Đại biểu Quốc hội nêu yếu tố quan trọng giúp con đường trở về nhà của phạm nhân ngắn lại

Rất cần thiết phải tổ chức lao động dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam

Sáng 3/6, tiếp tục chương trình làm việc, Quốc hội thảo luận tại hội trường về thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam.

Phát biểu góp ý, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy bày tỏ tán thành cao với đề nghị ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam.

Bên cạnh những lý do như Tờ tình của Chính phủ, nữ ĐBQH này phân tích thêm sự cần thiết ban hành Nghị quyết này với các lý do sau:

Thứ nhất, rất cần thiết phải tổ chức lao động dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam. Đây là việc làm không chỉ cần thiết đối với việc cải tạo phạm nhân mà còn rất cần thiết cho việc tái hòa nhập cộng đồng sau này. Theo thống kê thì trong số phạm nhân hiện đang chấp hành án phạt tù có tới 67 % mới chỉ học hết cấp 1, cấp 2, cá biệt có 4,7 % không biết chữ 54 %, trước khi phạm tội không có nghề nghiệp hoặc lao động tự do. "Do đó, nếu như không tổ chức tốt việc lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân thì sẽ rất khó khăn với họ trong tìm kiếm việc làm và dễ rơi vào tâm lý mặc cảm, tự ti và nguy cơ tái phạm sẽ rất lớn", ĐB Thủy nói.

Vấn đề thứ hai, vì lý do bất khả kháng, nhiều trại đã không tổ chức tốt việc lao động, dạy nghề cho phạm nhân. Về nguyên tắc, việc tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân được tiến hành trong trại là tốt nhất. Thời gian qua phương án thu hút các doanh nghiệp để tạo việc làm cho phạm nhân ngay trong khuôn viên của doanh nghiệp đã được đặt ra nhưng chỉ thực hiện một số trại, do nhiều trại ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế xã hội khó khăn, không thuận tiện dẫn tới chi phí sản xuất cao, nên các doanh nghiệp không đầu tư.

Vấn đề thứ ba, để tháo gỡ những khó khăn nêu trên thì thời gian qua Bộ Công an đã tổ chức thí điểm bước đầu cho phạm nhân lao động ngoài trại giam để làm cơ sở báo cáo với Quốc hội. Theo báo cáo, tại nhiều điểm lao động cũng đã giúp đa dạng hóa các ngành nghề như xây dựng, may mặc, cơ khí thay vì thuần túy chỉ là làm nông nghiệp và tại nhiều điểm lao động thì còn tổ chức hội thi tay nghề giỏi.

Vấn đề thứ tư, theo ĐB Thủy cũng có những ý kiến e ngại là việc tổ chức cho phạm nhân lao động học tập, học nghề tại ngoài trại giam thì có thể ảnh hưởng đến an ninh, an toàn. "Do đó, cần thiết để Bộ Công an triển khai một cách chặt chẽ nếu được Quốc hội thông qua. Tuy nhiên, không vì e ngại mà chúng ta bỏ đi cơ hội và nhu cầu chính đáng của phạm nhân được cải tạo thông qua lao động", bà nói.

Vấn đề thứ năm, một trong những chính sách rất nhân văn đối với phạm nhân đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ năm 2018, đó là chế định tha tù trước thời hạn có điều kiện. "Theo đó, phạm nhân chỉ cần chấp hành được 1 phần 2 thời hạn tù có ý thức cải tạo tốt và đáp ứng một số điều kiện khác có thể được tha tù sớm để tự cải tạo xã hội. Do đó, việc hướng nghiệp ở ngoài trại, dưới sự quản lý chặt chẽ của trại giam thì cũng cần thiết được đặt ra và bước đầu cho phép thí điểm", ĐBQH Nguyễn Thị Thủy cho hay.

Cân nhắc với phạm nhân dưới 18 tuổi được ưu tiên lao động hướng nghiệp và học nghề ngoài trại giam

Đồng tình với Tờ trình của Chính phủ với các Báo cáo của Bộ Công an, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp Quốc hội về dự án, nghị quyết thí điểm mô hình tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam, ĐBQH Phạm Thị Nguyệt Thu (Hà Tĩnh) cho rằng, đó là kết hợp lao động giáo dục nhằm cảm hóa, giúp đỡ phạm nhân yên tâm cải tạo, cố gắng lao động, học tập để sửa đổi lỗi lầm, trở thành người cối tái hòa nhập cộng đồng, hạn chế tối đa tình trạng tái phạm tội sau khi chấp hành án.

Vẫn theo ĐBQH Phạm Thị Nguyệt Thu, việc Chính phủ đề xuất Quốc hội ban hành thí điểm mô hình tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam là rất cần thiết trong tình hình hiện nay. Qua đó, tạo hành lang pháp lý, huy động nguồn lực xã hội tham gia vào công tác thi hành án hình sự là phù hợp với định hướng cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước ta. ĐB Phạm Thị Nguyệt Thu đề nghị cân nhắc đối với phạm nhân là người dưới 18 tuổi được ưu tiên lao động hướng nghiệp và học nghề ngoài trại.

Cũng bày tỏ quan điểm đồng tình với nghị quyết thí điểm nêu trên, ĐBQH Lê Nhật Thành (Hà Nội) cho rằng, cần có thêm cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân hợp tác với trại giam để tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam. Đây là vấn đề có ý nghĩa xã hội sâu sắc, chia sẻ trách nhiệm của Nhà nước với những đối tượng đặc thù trong xã hội, thúc đẩy xã hội hóa các hoạt động này, giảm gánh nặng cho Nhà nước.