Ngày 01/10, trong khu tổ hợp EXPO 2020 Dubai tại Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE), lễ khai trương Nhà triển lãm Việt Nam đã diễn ra trong bầu không khí trang trọng và ấn tượng. 

Tham dự sự kiện có PGS. TS. Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), ông Nguyễn Mạnh Tuấn, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại UAE, bà Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Tổng Đại diện Việt Nam tại EXPO 2020 Dubai, nhiều khách mời quốc tế như ông Omar Shehaded, Tổng Phụ trách các nước tham dự EXPO 2020 Dubai, ông Graham Cooke, nhà sáng lập kiêm chủ tịch Giải thưởng Du lịch Thế giới, các Đại sứ và Tổng đại diện các nước thành viên ASEAN tại EXPO 2020 Dubai… cùng đông đảo bà con kiều bào tại UAE.

Nhà triển lãm Việt Nam chào đón khách tham quan với một chủ đề mới: "Hội tụ quá khứ, lan tỏa tương lai". Chủ đề này nhấn mạnh vị thế đặc biệt của Việt Nam ngày nay. Trưởng thành từ hàng nghìn năm giàu truyền thống, Việt Nam đang nhanh chóng hòa mình vào dòng chảy công nghệ hiện đại, trở thành một điểm đến thú vị, nơi tuyệt vời để vừa vinh danh quá khứ, vừa xây dựng tương lai.

Tổng đại diện Việt Nam tại EXPO 2020 Dubai - Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, bà Nguyễn Phương Hoà đã có những chia sẻ với báo điện tử Dân Việt/báo Nông thôn Ngày nay. 

So với các kỳ triển lãm trước, điểm mới tại Nhà Triển lãm Việt Nam năm nay là gì, thưa bà?

- Trong 6 lần tham dự World EXPO trước đây, Nhà Triển lãm Việt Nam đã làm khá bài bản việc quảng bá và tôn vinh các giá trị văn hóa, truyền thống của dân tộc. Năm nay mục tiêu này tiếp tục được đẩy mạnh thông qua ngôn ngữ trưng bày kết hợp yếu tố công nghệ cao như khách tham quan có thể khám phá những điểm đến hấp dẫn của du lịch Việt Nam bằng kính 3D và các màn hình cảm ứng…

Đồng thời, chúng tôi nỗ lực giới thiệu với thế giới về một "Việt Nam đổi mới, sáng tạo" với khát vọng làm chủ khoa học công nghệ trong thời đại Cách mạng 4.0. Các sản phẩm và thành tựu "Make in Việt Nam" được trưng bày tại Nhà Triển lãm không chỉ khiến thế giới kinh ngạc về hàm lượng công nghệ trong đó mà còn theo sát với tiêu chí của EXPO 2020 và toàn cầu hiện này đó là phát triển bền vững.

Chúng ta có các vệ tinh dòng Dragon, đồ dùng sản xuất bằng công nghệ in phun 3D nguyên khối, giày thể thao làm từ bã cà phê, mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất cà phê, xe đạp làm hoàn toàn bằng tre…Đó chính là QR code để nhận diện VN sáng tạo trong kỷ nguyên số và nền kinh tế tri thức.

Cục trưởng có thể chia sẻ về những thông điệp đã được gửi gắm thông qua các khu tham quan của Việt Nam?

- Với một sự kiện quy mô lớn diễn ra 5 năm một lần như EXPO, công tác chuẩn bị diễn ra khá bài bản. Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức do dịch bệnh bùng phát trong 2 năm qua, sự hiện diện của Việt Nam tại EXPO 2020 mang ý nghĩa biểu tượng cho sự hồi phục và chủ động hội nhập quốc tế của Việt Nam với thế giới. Đây chính là sự kiện văn hóa đối ngoại lớn nhất của nước ta kể từ khi COVID-19 bùng phát.

Có diện tích rộng hơn 850m², Nhà Triển lãm Việt Nam nằm ở khu chủ đề "Cơ hội" và mang thông điệp "Hội tụ quá khứ, lan tỏa tương lai", chắt lọc những tinh hoa của quá khứ, cùng với sự sáng tạo của thế hệ hôm nay, góp phần kiến tạo tương lai cho ngày mai.

