Dân nghi lũ lụt nặng nề do đập Tam Hiệp xả lũ khẩn cấp, Bắc Kinh nói gì?

Đập Tam Hiệp là dự án thủy điện lớn nhất thế giới và đã hoạt động từ năm 2012. Nó chặn sông Trường Giang (Dương Tử). Dự án đã bị chỉ trích vì lo ngại nguy cơ con đập bị sập, đặc biệt là trong mùa mưa lũ năm nay.

Nhiều video đã xuất hiện trên các phương tiện truyền thông xã hội cho thấy lũ lụt kinh hoàng ở thành phố Yichang của tỉnh Hồ Bắc, nằm ngay dưới con đập. Người dân nghi ngờ rằng lũ lụt có liên quan đến việc đập Tam Hiệp xả lũ khẩn cấp - điều mà chính phủ Trung Quốc ban đầu bác bỏ.

Tuy nhiên, Trung Quốc cuối cùng đã thừa nhận rằng, con đập đã thực hiện việc xả nước lũ và một làn sóng lũ mới đang tiến về khu vực lưu vực Tam Hiệp, bao phủ một triệu km2 - giữa lúc mưa lớn vẫn tiếp diễn khiến mực nước sông Dương Tử dâng cao.

Trước đó vào ngày 21/6, mực nước ở hồ chứa đập Tam Hiệp lên tới 147 m, cao hơn mức cảnh báo lũ tới 2 m, dẫn tới tin đồn rằng đập này đang biến dạng và người dân nên sơ tán.

Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Quách Tấn thuộc Viện nghiên cứu địa chấn Trung Quốc bác bỏ tin đồn, khẳng định đập Tam Hiệp có thể chứa lượng nước vào lớn hơn nhiều so với lượng nước hiện nay, theo Hoàn Cầu thời báo.

Hiện nhiều phụ lưu ở thượng nguồn đập Tam Hiệp đang trải qua đợt lũ tồi tệ nhất. Lũ lụt tại thành phố Trùng Khánh, ở thượng nguồn đập Tam Hiệp, đạt mức kỷ lục từ năm 1940 trở lại đây.

Theo Bộ Quản lý tình trạng khẩn cấp Trung Quốc, đợt mưa lũ với cường độ bất thường ở nước này từ đầu tháng 6 đã khiến ít nhất 78 người thiệt mạng, gần 14 triệu người tại 26 tỉnh bị ảnh hưởng, trong đó có 744.000 người phải sơ tán, tính đến ngày 26.6. Ngoài ra, hơn 8.000 ngôi nhà đổ sập và 97.000 ngôi nhà khác bị thiệt hại, với tổng mức thiệt hại kinh tế là 3.93 tỉ USD.

Giới chức trách Trung Quốc cũng cảnh báo rằng hồ chứa của Tam Hiệp có thể bị ngập lụt đợt mới từ đầu tháng Bảy đến giữa tháng.

Trước đây, truyền thông nhà nước Trung Quốc từng tuyên bố rằng đập Tam Hiệp đang nỗ lực hết sức để "tạo ra điện". Tuy nhiên, một số cơ quan báo chí Hong Kong cáo buộc rằng "việc sản xuất điện" ở Tam Hiệp thực chất là một đợt xả lũ khẩn cấp để ngăn con đập khỏi nguy cơ bị vỡ.

Zhang Jianping, một nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc tại Giang Tô cho rằng, những người đã phản đối việc xây dựng con đập khổng lồ nói trên là đúng.

"Kể từ khi nó được xây dựng, nó chưa bao giờ đóng vai trò ngăn chặn lũ lụt hay hạn hán", ông Zhang nói.

Ông Zhang nói thêm rằng "đã từng có những cơn mưa lớn vào thời điểm này ở vùng nông thôn và thậm chí mưa to hơn thế này, nhưng chúng tôi chưa bao giờ bị ngập lụt", đặt ra nghi vấn lũ lụt nặng nề hiện nay là do việc đập Tam Hiệp xả lũ khẩn cấp.

Nhiều người dân ở thành phố Tương Dương của Hồ Nam cũng cho biết, mùa lũ thực sự vẫn chưa chính thức bắt đầu: "Mùa lũ chính ở lưu vực sông Dương Tử thường là tháng Bảy và tháng Tám", một người chia sẻ.