Hết cảnh “mù mờ” giá trang thiết bị y tế

Thiếu thước đo về giá

Thời gian qua, ngành y tế đã có không ít vụ lùm xùm liên quan đến việc "thổi giá" dịch vụ trang thiết bị y tế bất thường, dẫn đến nâng cao giá khám chữa bệnh dịch vụ, gây thiệt hại cho người bệnh.

Đơn cử như vụ "thổi giá" máy xét nghiệm tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật CDC Hà Nội thời gian qua đã mà đứng đầu là Nguyễn Nhật Cảm- nguyên Giám đốc CDC Hà Nội. Nguyễn Nhật Cảm cũng được xác định câu kết với Nguyễn Trần Duy – Tổng Giám đốc, thẩm định viên về giá Công ty Nhân Thành gian lận, hợp thức thủ tục thẩm định giá gói thầu số 15 theo đúng giá do CDC Hà Nội yêu cầu. Kết luận điều tra xác định, để nâng khống giá máy xét nghiệm Covid-19, các đối tượng đã mua bán lòng vòng máy Realtime PCR từ Công ty Phương Đông qua một số công ty khác, đến CDC Hà Nội giá máy đã được đẩy từ 2,3 tỷ đồng thành 7 tỷ đồng, gấp 3 lần giá nhập.

Hay như vụ việc nâng khống giá hệ thống robot hỗ trợ phẫu thuật thần kinh tại Bệnh viện Bạch Mai. Tờ khai hải quan ghi nhận, hệ thống này được nhập khẩu có trị giá khoảng 7,4 tỷ đồng (bao gồm cả VAT). Tuy nhiên, các đối tượng này đã câu kết với các đối tượng nâng khống giá lên 39 tỷ đồng và được hợp thức bằng chứng thư thẩm định giá không có giá trị pháp lý để đưa vào hợp đồng liên doanh, liên kết tại Bệnh viện Bạch Mai. Giá hệ thống robot là 7,4 tỷ đồng, chi phí khấu hao máy cho một ca bệnh là khoảng hơn 4 triệu đồng. Tuy nhiên, với giá họ khai là 39 tỷ đồng thì người bệnh phải chi trả chi phí khấu hao là 23 triệu đồng/ca, chênh lệch 18 triệu đồng/ca.

Hay tại Hà Tĩnh, thời gian qua đã có không ít bệnh viện tuyến huyện mua máy giặt, máy sấy với giá 3 tỷ đồng/bộ của Công ty cổ phần Đầu tư trang thiết bị y tế Hà Tĩnh, trong khi giá trên thị trường tối đa chỉ hơn 500 triệu đồng…

Tháo gỡ nhiều khó khăn cho cơ sở y tế

"Trước nay, để biết được giá trang thiết bị y tế của nhiều công ty, không chỉ người dân mà các bệnh viện cũng khó khăn. Cổng Công khai y tế do Bộ Y tế thành lập bước đầu tạo hành lang pháp lý bảo vệ quyền lợi cho các bệnh viện khi đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế. Các cơ sở y tế có thể tham khảo, đồng thời tạo ra một cái giá trần, giá trang thiết bị y tế sẽ chỉ giao động trong một khoảng nhất định mà không "đội giá" lên trời mà không có sự so sánh".

Ông Dương Đức Hùng -

Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai

Người dân sẽ không bị lừa dối thông tin

"Trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, chúng tôi sẽ công khai lên Cổng Công khai y tế những sản phẩm bảo vệ sức khỏe đã được đăng ký với cơ quan nhà nước. Thứ hai là nội dung quảng cáo đã được đăng ký, cấp phép. Và đặc biệt là các doanh nghiệp, đơn vị có vi phạm mà người dân có thể cập nhật vào đó để xem xét, tránh trường hợp nghe các quảng cáo không đúng, quảng cáo thổi phồng về các sản phẩm bảo vệ sức khỏe".

Ông Nguyễn Thanh Phong -

Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm

(Bộ Y tế)

Người bệnh có quyền lựa chọn thuốc

"Hiện nay, khi sử dụng dịch vụ y tế, mua thuốc, người dân thường có tâm lý "bảo sao nghe vậy" mà không có so sánh giá thuốc, giá dịch vụ y tế giữa các nhà thuốc, các bệnh viện để lựa chọn. Họ không biết trong số tiền mà họ bỏ ra bao nhiêu là tiền thuốc, bao nhiêu là giá viện phí… Việc công khai tất cả giá trong lĩnh vực y tế trên Cổng Công khai y tế không chỉ minh bạch thông tin về giá dịch vụ y tế mà còn hạn chế được những thắc mắc của người bệnh và người nhà trong quá trình khám chữa bệnh. Đặc biệt, đây là nguồn thông tin chính thống, do Bộ Y tế quản lý. Tôi chắc rằng đây là sự kỳ vọng, mong muốn của đông đảo người dân".