Với ý nghĩa đó, phần mặt tiền căn nhà gây ấn tượng với 800 chiếc nón lá Hội An truyền thống bọc lá sen nhiều màu sắc có gắn đèn chiếu sáng lung linh trong đêm. Khách tham quan có thể chiêm ngưỡng phiên bản của 15 tác phẩm nghệ thuật đương đại do các nghệ sỹ tên tuổi của Việt Nam sáng tạo trong dự án dành riêng cho toà nhà Quốc hội.

Nhà Triển lãm Việt Nam dành 2 tầng để trưng bày, chia thành nhiều chủ đề khác nhau. Tại Tầng 1, chúng tôi tập trung thể hiện sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, khắc họa một Việt Nam là nơi hội tụ của truyền thống và hiện đại thông qua 10 màn hình giới thiệu chung về 10 điều bạn cần biết về Việt Nam; khu văn hóa – truyền thống Việt Nam với trống đồng, đầu rồng thời Lý, tượng Phật bà Quan âm được dựng lại bằng phương pháp 3D, rối nước, nhạc cụ truyền thống, trang phục dân tộc, màn hình panorama trình chiếu câu chuyện về lịch sử và các thắng cảnh nổi tiếng của đất nước…; khu khoa học-công nghệ "khoe ra" các sản phẩm tiêu biểu "Make in Vietnam"; khu khám phá du lịch Việt Nam với các màn hình cảm ứng và kính 3D…

Tầng 2 là nơi trưng bày các sản phẩm tinh hoa Việt Nam, sản phẩm thương hiệu quốc gia và sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu giá trị trên 1 tỷ USD; khu giới thiệu về văn hóa cà phê Việt Nam và mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất cà phê; khu giới thiệu về tiềm năng địa phương, công nghệ nuôi biển Việt Nam…; qua đó khẳng định một Việt Nam tràn đầy năng lượng, khát vọng và cơ hội cho sự phát triển bền vững và mở rộng hợp tác.

Tựu trung, chúng tôi mong muốn khách tham quan Nhà Triển lãm Việt Nam có thể cảm nhận và lưu giữ ấn tượng về một đất nước "giàu bản sắc văn hóa và đang nổi lên như một cơ hội hợp tác trong khu vực và thế giới" – đúng như những gì Ban tổ chức EXPO 2020 miêu tả về Việt Nam.

Nhà Triển lãm Việt Nam sẽ chủ động đẩy mạnh các hoạt động kết nối, xúc tiến đầu tư thương mại và quảng bá du lịch như hội thảo, các cuộc gặp gỡ B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp), B2C (doanh nghiệp với khách hàng)… Bà có thể nói rõ hơn không?

- Một điểm nhấn khác của Nhà Triển lãm Việt Nam năm nay đó là các hoạt động kết nối, xúc tiến đầu tư thương mại và quảng bá du lịch sẽ được đẩy mạnh. Chúng tôi đã xây dựng chủ đề cho từng tháng và dựa trên đó lên kế hoạch tổ chức các buổi hội thảo, xúc tiến đầu tư thương mại cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước quan tâm. 

Không chỉ có các hoạt động B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp), B2C (doanh nghiệp với khách hàng), mà còn nỗ lực tham gia các hoạt động G2G (chính phủ với chính phủ), G2B (chính phủ với doanh nghiệp) để kết nối các Bộ ngành, địa phương của ta với các Bộ, ngành, chính quyền địa phương và doanh nghiệp các nước.

Thông qua Ban tổ chức EXPO 2020 và mạng lưới các Nhà Triển lãm của các quốc gia, chúng tôi mong muốn sẽ cung cấp thông tin để hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước có thể tham gia các sự kiện do EXPO hoặc các nước tổ chức đồng thời kết nối với các đối tác tiềm năng. Ngay trong nhà triển lãm, mỗi sản phẩm trưng bày đều kèm theo thông tin và mã QR để khách tham quan quan tâm có thể tìm kiếm thông tin và chủ động liên hệ doanh nghiệp.

Chúng tôi cũng đang phối hợp với Bộ Công thương và các Bộ liên quan để tổ chức một chương trình quy mô lớn giới thiệu quốc gia và thông tin về chính sách kinh tế, đầu tư, thương mại, du lịch Việt Nam vào Ngày Quốc gia Việt Nam tại EXPO 2020 sắp tới.

Sự kiện được mong chờ nhất chính là Ngày Quốc gia Việt Nam (30/12/2021), chúng ta sẽ tận dụng để quảng bá ra sao, và khâu chuẩn bị hiện đã hoàn tất?

