nên để trốn tránh với cơ quan chức năng, quá trình vận chuyển hàng, tài xế thường điều khiển xe ở tốc độ. Cộng thêm mức quá tải trọng đến hàng chục tấn, hậu quả tiềm ẩn về an toàn giao thông là rất lớn. Mặt khác còn kéo theo sự hỏng hóc hạ tầng giao thông.

Thực chất, tình trạng tự chế thùng container không phải mới xảy ra gần đây. Nhưng chỉ thường diễn ra ở các địa phương có lực lượng chức năng mỏng hoặc vắng phương tiện. Việc Công an thành phố Hà Nội xác định những xe vi phạm đi xuyên qua các tuyến phố Thủ đô cho thấy các chủ xe dần tỏ ra bất chấp hơn. Mặt khác, trước đây container chế thùng chỉ đơn giản được cắt nóc. Nhưng nay đã được lắp thêm ben thủy lực để nâng thùng và đổ như xe tải tự đổ.

Chia sẻ với phóng viên Dân Việt, Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng cho biết thùng container sau khi "chế" sẽ không còn đúng quy chuẩn về một container thông thường. Cụ thể, khi tải trọng vượt quá mức đồng nghĩa với việc vận hành của hệ thống phanh, khung, lốp, trợ lái... không còn đảm bảo. Thứ 2, thùng container trên thực tế hiện vẫn mới chỉ được coi là một loại bao bì đựng hàng, khi kết cấu thùng không còn nguyên vẹn đồng nghĩa với nguy cơ vỡ, bục, trượt khỏi trục xe sẽ xảy ra. Đặc biệt là với các thùng phải chịu tải gấp 2, 3 lần so với thiết kế.

Trong thời gian vừa qua, lực lượng Cảnh sát giao thông trên toàn quốc đã ra quân xử lý rất gắt gao đối với các xe ô tô chở hàng quá trọng tải, tự ý nâng thành thùng. Tuy nhiên, trong vài tháng trở lại đây tình trạng này có dấu hiệu manh nha tái phát. Hơn nữa, việc cho rằng cần có biện pháp mạnh hơn để tình trạng thực sự chấm dứt.

Thiếu giải pháp gốc

Hiện nay không có phương tiện sơ mi rơ mooc nào có kết cấu kỹ thuật, cơ chế hoạt động như xe tải tự đổ có ống bơm dầu gắn từ đầu kéo đến trục bơm ben thủy lực sử dụng để nâng thùng container. Điều này đồng nghĩa với các xe sẽ không được đăng kiểm, không được ra đường. Nhưng các chủ xe vẫn có thể đối phó bằng cách tháo ben và lắp lại sau khi đã đăng điểm xong.

Việc xử phạt khi đang lưu hành đối với xe container hoán cải lắp thêm hệ thống ben thủy lực đang được quy định là từ 6 triệu - 8 triệu đồng đối với cá nhân, từ 12 triệu - 16 triệu đồng đối với tổ chức là chủ xe do tự ý thay đổi kết cấu phương tiện. Ngoài ra, loại phương tiện này còn đối mặt với các chế tài đối với hành vi chở quá tải với mức phạt từ 4 triệu - 50 triệu đồng khi chở quá tải từ 10 - trên 50%. Hoặc có thể lên tới 150 triệu đồng nếu mức chở quá tải cao hơn.

Vấn đề ở chỗ, các chế tài như Nghị định 123/2021/NĐ-CP ngày 28/12/2021; Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 thì việc xử lý mới tập trung vào hành vi chở quá tải và thay đổi kết cấu đối với xe đầu kéo và sơ mi rơ mooc. Chưa có có quy định nào đề cập tới việc xử phạt đối với hành vi hoán cải, cắt nóc thùng container để chở hàng. Ngay như trường hợp container chế thùng vừa bị Công an thành phố Hà Nội phát hiện, lực lượng chức năng cũng chỉ có thể xử phạt đối với lỗi quá tải trọng.

Nói về vấn đề này, chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng cho rằng đây là "lỗ hổng" trong chế tài. Điều này làm cho lực lượng chức năng khó khăn hơn khi phải xử lý. Mặt khác, việc thiếu đi bước ngăn chặn đủ tính răn đe cũng khiến các chủ xe dựa vào đó để lách, chống chế vi phạm.

Trước đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam nghị các Sở GTVT địa phương báo cáo, tham mưu với UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để có biện pháp kiểm tra và xử lý vi phạm đối với những xưởng cơ khí thực hiện thi công, độ, chế các container có thông số kỹ thuật, kích thước không phù hợp với quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia số QCVN 38:2015/BGTVT về kiểm tra chế tạo container vận chuyển trên phương tiện vận tải. Nhưng đến nay vẫn có rất ít trường hợp được ghi nhận xử phạt. Vì nguyên nhân nêu trên, nhiều ý kiến đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước cần bổ xung quy định để ngăn chặn những hiểm họa từ việc độ, chế thùng container.