Bầu cử Tổng thống Mỹ đang bước vào giai đoạn nước rút, liệu cử tri Mỹ sẽ tiếp tục đặt niềm tin vào đương kim Tổng thống Donald Trump hay trao cơ hội cho ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden? Theo nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao - Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh, nếu không có đại dịch Covid-19, cơ của ông Trump rất mạnh!

Ngày 10/9, với vai trò là diễn giả trong buổi sinh hoạt chuyên đề tháng 9 tại CLB Cafe Số, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao - Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh (2014-2018) đã có nhiều chia sẻ ý nghĩa về chủ đề Bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020. Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt xin được lược ghi một số quan điểm cá nhân của Đại sứ về chủ đề "nóng" này.

Thăm dò dư luận: Biden dẫn trước Trump nhưng cơ hội vẫn mong manh 

Phần lớn các cuộc thăm dò dư luận trên toàn quốc lẫn thăm dò dư luận ở các bang lung lay (bang chiến trường) tính đến thời điểm đều cho kết quả, ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước đương kim Tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump. 

Tuy nhiên, dù ông Biden đang dẫn trước ông Trump song cơ hội (chiến thắng) của ứng viên đảng Dân chủ vẫn mong manh.

Nhìn lại bài học từ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, ứng cử viên đảng Dân chủ Hillary Clinton đạt được số phiếu phổ thông là 48,2% trong khi ông Trump chỉ giành được 46,1% phiếu. Nhưng ông Trump lại thắng cử vì ông giành chiến thắng ở các bang chiến trường, giúp ông có được 306 phiếu đại cử tri/tổng số 538 phiếu đại cử tri (bà Hillary chỉ giành được 232 phiếu).

Ông Trump đã thắng ở 3 bang chiến trường  là Pennsylvania, Wisconsin, Michigan với hơn 77.000 phiếu, nhưng suốt 3 tháng trước bầu cử, có 94 cuộc thăm dò dư luận, thì chỉ có 3 cuộc thăm dò cho kết quả ông Trump dẫn trước bà Hillary ở những bang quyết định này.

Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, ông Trump đã gây bất ngờ khi đánh bại đối thủ đảng Dân chủ là cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton.

Như vậy, các cuộc thăm dò dư luận gợi ý cho chúng ta một xu thế (mà trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 là ông Biden dẫn trước ông Trump) nhưng chưa chắc đã khớp với kết quả cuối cùng.

Đại dịch đã làm đảo chiều mong muốn của cử tri Mỹ đối với các ứng cử viên tổng thống, khiến ông Trump mất đi những lợi thế đã đạt được trước đại dịch, từ đó dẫn tới việc ông bị đối thủ đảng Dân chủ dẫn trước (trong các cuộc thăm dò).

Nhưng hiện nay các hãng thăm dò/báo chí cũng không dám dựa vào kết quả thăm dò để kết luận ai thắng ai thua nữa bởi có rất nhiều yếu tố khác tác động đến kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ mà chúng ta sẽ theo dõi tới đây. 

Bầu cử năm 2020: Cả 2 bên đều không có yếu tố bất ngờ

Đại hội của 2 đảng (Dân chủ, Cộng hòa) hồi tháng 8 vừa qua đã không tạo được cú hích lớn đáng kể cho cả 2 ứng cử viên. Những phát biểu của ông Biden và Trump ở các đại hội này có tạo ra sự hưng phấn nhất định nhưng tác động đối với cử tri một là ngắn hạn, hai là không tạo ra kết quả nhất định.

Như vậy, các cuộc tranh luận trực tiếp sắp tới giữa 2 ứng cử viên và các cuộc vận động của họ tại hiện trường sẽ rất quan trọng để 2 ứng cử viên lấy lòng cử tri.

Dư luận đang chờ đợi các cuộc tranh luận trực tiếp sắp tới giữa 2 ứng cử viên Joe Biden (trái) và Donald Trump (phải).

