Cuộc chiến giành quyền lực của các cổ đông, đại hội Eximbank có nguy cơ "đổ vỡ"

Sáng nay, Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank; HoSE: EIB) dự kiến tổ chức Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) năm 2020.

Theo lịch trình, đại hội sẽ chính thức diễn ra vào lúc 8h30 phút, tuy nhiên, đến 9h30 phút, đại hội vẫn chưa thể bắt đầu tiến hành vì chưa đủ túc số theo quy định. Một chi tiết đáng chú ý, ngay trong phiên giao dịch ngày 29/6 (chỉ một ngày trước khi ĐHĐCĐ chính thức diễn ra), cổ phiếu EIB bất ngờ có lượng giao dịch thỏa thuận "khủng" lên tới hơn 27,6 triệu cổ phiếu (giá trị gần 483 tỷ đồng).

Theo nhận định của một số chuyên gia, việc cá nhân (hoặc tổ chức) nào mua lượng cổ phiếu trên, tuy không có được quyền biểu quyết (do chưa đủ 6 tháng theo quy định), nhưng vẫn được tham dự đại hội, việc này có thể là nhằm mục đích đăng ký cho đủ túc số quy định để đại hội có thể tiến hành.

Tính đến 9h40 phút, vẫn chỉ có tổng cộng 132 cổ đông tham dự, đại diện cho hơn 155 triệu cổ phần, đạt tỷ lệ 12,61%.

"Ghế nóng" liên tục thay đổi…

Có thể nói, vị trí "ghế nóng" Chủ tịch HĐQT Eximbank vài năm gần đây liên tục thay đổi, tuy nhiên Eximbank khẳng định ngân hàng đang hoạt động ổn định, hiệu quả.

Trước đó, ngày 25/6, Eximbank bất ngờ thông báo Hội đồng Quản trị (HĐQT) của ngân hàng đã chấp thuận ông Cao Xuân Ninh từ nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT và bầu chọn ông Yasuhiro Saitoh, Phó Chủ tịch HĐQT đảm nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT thay ông Ninh.

Theo dõi hoạt động của Eximbank thời gian qua cho thấy vị trí Chủ tịch HĐQT ngân hàng này liên tục thay đổi. Cụ thể, từ tháng 3 tháng 5/2019, chức danh chủ tịch HĐQT Eximbank đã lần lượt từ ông Lê Minh Quốc trao qua bà Lương Thị Cẩm Tú, rồi lại trở về ông Quốc, sau đó đến ông Cao Xuân Ninh. Tuy nhiên, ông Ninh cũng từng có đơn từ nhiệm vị trí Chủ tịch HĐQT Eximbank vào giữa tháng 7/2019 nhưng không được chấp thuận, tiếp tục quản trị điều hành Eximbank cho đến ngày 25/6/2020.

Eximbank cho biết ông Cao Xuân Ninh từ nhiệm theo nguyện vọng cá nhân và HĐQT đã tổ chức phiên họp theo đúng các quy định của pháp luật và điều lệ hoạt động của ngân hàng.

Theo Eximbank, thời gian qua, HĐQT đã tổ chức nhiều phiên họp để thông qua một số nội dung thuộc thẩm quyền của HĐQT, phục vụ cho các hoạt động quản trị điều hành ngân hàng. Trong đó, một vài phiên họp đã phát sinh những ý kiến khác nhau liên quan đến các thủ tục, trình tự và hiệu lực pháp lý của các biên bản, nghị quyết liên quan. Thực trạng này phản ánh đúng những khác biệt từ những góc nhìn khác nhau của các thành viên HĐQT.

Tuy nhiên, Eximbank khẳng định ngân hàng đang hoạt động ổn định, hiệu quả và kiểm soát tốt các hoạt động. Điều này khẳng định trong khoảng thời gian làm chủ tịch HĐQT - ông Cao Xuân Ninh đã điều hành có trách nhiệm và hiệu quả trong công tác chỉ đạo, quản trị Eximbank. Từ đó, Eximbank đã có những kết quả tích cực, đáng ghi nhận trong năm 2019 và tạo đà cho kết quả của quý I/2020.

