Hà Nội: Độc đáo, cho con tằm tự dệt vải, làng lụa Phùng Xá đưa nghề truyền thống lên một tầm cao mới

Quỳnh Nga-Trương Anh Thứ bảy, ngày 05/06/2021 05:34 AM (GMT+7)
Đã bao đời nay, người Phùng Xá (huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội) đã kỳ công gìn giữ nghề dệt lụa cổ truyền của mình. Và cho con tằm tự dệt lụa là một trong những cách kế thừa của người dân Phùng Xá đưa nghề dệt lụa truyền thống lên một tầm cao mới.
Bình luận 0

Clip: Làng dệt Phùng Xá, xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức (TP Hà Nội)-nơi lưu giữ những nét cổ truyền của nghề.

Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 40km, xã Phùng Xá (huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội) nổi tiếng với nghề dệt truyền thống. Đi khắp làng dệt Phùng Xá, đâu đâu cũng vang lên tiếng máy dệt lách cách, một âm thanh đặc trưng chẳng thể lẫn.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 1.

Đình làng Phùng Xá, nơi thờ ông tổ nghề dệt lụa tơ tằm của làng.

Theo sử sách ghi chép thì làng nghề Phùng Xá được hình thành từ năm 1929 do cụ tổ làng nghề Hoàng Tiến Gan mang về truyền lại cho hậu duệ làng này.

Làng Phùng Xá nổi tiếng là làng nghề dệt lụa truyền thống với sợi tơ từ tằm tự dệt. Đến những năm 1930 bắt đầu xuất hiện những máy dệt công nghiệp. Tuy nhiên, để đan được thành tấm bông phẳng, mịn, gắn kết bền chặt tự nhiên thì chỉ có thể để con tằm tự dệt, cho ra những sợi tơ vàng mượt, óng ả.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 2.

Khung cửi dệt tơ tằm thế hệ cũ, được cải tiến để gần với cách dệt thủ công kết hợp với máy móc.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 3.

Những người lớn tuổi trong làng, hầu hết đều sở hữu tay nghề dệt khá cao.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 4.

Tiêu biểu ở xã Phùng Xá là nghệ nhân Phan Thị Thuận, người đã mở lối đi mới cho nghề dệt tằm truyền thống. Bà Thuận đã có công phục dựng lại một quy trình sản xuất khép kín sáng tạo: để tằm tự dệt tơ thành các sản phẩm có một không hai.

Bà đã đem đặt các con tằm sát với nhau trên một mặt phẳng và kết quả là tổ hợp các con tằm tự nhả tơ, quấn vào nhau, đan thành tấm thảm bông phẳng, mịn, gắn kết bền chắc tự nhiên không kỹ thuật dệt nào của con người có thể sánh kịp.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 5.

Nghệ nhân Phan Thị Thuận, người cố công phục dựng lại cách dệt vải cổ truyền có một không hai.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 6.

Khay dệt (bàn dệt) kiểu của bà Thuận, nơi đặt hàng nghìn con tằm đang tự dệt tơ.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 7.

Hàng nghìn "công nhân" tằm đang ngày đêm tự dệt tơ, một cách dệt cực kỳ độc đáo.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 8.

Sản phẩm là những thước vải tơ tằm óng ả và có giá trị kinh tế rất lớn.

Ngoài tính thẩm mỹ cao, chất lượng tuyệt hảo, thì phương thức này cũng đã tiết kiệm được nhiều chi phí nhờ giảm bớt nhiều công đoạn phức tạp như kéo kén, ươm tơ, cào bông…

Có thể nói, đây là một sáng tạo đầy bất ngờ, đồng thời cũng là một kỹ thuật quan trọng đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của nghề dệt thủ công truyền thống.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 9.

Cận cảnh bàn dệt, nơi tằm đang tự kết tơ.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 10.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 11.

Ngoài ra, tại Phùng Xá cũng có những phân xưởng dệt theo lối hiện đại, công nghiệp khác.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 12.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 13.

Tại đây, máy móc công nghiệp đã thay thế đáng kể công sức con người.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 14.

Sản phẩm ở đây đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng.

Hiện nay, làng nghề dệt Phùng Xá có hơn 83 thành viên, trong đó có 15 công ty, hơn 50 cơ sở sản xuất, kinh doanh cá thể, có 7 nghệ nhân, số lao động thường xuyên tại địa phương từ 5.500 lao động trở lên.

Độc đáo cho tằm tự dệt vải, làng Phùng Xá cố công gìn giữ nghề cổ truyền - Ảnh 15.

Hướng đi kết hợp giữa hiện đại và cổ truyền của làng Phùng Xá đã cho thấy một sự phát triển tốt của làng nghề.

Làng nghề dệt Phùng Xá đang vươn mình với vốn quý cha ông để lại. Làng nghề dệt lụa truyền thống không chỉ là nét đẹp văn hoá riêng độc đáo của vùng, mà còn là niềm tự hào của cả dân tộc, là một đặc trưng kinh tế của đất nước. 

Duy trì và phát triển nghề dệt lụa truyền thống là xứ mệnh thiêng liêng của mỗi người con làng Phùng Xá, kế tục bí quyết, kỹ nghệ của cha ông gìn giữ bản sắc cho muôn đời sau.

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem