Đại sứ Đức Guido Hildner: Đức - Việt chia sẻ nỗ lực cho tự do hàng hải và tự do thương mại

Tại cuộc họp báo sáng nay (30/9), Đại sứ Guido Hildner đánh giá: "Quan hệ song phương liên tục phát triển cả về chất lượng và số lượng, thể hiện gần đây nhất qua 2 điện đàm giữa Thủ tướng Angela Merkel và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, và điện đàm giữa Ngoại trưởng Heiko Maas với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Trong đó, hai bên nhất trí về tình hình quốc tế và quan hệ song phương, nhất trí thúc đẩy quan hệ song phương.

Hai bên đã tăng cường hợp tác trong cuộc chiến chống Covid-19. Không nước nào có thể chiến thắng dịch khi chỉ đứng riêng mình.

Trong quan hệ đa phương, hai bên hợp tác chặt chẽ. Năm nay, Việt Nam là thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Chủ tịch ASEAN và Đức là chủ tịch luân phiên EU nửa cuối 2020.

Hai bên nỗ lực vì trật tự quốc tế dựa trên quy tắc,  gìn giữ luật pháp quốc tế, hợp tác đa phương, nỗ lực cho tự do trên biển và tự do thương mại. Đức rất coi trọng việc tăng cường chủ nghĩa đa phương. Chúng tôi rất mong muốn làm sao tăng cường quan hệ EU - ASEAN, dự kiến thời gian tới sẽ thiết lập quan hệ đối tác chiến lược EU - ASEAN.

Đức cũng muốn tăng cường nỗ lực của chúng tôi trong khu vực, vì thế gần đây, chính phủ liên bang đã thông qua Định hướng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Qua đó, Đức muốn nêu bật tầm quan trọng của khu vực và đưa ra lời mời mong muốn hợp tác với tất cả các nước trong khu vực, không trừ nước nào, trên tất cả các lĩnh vực".

Thưa Đại sứ, ông đánh giá thế nào về các nỗ lực ngoại giao của Việt Nam trên cương vị Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ?

- Tôi hiểu 2020 là năm cực kỳ khó khăn do dịch Covid-19 gây ra những hạn chế nhất định. Nhưng Việt Nam đã thực thi các trọng trách của mình đầy ấn tượng, tổ chức các hoạt động đầy chuyên nghiệp. Chúng tôi đánh giá cao Việt Nam trên vai trò Chủ tịch và Ủy viên Không thường trực HĐBA.

Quan hệ đối tác chiến lược EU - ASEAN khi nào tiến đến ký kết? Nội hàm của quan hệ đó?

- Đang diễn ra trao đổi với các thành viên hai bên, cả EU và ASEAN để đạt đồng thuận. Nước Đức hy vọng trong nhiệm kỳ này khi Việt Nam  là Chủ tịch ASEAN, và Đức là Chủ tịch EU nửa cuối 2020 thì 2 bên ký được thỏa thuận, tuy nhiên cần trao đổi giữa các thành viên. Đó là chu trình kéo dài và nếu không được năm nay thì sẽ ký vào năm tới.

Nội hàm chính của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai khu vực bao gồm sự thống nhất của 2 khu vực trên nhiều vấn đề, hợp tác chặt chẽ hơn giữa 2 bên, phát huy và nâng cao tác dụng của từng khu vực với khu vực kia.

Mới đây, Đức - Anh - Pháp đã ra tuyên bố 3 bên về Biển Đông. Tại sao Đức lại tham gia một tuyên bố như vậy và nó có ý nghĩa gì tại thời điểm này?

- Đức cùng Pháp, Anh đã đưa ra một tuyên bố pháp luật liên quan đến Biển Đông. Nội dung tuyên bố chúng tôi đã nói nhiều lần với tư cách đơn phương hoặc cùng với các đồng minh của chúng tôi. Chúng tôi khẳng định lại quan điểm rõ ràng của chúng tôi về pháp lý với Biển Đông. Các ván đề pháp lý liên quan đến Biển Đông  phải được giải quyết  dựa trên luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển LHQ.

Công ước Luật Biển rất toàn diện, bao trùm mọi vấn đề, từ định nghĩa về biển, về chủ quyền, đến các vấn đề kỹ thuật, khi xảy ra tranh chấp thì thế nào. 

Tại sao các nước Châu Âu chúng tôi lại tuyên bố về Biển Đông? Đó là vì tất cả các vấn đề liên quan đến tự do hàng hải, tự do hàng không đều đụng chạm đến nước chúng tôi là nước có thương mại lớn trên thế giới, Biển Đông là tuyến đường thương mại đi qua rất nhiều. Chúng tôi cũng nhận thức trách nhiệm của mình là một nước tham gia Công ước Luật Biển phải lên tiếng.