Ngoài ra, trong bầu cử Mỹ, luôn luôn cần chú ý đến cá nhân của các ứng viên. Có lẽ trong cuộc bầu cử năm 2016, ông Trump là nhân tố bất ngờ. Nhưng năm 2020 này, cả 2 ứng viên đều không còn là nhân tố bất ngờ nữa.

Ông Biden đã có 2 nhiệm kỳ làm Phó Tổng thống Mỹ và tổng cộng có 47 năm làm chính trị, không còn gì xa lạ nữa. Trong khi đó, ông Trump cũng đã có 4 năm cầm quyền, ông như thế nào thì ai cũng biết rồi.

Chiến lược/chiến thuật của Biden và Trump

Trở ngại lớn nhất trong cuộc bầu cử năm 2020 của ông Trump là đại dịch Covid-19 vì ông Biden sẽ khai thác triệt để câu chuyện đại dịch này.

Dường như Biden sẽ nhấn rất mạnh vào câu chuyện đại dịch Covid-19 tức là cái khó nhất của Trump và sự thất bại trong việc quản lý mà trách nhiệm thuộc về Tổng thống đương nhiệm. Những điều này vốn đã khiến Trump mất đi lợi thế của mình.

Trong khi đó, với Donald Trump, ông sẽ nhấn mạnh vào những thành quả kinh tế. Ông đang tạo cho người Mỹ cảm giác đại dịch sẽ qua đi, giúp họ tạm quên đi sự ảm đạm bởi đại dịch ở hiện tại để nhìn về tương lai mới – nơi một nước Mỹ vĩ đại hơn với nền kinh tế đi lên. 

Nếu không có đại dịch Covid-19, cơ của Trump rất mạnh!

Nếu năm 2016, cử tri Mỹ dường như chán nản với nền chính trị và muốn có sự thay đổi, thì năm 2020, cử tri lại đang tỏ ra chán nản với đại dịch Covid-19 và các hệ lụy kinh tế, xã hội mà đại dịch mang đến.

Từ đây, đặt ra một giả định là, nếu không có đại dịch Covid-19, dẫn đến phong tỏa và những trì trệ về kinh tế lẫn xã hội, thì cơ của ông Trump rất mạnh. 

Nói câu chuyện giả định đó để thấy rằng, nếu có bất cứ tín hiệu nào (như đại dịch được kiểm soát hoặc kết thúc) giúp đưa nước Mỹ quay lại với thời điểm trước đại dịch, thì lợi thế của Trump sẽ rất khác (so với hiện tại). 

Yếu tố quyết định người chiến thắng cuộc bầu cử Mỹ 2020

Mặc dù đại dịch Covid-19 khiến Mỹ bị ảnh hưởng nghiêm trọng (với hơn 6 triệu ca mắc và hơn 193.000 ca tử vong tính đến ngày 10/9 – PV), nhưng có lẽ ở trong lòng nước Mỹ, câu chuyện nặng nề hơn cả là, đóng cửa hay không đóng cửa nền kinh tế.   

Vậy nên bây giờ việc 2 ứng cử viên đưa ra giải pháp nào để kiểm soát được đại dịch và sớm mở cửa lại để phục hồi kinh tế là bài toán rất lớn và đang rất bức bối trong lòng cử tri Mỹ.

Theo đó, từ nay đến ngày bầu cử tổng thống Mỹ (3/11), nếu đại dịch Covid-19 không được kiểm soát và tình hình kinh tế, xã hội của Mỹ vẫn duy trì như hiện nay, thì ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden sẽ có lợi thế hơn. Nói cách khác, nếu cuộc khủng hoảng kép ở Mỹ kéo dài, thì sẽ có lợi cho Biden.

Tuy nhiên, nếu có bất cứ đột biến nào (chẳng hạn đại dịch được kiểm soát, nền kinh tế có dấu hiệu khởi sắc, tỷ lệ thất nghiệp giảm…) thì ông Trump lại có nhiều cơ hơn.

Thực hiện: Phương Dung