Hạn hán khốc liệt, nhiều hồ thủy điện thiếu nước nghiêm trọng

Thiếu hụt nước nghiêm trọng

Tình trạng nắng nóng diện rộng xảy ra liên tiếp, kéo dài trong nhiều ngày, nhất là ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên. Tổng lượng mưa từ đầu vụ hè thu đến nay thiếu hụt so với trung bình nhiều năm khá lớn, dung tích trữ ở nhiều hồ chứa thủy lợi, thủy điện chỉ còn khoảng 20 - 60% dung tích thiết kế, thấp hơn so với trung bình nhiều năm, nhiều hồ chứa nhỏ đã cạn nước.

Hồ Hòa Mỹ (Thừa Thiên - Huế) với dung tích chứa 9,6 triệu m³ đang bị khô cạn. Ảnh: T.L

Theo số liệu cập nhật đến thời điểm hiện tại, tổng lượng nước đang tích trong các hồ thủy điện chỉ còn 6,22 tỷ m3. Lượng nước hụt so với mức nước dâng bình thường là 29,37 tỷ m3, tương ứng sản lượng điện 12,49 tỷ kWh.

So với cùng kỳ năm ngoái, tổng thể tích nước trong tất cả các hồ thủy điện thấp hơn 7,46 tỷ m3, tương ứng với sản lượng phát từ thủy điện thấp hơn cùng kỳ năm ngoái lên tới 3,38 tỷ kWh.

Ở miền Bắc, ngoại trừ hồ Bản Chát, Tuyên Quang có lưu lượng nước về đạt giá trị trung bình nhiều năm (TBNN), thì các hồ khác đều có nước về thấp. Đặc biệt, lưu lượng nước về trên dòng sông Đà tiếp tục thấp, trong đó tính tới thời điểm hiện tại, lưu lượng nước về trung bình ngày của hồ Sơn La chỉ đạt ~2100m3/s, thấp hơn nhiều so với giá trị TBNN (~3800 m3/s).

Mặc dù theo quy luật hàng năm, thời điểm này là giữa mùa lũ chính vụ, nhưng đến thời điểm hiện tại nhiều hồ đã về gần đến mực nước chết, khả năng khai thác cả về phát điện và xả nước phục vụ dân sinh đều rất hạn chế, như các hồ Trung Sơn; Sông Bung 2; Sông Bung 4; Sông Tranh 2; Vĩnh Sơn B; Sông Ba Hạ; Kanak; Buôn Tua Srah; Đồng Nai 3; Thác Mơ; Hàm Thuận; Đại Ninh; Bắc Hà; Sông Côn 2A; Bản vẽ; Chi Khê; Hủa Na; Cửa Đạt; Hương Sơn; A Lưới; Hương Điền; Đồng Nai 2.

Hiện nay, nhiều hồ thủy điện của các đơn vị thuộc EVN trên khắp toàn quốc có mực nước thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái, cụ thể: Hồ Lai Châu thấp hơn 15,92m; hồ Bản Chát thấp hơn 13,29m; hồ Sơn La thấp hơn 18,89m; hồ Hòa Bình thấp hơn 10,5m; hồ Bản Vẽ thấp hơn 7,41m; hồ Trung Sơn thấp hơn 2,11m; hồ Quảng Trị thấp hơn 9,32m; hồ Sông Bung 2 thấp hơn 2,94m; hồ Vĩnh Sơn A thấp hơn 2,11m; Vĩnh Sơn B thấp hơn 4,34m; hồ Pleikrông thấp hơn 5,42m; hồ Ialy thấp hơn 9,32m; hồ Sê San 4 thấp hơn 3,46m; hồ Kanak thấp hơn 6,87m; hồ Buôn Tua Srah thấp hơn 4,29m; hồ Sông Tranh 2 thấp hơn 9,32m; hồ Thác Mơ thấp hơn 5,81m; hồ Hàm Thuận thấp hơn 7,24m...

Bên cạnh đó, các hồ thủy điện của các đơn vị ngoài EVN cũng trong tình trạng tương tự, ví dụ như: Hồ Hủa Na thấp hơn 3,21m; hồ Cửa Đạt thấp hơn 3,95m; hồ Nậm Chiến 1 thấp hơn 6,7m; hồ Hương Sơn thấp hơn 5,46m; hồ Sông Tranh 3 thấp hơn 103,57m; hồ Đăk Mi 3 thấp hơn 3m; hồ Đăk Mi 4A thấp hơn 2m; hồ Đam Bri thấp hơn 5,28m.

Kêu gọi tiết kiệm điện

Theo dự báo của Tổng cục Khí tượng Thủy văn, thời gian tới, nắng nóng có thể còn tiếp tục xảy ra tại khu vực Trung Bộ, vùng núi phía Tây Trung Bộ có khả năng xảy ra nắng nóng gay gắt, lượng dòng chảy trên các sông tiếp tục suy giảm và thiếu hụt so với trung bình nhiều năm, nhất là tại các tỉnh Quảng Nam, Bình Định và Phú Yên, nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước diện rộng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất và sinh hoạt của nhân dân.

Trong tình trạng hạn hán, hết sức khó khăn về nguồn nước, Thủ tướng Chính phủ vừa có Công điện về việc tập trung ứng phó với nắng nóng kéo dài, hạn hán và xâm nhập mặn tại khu vực Trung Bộ. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cấp bách nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, tổ chức, đơn vị và người dân để thay đổi, nhận thức, chủ động sử dụng tiết kiệm điện, nước, ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước có thể thường xuyên xảy ra.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố tập trung các biện pháp phòng chống như: Nạo vét cửa lấy nước, kênh mương; đào ao, giếng, đắp đập để trữ nước và ngăn mặn; tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động các biện pháp tích nước, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước.

Các công trình thủy lợi, hồ chứa nước ưu tiên cấp nước cho sinh hoạt, chăn nuôi gia súc… Căn cứ tình hình thực tế và khả năng cấp nước để rà soát, điều chỉnh mùa vụ, cơ cấu cây trồng phù hợp.

Đối với Bộ Công Thương, Thủ tướng yêu cầu phối hợp với bộ, ngành liên quan chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các nhà máy thủy điện và địa phương thống nhất kế hoạch điều tiết nước các hồ chứa thủy lợi, thủy điện trên từng lưu vực sông để bổ sung nguồn nước cho hạ du, phục vụ sản xuất.