Cụ thể, lợi nhuận trước và sau thuế đạt gần 457 tỷ đồng và hơn 366 tỷ đồng, tăng lần lượt 31% và 30% so với cùng kỳ, chi phí hoạt động giảm 7% so với cùng kỳ năm trước, chỉ còn hơn 619 tỷ đồng. Hiện nay các chỉ số an toàn vốn của ngân hàng được kiểm soát ở mức độ an toàn cao.

Năm 2020, Eximbank đặt mục tiêu tổng tài sản tăng 5% lên 176.000 tỷ đồng, huy động vốn từ tổ chức kinh tế và dân cư đạt 147.800 tỷ đồng, tăng 6% so với năm trước; tỷ lệ nợ xấu dưới 2% và lợi nhuận trước thuế tăng 20% lên xấp xỉ 1.320 tỷ đồng.

ĐHĐCĐ năm nay sẽ bàn những gì?

Theo chương trình đại hội dự kiến mà Eximbank đã công bố, những nội dung mà các cổ đông quan tâm sẽ được đưa ra giải quyết một cách minh bạch và công khai tại đại hội.

Cụ thể, tại đại hội diễn ra vào sáng nay, các cổ đông Eximbank sẽ bỏ phiếu bầu chọn hội đồng quản trị mới nhiệm kỳ 2020-2025. Hiện danh sách ứng cử viên thành viên HĐQT nhiệm kỳ mới của Eximbank đang được Ngân hàng Nhà nước xem xét. Nếu được chấp thuận, Eximbank sẽ đưa ra đại hội cổ đông thường niên năm 2020 để các cổ đông bỏ phiếu bầu chọn.

Lâu nay, câu chuyện về HĐQT Eximbank luôn là vấn đề "nóng" trên thị trường. Nhiều tháng trước, cổ đông chiến lược đang nắm giữ 15% vốn điều lệ Eximbank là Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) có văn bản kiến nghị gửi HĐQT Eximbank về việc triệu tập phiên họp bất thường riêng nhằm bàn về 2 vấn đề mà SMBC yêu cầu là bãi nhiệm ông Yasuhiro Saitoh và cắt giảm số lượng HĐQT.

Việc bỏ phiếu "Không bãi nhiệm" hay "Bãi nhiệm" đối với từng thành viên HĐQT phải được quyết định tại một cuộc họp cổ đông.

Một nhóm cổ đông khác nắm giữ 10,36% vốn cũng có văn bản kiến nghị tổ chức đại hội cổ đông bất thường để có những định hướng, quyết định phù hợp, đúng đắn và kiến nghị xem xét bầu bổ sung 1 thành viên HĐQT.

Ngoài ra, tại đại hội lần này, Eximbank cũng trình cổ đông phương án bán gần 75 triệu cổ phiếu Sacombank để thu hồi 746 tỷ đồng nợ vay. Đây là số lượng cổ phiếu nhiều năm trước, có 7 khách hàng vay Eximbank 746 tỷ đồng để mua cổ phiếu Eximbank và không trả được nợ. Vì vậy, phía Ngân hàng Nhà nước đã cho phép Eximbank xử lý lô cổ phiếu này để thu hồi nợ. Chưa kể, báo cáo của Ban Kiểm soát Eximbank cho thấy năm 2019, tỷ lệ cho vay chứng khoán của Eximbank là 6,04%/tổng dư nợ cho vay, cao hơn so với quy định là 5%/tổng dư nợ cho vay. Vì thế, việc thanh lý cũng nhằm đảm bảo quy định mà NHNN đặt ra với các tổ chức tín dụng.

Được biết, liên quan đến lô cổ phiếu này, năm 2016, Eximbank đã khởi kiện nhóm khách hàng này lên tòa án để thu hồi nợ. Đến nay, tòa án đã phán quyết 5 khách hàng phải trả cho ngân hàng 500 tỷ đồng. Riêng 2 khách hàng còn lại nợ 246 tỷ đồng, Eximbank đang chờ tòa án hoàn tất các thủ tục để đưa ra xét xử.

Do NHNN đã cho phép Eximbank xử lý 75 triệu cổ phiếu Sacombank (STB) mà 7 khách hàng đã thế chấp nên dự kiến trong năm 2020, nếu các khách hàng không trả nợ, ngân hàng này sẽ phát mãi toàn bộ số cổ phiếu STB để thu hồi 746 tỷ đồng nợ vay.