Trong guồng quay của cuộc sống hiện đại, tục lệ cấm bản vẫn được người dân bản Pậu (xã Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ, Lai Châu) gìn giữ và phát huy như một lời khấn nguyện đến các vị thần bảo hộ, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; là lời hẹn ước của đồng bào người Lự với thiên nhiên, với bản làng. Lễ cấm bản là cầu nối gắn kết con người với thiên nhiên, mang đến hy vọng về một năm mới an lành, no đủ.

Giá trị cộng đồng và tín ngưỡng độc đáo

Tục lệ cấm bản của người Lự không có nghi lễ phức tạp, trọng tâm là duy trì sự cân bằng giữa con người và tự nhiên. Họ thực hiện các nghi thức đơn giản như cúng tế thần linh, người Lự thường sử dụng vật phẩm từ thiên nhiên như hoa quả, rượu cần, xôi...

Lễ hội cấm bản còn chứa đựng những giá trị cộng đồng và tín ngưỡng độc đáo; là dịp để bà con thêm gắn kết, hòa mình vào những trò chơi dân gian truyền thống, lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc Lự.

Tục lệ cấm bản của người Lự không chỉ là tín ngưỡng mà còn là chất keo gắn kết cộng đồng, tạo không khí vui tươi, phấn khởi sau những ngày lao động vất vả.

Trước ngày lễ, cả bản Pậu cùng chung tay chuẩn bị một cách chu đáo. Người dân họp bản để bầu chọn thầy cúng, là những người có uy tín và am hiểu nghi thức làm chủ lễ.

Ngày lễ chính bắt đầu bằng việc mọi người trong bản cùng nhau tiến về khu vực rừng cấm của bản - nơi linh thiêng được chọn làm địa điểm cúng tế. Tại đây, các thầy cúng thực hiện nghi lễ dâng lễ vật và khấn xin thần linh bảo hộ.

Lễ vật gồm lợn đen, gà, xôi... cùng giấy tiền các màu, mỗi màu mang ý nghĩa riêng như màu xanh tượng trưng cho thiên nhiên, màu vàng cho mùa màng bội thu.

Nghi thức gieo quẻ, là một phần quan trọng của lễ, được thực hiện để xin ý kiến thần linh về lễ vật và cầu chúc cho vụ mùa tới. Nếu quẻ không thuận, nghi lễ sẽ được thực hiện lại đến khi các vị thần đồng ý.

Sau phần lễ trang nghiêm, không khí phần hội trở nên vui tươi với nhiều trò chơi dân gian như: đi cà kheo, kéo co, tung còn... Những trò chơi này không chỉ mang tính giải trí mà còn thể hiện sự khéo léo, sức mạnh và tinh thần đồng đội.

Lễ hội khép lại với nghi thức cắm Ta leo, đây biểu tượng kiêng kỵ tại lối ra vào bản và từng gia đình. Là lời nhắc nhở mọi người về việc giữ gìn bản sắc và tôn trọng rừng thiêng.

Tục lệ “cấm bản” không chỉ giúp họ duy trì niềm tin tâm linh mà còn kết nối cộng đồng, bồi đắp tinh thần đoàn kết và truyền tải nhiều giá trị văn hóa đến thế hệ sau.

×