- Ngày Quốc gia Việt Nam là sự kiện quan trọng bậc nhất của Việt Nam tại EXPO 2020 Dubai với sự tham dự của đoàn lãnh đạo cấp cao từ trong nước sang. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các bộ, ngành và đơn vị liên quan đã lên kế hoạch cho một loạt các hoạt động hết sức phong phú như nghi lễ thượng cờ Việt Nam, lễ diễu hành, trình chiếu cờ đỏ sao vàng tại Al Wasl - một trong những quảng trường mái vòm 360 độ lớn nhất thế giới, chương trình biểu diễn nghệ thuật thời trang quy mô lớn tại sân khấu ngoài trời nơi diễn ra Lễ Khai mạc EXPO Dubai, Tuần phim Việt Nam, chương trình giới thiệu quốc gia và thông tin về chính sách đối ngoại, kinh tế, đầu tư, thương mại, du lịch Việt Nam, road-show quảng bá du lịch…

Hiện Ban tổ chức Nhà Triển lãm đang gấp rút chuẩn bị để tổ chức Ngày Quốc gia Việt Nam trọn vẹn và ấn tượng nhất. Cho phép tôi chưa tiết lộ các chi tiết để tạo bất ngờ đối với công chúng. Nhưng một tín hiệu đáng mừng là sự kiện nhận được sự quan tâm của truyền thông trong nước và quốc tế.

Nông nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng nhất tại Việt Nam, xin bà cho biết thêm về những sản phẩm nông nghiệp của chúng ta được giới thiệu tại Nhà Triển lãm Việt Nam năm nay?

- Chúng tôi đã quảng bá, khẳng định thế mạnh nông nghiệp Việt Nam trên thế giới bằng một không gian thể hiện qua ngôn ngữ trưng bày triển lãm.

Ba chiếc thuyền với cách sắp đặt mô phỏng những con thuyền chở hàng trên dòng sông Mê Công đem đến 3 ý nghĩa: (1) quảng bá và khẳng định vị thế sản phẩm nông-lâm-thuỷ sản xuất khẩu của Việt Nam; (2) quảng bá hình ảnh đẹp mắt, đầy phong vị văn hóa của du lịch đồng bằng sông Cửu Long, một trong những điểm đến du lịch hàng đầu Việt Nam nhờ tính độc đáo của vùng sông nước và các mô hình du lịch xanh; (3) bên cạnh việc quảng bá một vùng đồng bằng trù phú, ta cũng cảnh báo về những tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, từ đó, gửi một thông điệp mạnh mẽ hơn về việc thế giới hãy chung tay bảo vệ môi trường, cứu lấy những vùng đất đang đối mặt với nguy cơ ngập mặn trong tương lai rất gần.

Toàn bộ sản phẩm trưng bày trên thuyền, bao gồm những sản phẩm thật (như gạo ST25, lúa, gỗ, cao su) và cả các đồ trưng bày như hoa trái, thuỷ hải sản được làm thủ công, do các nghệ nhân có tiếng thực hiện như những tác phẩm nghệ thuật nhưng không kém phần chân thực. Khách tham quan cũng có thể tìm hiểu thông tin về ngành công nghệ nuôi biển gắn liền với phát triển du lịch biển bền vững của Việt Nam. Chúng tôi còn dành không gian giới thiệu một số sản phẩm tinh hoa, sản phẩm của chương trình OCOP (mỗi xã phường, một sản phẩm) tiêu biểu của Việt Nam…

Được biết, tầng 2 có khu trưng bày các sản phẩm nông-lâm-thuỷ sản Việt Nam có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, một sự tự hào trước bạn bè quốc tế phải không bà?

- Với chủ đề "Kết nối trí tuệ, kiến tạo tương lai", EXPO 2020 Dubai hướng tới các sáng kiến, giải pháp bền vững cho vấn đề toàn cầu, đòi hỏi hợp tác quốc tế vì một tương lai tốt đẹp hơn. Chính vì vậy, bên cạnh mục tiêu quảng bá các thế mạnh của nông nghiệp Việt Nam qua các sản phẩm cụ thể có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, điều chúng ta muốn hướng đến, đó là gửi một thông điệp về phát triển bền vững.