Đây là quan điểm từ lâu của Đức. Nhưng chúng tôi nhắc lại vào thời điểm này, bởi lúc này có sự tranh luận căng thẳng về Biển Nam Trung Hoa theo cách gọi của Trung Quốc, hay Biển Đông theo cách gọi của Việt Nam. Đó là câu chuyện của các nước ven biển. Khi xảy ra tranh luận, chúng tôi cần nhắc lại quan điểm để thấy rằng khi có tranh luận mới, chúng tôi vẫn giữ quan điểm cũ, và khi có lý lẽ mới thì không ảnh hưởng đến quan điểm của chúng tôi.

Liệu những căng thẳng gần đây trên Biển Đông có ảnh hưởng đến việc Đức và 2 nước trên ra tuyên bố hay không?

- Xin nhắc lại rằng đây là quan điểm không mới. Về tình hình khu vực không giảm căng thẳng, chúng tôi thấy cần thiết nhắc lại quan điểm của mình với Biển Đông.

Thương mại Đức - Việt sẽ tăng với EVFTA

Dịch Covid-19 có ảnh hưởng đến doanh nghiệp Đức ở Việt Nam hay không?

- Tất nhiên doanh nghiệp Đức bị ảnh hưởng như các doanh nghiệp khác hoạt động ở Việt Nam, tuy nhiên, mức độ khác nhau phụ thuộc từng công ty, sản phẩm của công ty, quy mô hoạt động. Có những doanh nghiệp hầu như không bị ảnh hưởng, nhưng cũng có doanh nghiệp bị ảnh hưởng lớn vì sản phẩm của họ không còn thị trường nữa, hoặc bị giảm sút nhiều.

Một khó khăn hiện nay không chỉ với doanh nghiệp Đức mà tất cả doanh nghiệp nước ngoài là công nhân tay nghề cao, quản lý người nước ngoài rời Việt Nam trước Covid-19 giờ gặp rất nhiều khó khăn khi quay lại. Có thể tiếp tục duy trì kinh doanh bằng online, điện thoại, tuy nhiên có những công đoạn phải có người, ví dụ có những máy móc phải bảo dưỡng bởi chuyên gia nước ngoài. Chính phủ Việt Nam nhận thức rất rõ khó khăn và đang tích cực tìm giải pháp cho vấn đề này.

Đại sứ đánh giá như thế nào về hợp tác đầu tư giữa hai nước? Những ngành nào các nhà đầu tư Đức quan tâm ở Việt Nam?

- Sự hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam với nhà đầu tư Đức là lực lượng lao động hùng hậu, vị trí địa lý thuận lợi khi nằm giữa một khu vực tăng trưởng kinh tế rất mạnh.

Vấn đề Việt Nam cần cải thiện là trình độ nguồn nhân lực, đó là vấn đề chúng tôi hợp tác chặt chẽ với chính phủ Việt Nam. Yêu cầu chúng tôi đặt ra là rất cao.

Trong quan hệ kinh tế, việc ký Hiệp định Thương mại Tự do EU -  Việt Nam (EVFTA) đã tạo nên cột mốc quan trọng trong quan hệ kinh tế giữa EU và Việt Nam. Trước khi ký Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EU. Sau khi ký, chắc chắn trao đổi thương mại giữa hai nước sẽ tăng lên.

Đức thúc đẩy phát triển của Việt Nam thông qua các dự án phát triển từ nhiều năm nay. Hai bên thống nhất tiếp tục duy trì hợp tác phát triển trong 3 trọng tâm: Môi trường, năng lượng, dạy nghề. Biến đổi khí hậu là thách thức tiếp theo trong quan hệ hai nước. Tổng ngân sách cho các dự án hợp tác song phương này là hơn 1 tỷ euro. Ngoài ra còn hợp tác đa phương, trong đó, Đức đóng góp lớn cho ngân sách EU và LHQ.

Giáo dục đào tạo và khoa học là một mảng hợp tác lớn giữa hai nước. Đại học Việt - Đức là dự án hải đăng trong quan hệ hai nước. Ngày 23/9 vừa qua đã diễn ra lễ ký kết Hiệp định chính phủ ba bên về phát triển và mở rộng Đại học Việt - Đức. Ngoài ra, hiện có 163 dự án hợp tác nghiên cứu giữa các đại học Đức và Việt Nam, 7.500 sinh viên Việt Nam đang theo học tại Đức.

Đức cũng hợp tác chặt chẽ trong quá trình hiện đại hóa đào tạo nghề ở Việt Nam. Tháng 3/2020, chính sách nhập cư cho lao động chuyên môn vào Đức bắt đầu có hiệu lực, mở ra cơ hội việc làm mới tại Đức cho nhân lực lao động chuyên môn Việt Nam.

Cộng đồng người Việt đang sinh sống ở Đức hiện có khoảng 170.000 người gốc Việt, nhiều người đã có quốc tịch Đức và tạo thành một cộng đồng lớn mạnh.