Khủng hoảng đại dịch Covid-19: 26 triệu người Mỹ xin trợ cấp thất nghiệp trong 5 tuần

Chỉ 2 tháng trước, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ vẫn ở mức thấp nhất trong vòng 50 năm. Nhưng dịch Covid-19 bùng phát tại Mỹ đã buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump phải mạnh tay thắt chặt các biện pháp hạn chế kiểm dịch. Doanh nghiệp đóng cửa hàng loạt, nhà hàng quán ăn ngừng hoạt động, hoạt động vận tải và du lịch đình trệ… đã tàn phá nền kinh tế Mỹ và đưa tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt trong vài tuần.

Bộ Lao động Mỹ hôm 23/4 vừa báo cáo thêm 4,4 triệu đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần trước, đưa tổng số đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong 5 tuần gần nhất lên hơn 26 triệu. Chỉ mất 5 tuần để khủng hoảng đại dịch Covid-19 xóa sạch hơn 22 triệu việc làm mà nền kinh tế Mỹ tạo ra kể từ sau khủng hoảng tài chính 2008 đến nay. Giờ đây, Mỹ có nguy cơ đối diện với tỷ lệ thất nghiệp cao nhất trong vòng 87 năm. 

Tỷ lệ người thất nghiệp được bảo hiểm hiện lên tới 11%, số liệu từ Bộ Lao động. Bộ này hiện chưa báo cáo số việc làm biên chế bị giảm trong bảng lương phi nông nghiệp 2 tuần đầu tháng 4, nhưng nhà kinh tế trưởng Paul Ashworth từ Capital Economics dự báo tỷ lệ thất nghiệp 23% là hoàn toàn có thể. Veronica Clark, nhà kinh tế học của Citigroup cũng đồng tình với Paul Ashworth khi cho rằng tổng hợp các dữ liệu việc làm từ tháng 3 đến nay cho thấy khoảng 25 triệu người mới thất nghiệp, tức tỷ lệ thất nghiệp có thể lên tới 20% hoặc thấp hơn một chút. Trong khi đó, nhiều nhà kinh tế khác dự báo tỷ lệ thất nghiệp ở mức 10-15%. 

Dù dự báo tỷ lệ thất nghiệp đáng báo động, Paul Ashworth nhấn mạnh rằng con số thất nghiệp cao không phản ánh bức tranh kinh tế tồi tệ như nhiều người tưởng tượng. “Chúng tôi cho rằng nhiều người lao động thất nghiệp sẽ trở lại làm việc ngay khi các lệnh hạn chế được nới lỏng. Gần như đa số người lao động thất nghiệp trong tháng 3 là do tình trạng sa thải tạm thời chứ không phải mất việc vĩnh viễn”. 

Do đó, Paul Ashworth kỳ vọng tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm nhanh chóng ngay khi nền kinh tế Mỹ dỡ bỏ các lệnh hạn chế kiểm dịch. Nhà kinh tế từ Capital Economics dự báo tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 10% trong mùa hè và dưới 7% vào cuối năm 2020. 

Hồi tuần trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ công bố nghiên cứu dựa trên bảng lương hàng tuần được thu thập bởi công ty dữ liệu ADP, cho thấy 18 triệu người Mỹ mất việc trong 3 tuần đầu thực hiện hạn chế kiểm dịch chủ yếu là do sa thải tạm thời. Dù vậy, số người Mỹ thất nghiệp trong 5 tuần gần nhất (26 triệu người) đã cao gấp 3 lần so với 8,8 triệu người mất việc trong suốt cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu  2008-2009.

Tín hiệu đáng mừng là bất chấp tổng số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lên tới 26 triệu và có nguy cơ tiếp tục tăng trong tuần sau, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tuần trước đã cho thấy xu hướng giảm mạnh so với tuần trước đó. Điều này chỉ ra rằng làn sóng mất việc có vẻ đã lên đỉnh điểm vào cuối tháng 3, đầu tháng 4 và đang hạ nhiệt dần, theo nhà phân tích Veronica Clark. “Chúng tôi kỳ vọng lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp tiếp tục giảm trong những tuần tiếp theo, sau hàng loạt giải pháp từ các cơ quan nhà nước”.