Việt Nam đang góp tiếng nói cho sự tiến bộ và phát triển của nhân loại thông qua những ý tưởng sáng tạo, cách làm mới, gợi ý mô hình sản xuất và các sản phẩm có tính năng bảo vệ môi trường, khuyến khích tái chế  như giày thể thao được làm từ bã cà phê và chai nhựa, vật liệu may mặc từ vỏ hải sản, hoặc nấm, mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất cà phê... Đó là những giải pháp sáng tạo của Việt Nam đóng góp cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, là điều chúng ta hoàn toàn tự hào khi giới thiệu về đất nước mình trong một sự kiện được cả thế giới quan tâm.

Ngoài ra còn có "mô hình kinh tế tuần hoàn" trong sản xuất cà phê tại Việt Nam, người xem sẽ cảm nhận mô hình này thế nào, thưa bà?

- Mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất cà phê được Minh Tiến giới thiệu tại Nhà Triển lãm Việt Nam thông qua mô hình minh họa thu nhỏ, tái hiện lại 5 khâu sản xuất tương ứng với 5 sản phẩm.

Các chi tiết như cây cà phê, công nghệ sản xuất, sản phẩm được chế tạo một cách sáng tạo, tinh xảo, hình ảnh diễn họa bay bổng, đầy màu sắc và mang tính nghệ thuật.

Người xem có thể dễ dàng tưởng tượng ra toàn bộ quá trình từ trồng cà phê, thu hoạch, chế biến và sản xuất, trong đó, sản phẩm thải ra ở mỗi quá trình sẽ được tái chế và tái sử dụng thành nguyên liệu cho quá trình sản xuất các sản phẩm khác trong hệ sinh thái giúp giá trị của cây cà phê được phát huy tối đa.

Bên cạnh mô hình kinh tế tuần hoàn, khách tham quan Nhà Triển lãm cũng có cơ hội tìm hiểu thêm về văn hóa cà phê của người Việt Nam hoặc tận mắt nhìn thấy sản phẩm giày thể thao làm từ bã cà phê từng được truyền thông thế giới nhắc đến nhiều trong thời gian qua.

Nhà triển lãm Việt Nam chào đón du khách đến với những trải nghiệm đa giác quan về lịch sử, danh lam thắng cảnh, đời sống, ẩm thực Việt Nam, bên cạnh các sản phẩm công nghệ cao do các nhà sáng tạo người Việt phát triển. Cũng như chính đất nước quê nhà của nó, nhà triển lãm Việt Nam là một điểm giao kết nối Việt Nam với thế giới, và thế giới với Việt Nam, thông qua văn hóa, cảnh đẹp thiên nhiên, giá trị truyền thống và công nghệ hiện đại.

Sau hơn 1 tuần Triển lãm EXPO 2020 Dubai diễn ra, ông Trần Nhất Hoàng - Phó tổng đại diện Việt Nam tại EXPO 2020 Dubai chia sẻ thêm về lượt khách đến tham quan Nhà Triển lãm Việt Nam. 

Những tiến bộ về khoa học công nghệ, sáng tạo giúp du khách tham quan trải nghiệm du lịch Việt Nam qua kính 3D, màn hình cảm ứng, điều này đã gây ấn tượng ra sao thưa ông?

- Một điểm mới so với các kỳ triển lãm trước đây là bên cạnh việc tiếp tục quảng bá và tôn vinh các tinh hoa văn hóa truyền thống dân tộc, những tiến bộ của Việt Nam trong lĩnh vực khoa học công nghệ cũng được giới thiệu đậm nét.

Khách tham quan có thể trải nghiệm du lịch Việt Nam thông qua kính 3D và màn hình cảm ứng hay tìm hiểu về các thành tựu công nghệ của Việt Nam như vệ tinh, xe máy điện, xe đạp tre, robot giáo dục, sản phẩm làm từ công nghệ in phun 3D nguyên khối đầu tiên trên thế giới, giày thể thao làm từ bã cà phê, tượng Phật bà nghìn mắt nghìn tay phục chế nhờ công nghệ 3D…

Ông có thể cho biết thêm về sự đón tiếp của Việt Nam cũng như hưởng ứng của khách quốc tế?

 - Lễ Khai trương Nhà Triển lãm Việt Nam tại EXPO 2020 diễn ra vào tối ngày 01/10 với sự tham dự của khoảng 300 khách, trong đó có Trưởng ban Quốc tế EXPO 2020, Nhà sáng lập, Chủ tịch Giải thưởng Du lịch Thế giới cùng Tổng đại diện một số quốc gia đến dự … Tin tức và hình ảnh buổi lễ đã được đưa tin rộng rãi trên truyền thông trong nước và quốc tế.