PGS-TS Nguyễn Văn Thường -

Giám đốc Bệnh viện Da liễu T.Ư

Nhiều chuyên gia đã nhận định rằng, việc trang thiết bị y tế bị "thổi giá trên trời" là vì chúng ta đã thiếu thông tin, thiếu thước đo về giá trang thiết bị y tế. Khác với nhiều mặt hàng khác được công khai về giá, giá trang thiết bị y tế vô cùng "mù mờ" và khó tìm hiểu. Người dân khó có thể biết được giá các trang thiết bị là bao nhiêu mới chuẩn xác. Đặc biệt là các dịch vụ y tế không do bảo hiểm y tế chi trả, sử dụng máy móc xã hội hóa.

"Cách mạng" về công khai giá

Cấp thiết minh bạch giá trang thiết bị y tế, dịch vụ y tế là vấn đề mà Bộ Y tế cấp thiết đề ra. Sau 2 tháng chuẩn bị, ngày 20/11, Cổng Công khai vụ y tế (địa chỉ congkhaiyte.moh.gov.vn) đã được ra mắt.

Theo đó, 5 lĩnh vực được công khai y tế. Bao gồm: Dược và mỹ phẩm: Công khai giá thuốc lưu hành và giá thuốc đấu thầu, công khai các doanh nghiệp sai phạm, vi phạm; trang thiết bị y tế: Công khai giá thầu, giá niêm yết của các thiết bị y tế, vật tư y tế và sinh phẩm hóa chất; an toàn thực phẩm: Công khai thông tin về các sản phẩm thực phẩm chức năng đang lưu hành và đã được thu hồi, công khai về quảng cáo sản phẩm thực phẩm chức năng và các vi phạm trong quảng cáo các sản phẩm này; khám và chữa bệnh: Công khai giá khám, chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế và giá niêm yết các dịch vụ tại các cơ sở y tế; hành chính công: Công khai kết quả xử lý thủ tục hành chính của Bộ Y tế.

Trước đó, giá thuốc, giá dịch vụ y tế đã được các cơ sở y tế niêm yết công khai. Tuy nhiên, để có giá "so sánh" giữa các bệnh viện, giữa các công ty sản xuất, kinh doanh thuốc thì đây là lần đầu tiên.

Nói về điều này, ông Nguyễn Trọng Khoa - Cục phó Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết: "Không chỉ công khai giá của toàn bộ dịch vụ y tế mà chúng tôi còn công khai mức chất lượng, tỷ lệ hài lòng của người dân đối với dịch vụ khám chữa bệnh của hơn 1.490 bệnh viện trên toàn quốc và tiến tới sẽ công khai giá dịch vụ của toàn bộ các cơ sở y tế (cả trung tâm y tế, trạm y tế, phòng khám tư…)".

Theo ông Khoa, giá của toàn bộ dịch vụ y tế giá dịch vụ y tế do bảo hiểm y tế chi trả là cố định giữa các bệnh viện. Tuy nhiên, khám chữa bệnh dịch vụ do người dân tự chi trả lại do các bệnh viện tự quy định. Do đó, người dân vào Cổng Công khai y tế có thể biết được giá 1 dịch vụ y tế của nhiều bệnh viện để đưa ra sự lựa chọn tốt nhất cho mình. Bệnh viện có giá quá đắt, hoặc giá đắt mà phục vụ, chất lượng khám chữa bệnh không tốt thì người dân sẽ không lựa chọn. Đây là một cơ hội tốt cho người dân được lựa chọn dịch vụ y tế tốt với giá cả "thực", đồng thời các bệnh viện cũng phải cạnh tranh với nhau.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh: "Cổng Công khai y tế sẽ là kênh chính thống của Bộ Y tế để người dân và doanh nghiệp tra cứu các thông tin về giá thuốc, giá trang thiết bị y tế, giá vật tư y tế, giá sinh phẩm chẩn đoán, giá khám chữa bệnh, giá niêm yết, giá đấu thầu, thông tin về các sản phẩm đang lưu hành hoặc đã được thu hồi, kết quả xử lý thủ tục hành chính, những vi phạm quảng cáo… Thông qua Cổng Công khai y tế, người dân thực hiện quyền được biết và giám sát các dịch vụ mà ngành y tế cung cấp".

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, đây là một cuộc cách mạng về công khai giá trong nhiều lĩnh vực của ngành y tế như dược, trang thiết bị y tế, an toàn thực phẩm, khám chữa bệnh, hành chính công.

Cổng Công khai y tế mới là bước khởi đầu, khi các thông tin về những lĩnh vực do Bộ Y tế quản lý sẽ từng bước được công khai hóa để người dân và doanh nghiệp có thể tra cứu trên Internet ở mọi nơi, mọi lúc…

Các thông tin sẽ được liên tục được cập nhật, người dân có thể tra cứu trên mạng, tra cứu qua tin nhắn, tra cứu chuyên sâu và so sánh giá cả.

"Tất cả điều này nhằm hướng tới nền y tế minh bạch, công khai và hiệu quả"- Bộ trưởng khẳng định.