Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020 với 19 tiêu chí vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số 1980/QĐ-TTg. Trong đó, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) phải đạt từ 85% trở lên. Thực tế, tỷ lệ tham gia BHYT tự nguyện của người dân tại 2 xã NTM Thiện Nghiệp và Phong Nẫm (Phan Thiết), không vượt qua tỷ lệ 70,5%, tiêu chí y tế đang gây khó khăn trong xây dựng nông thôn mới trong những năm tới.
Cụ thể, năm 2015, tỷ lệ bao phủ BHYT toàn xã Phong Nẫm là 70%. Tỷ lệ này giảm 2% trong năm 2016, còn 68%. Thiện Nghiệp thì nhỉnh hơn đạt được 70,27% số người tham gia BHYT, vì vậy việc nâng tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế theo tiêu chí nông thôn mới đang thực sự làm khó giữ chuẩn nông thôn mới
Ông Võ Thái Bình, Chủ tịch UBND xã Phong Nẫm (Phan Thiết) giải thích: Đời sống của người dân khó khăn, mức thu nhập không đồng đều, chủ yếu dựa vào cây thanh long. Tuy nhiên, thanh long bị sâu bệnh, giá cũng không ổn định. Bên cạnh đó, một phần người dân chưa nhận thức được lợi ích khi tham gia BHYT... Theo Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), người dân muốn mua BHYT tự nguyện phải mua theo hộ gia đình. Gia đình có từ 5 thành viên, thì cùng mua BHYT sẽ phải chi khoảng 2 triệu đồng/năm. Số tiền này là rất lớn khi thực hiện tiêu chí y tế với nhiều hộ gia đình nông nghiệp khi mà thu nhập của họ bấp bênh kể cả khi đã đạt chuẩn nông thôn mới.
Thời gian qua công tác vận động người dân thực hiện các tiêu chí nông thôn mới và tiêu chí y tế được xã đạt chuẩn nông thôn mới Phong Nhẫn tuyên truyền tới từng thôn. Theo điều 3 – Thông tư liên tịch Bộ Y tế - Bộ Tài chính số 41/2014, người tham gia BHYT đóng định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng thì số tiền đóng được xác định theo mức đóng giảm dần từ thành viên thứ hai trở đi theo quy định.
Khi vận động tiêu chí về y tế cũng khá nhiều hộ hứa mua, sau đó, các hộ không mua. Số người nghèo và cận nghèo sau khi thoát nghèo đều không tiếp tục tham gia BHYT vì điều kiện kinh tế chưa ổn định, khó có khả năng mua thẻ BHYT theo hộ gia đình. Đây là những khó khăn trong xây dựng nông thôn mới của xã Thiện Nghiệp ông Trần Ngọc Hận - Chủ tịch UBND xã cho biết.
Theo chủ tịch của 2 xã trên, tiêu chí y tế theo bộ tiêu chí mới ban hành, tỷ lệ người dân tham gia phải đạt từ 85% trở lên. Đây là chỉ tiêu cao, thì khó mà hoàn thành tiêu chí 15.1 tỷ lệ người dân tham gia BHYT trong thực hiện NTM. Thay đổi nhận thức của người dân về trách nhiệm cũng như tự giác tham gia BHYT không phải là chuyện có thể làm được trong một sớm một chiều.
Tuy nhiên, năm 2017, chính quyền 2 xã tiếp tục tăng cường vận động người dân tham gia BHYT để hoàn thành tiêu chí y tế trong 19 tiêu chí nông thôn mới, giao nhiệm vụ cụ thể cho khối Mặt trận, đoàn thể từ xã đến thôn, khảo sát đến từng hộ dân để kiểm tra lại số nhân khẩu hộ gia đình, lập danh sách tham gia BHYT.