Ngay sau ngày khai trương, chúng tôi đã tiếp đón đông đảo du khách đến tham quan, đối tượng khách khá đa dạng, trong đó có thể chia làm một số nhóm gồm: Các đoàn chính thức, cao cấp dành ưu tiên đi thăm những nhà triển lãm họ quan tâm và mong muốn hợp tác sau này, như đoàn Tổng thư ký Tổ chức Pháp ngữ (OIF), Liên Hiệp quốc, Ban Thư ký ASEAN, các đoàn của đại sứ hoặc đại diện các nhà triển lãm bạn như Thái Lan, Mynamar, Thuỵ Điển,…  đoàn doanh nghiệp có Malaysia, Ấn độ … Bên cạnh đó, các khách phổ thông khá đông đảo.

Khách tham quan ấn tượng với Nhà Triển lãm Việt Nam.

Chúng tôi đặc biệt ấn tượng với những vị khách đến EXPO với dự định chính là thăm Nhà Triển lãm Việt Nam, họ là người đã từng công tác tại Việt Nam, đi du lịch và yêu thích Việt Nam, cả gia đình có vợ hoặc chồng là người Việt, khách đến để thưởng thức ẩm thực Việt Nam. Các doanh nhân có ý định đầu tư, hợp tác với Việt Nam cũng đến thăm Nhà triển lãm. Chúng tôi đã chia sẻ, giới thiệu các thông tin cơ bản về Việt Nam. Nếu chuyên sâu hơn, chúng tôi đề nghị lưu lại thông tin để kết nối với các Bộ, ngành, địa phương doanh nghiệp trong nước, tạo điều kiện cho các bên liên hệ, hợp tác trong tương lai…

Nhóm đối tượng gây bất ngờ thú vị nhất là các đoàn học sinh/sinh viên. Ngay trong ngày đầu tiên khi EXPO khởi động "chương trình giáo dục", Nhà Triển lãm Việt Nam với cách tiếp cận văn hoá và các chương trình giao lưu âm nhạc, nghệ thuật đặc sắc đã đón tiếp đoàn học sinh, sinh viên UAE đến tham quan… 

Theo tôi, đây là một sáng kiến rất tuyệt vời của Ban tổ chức khi họ coi EXPO là nơi cho giới trẻ trải nghiệm, tìm hiểu những nền văn hoá, nghệ thuật đa dạng của các nước, đúng với chủ đề "kết nối trí tuệ, kiến tạo tương lai", theo đó thế giới đang trải qua một giai đoạn phát triển với tốc độ nhanh đến không ngờ, đòi hỏi sự hợp tác, kết nối về công nghệ và hiểu biết lẫn nhau về văn hoá.

Nhìn chung, nhân viên Nhà Triển lãm đã có một tuần làm việc đầu tiên vất vả nhưng hào hứng. Theo quan sát, khách tham quan rất thích thú được cảm nhận nền văn hoá Việt Nam đa dạng, nhiều di sản thế giới, nhiều điểm đến đẹp, họ hứng thú với trải nghiệm chơi nhạc cụ dân tộc Việt Nam. 

Phần lớn ai được nghe giới thiệu về đàn K'long put đều muốn được chơi thử vì đó là nhạc cụ duy nhất trên thế giới mà người chơi tạo ra âm thanh mà không cần chạm vào nhạc cụ; họ cũng muốn được nghe âm thanh của một trong những loại nhạc cụ cổ xưa nhất của nhân loại – đàn đá. Các nghệ sỹ tại Nhà triểm lãm hàng ngày giao lưu, hướng dẫn trải nghiệm nhạc cụ dân tộc Việt Nam cho hàng trăm người. Khu khám phá du lịch bằng kính thực tế ảo cũng luôn nhận được sự yêu thích của khách thăm quan.

Ngoài ra, một số hãng truyền thông cũng bày tỏ sự hứng thú với các thành tựu công nghệ cao của Việt Nam và mong muốn có cơ hội được đăng tải thông tin trên các kênh của họ.

Xin cảm ơn ông/bà về cuộc trò chuyện cởi mở này!

*Nội dung và thiết kế: Nguyễn Thịnh.