Kiểm soát quyền lực và cácvấn đề khi lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Liên quan đến việc Bộ Chính trị trình Hội nghị Trung ương 5 về việc thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (viết tắt Ban Chỉ đạo), trao đổi với PV Dân Việt, TS Nguyễn Đình Quyền, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho biết:

Trước đây, theo quy định của Luật phòng, chống tham nhũng năm 2005, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng do Thủ tướng Chính phủ đứng đầu. Sau đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống tham nhũng đã bổ sung quy định Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng, chống tham nhũng do Chủ tịch UBND đứng đầu.

Như vậy, trước đây Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, thành đã có và hoạt động nhiều năm nhưng với nhiều lý do Ban Chỉ đạo ở tỉnh, thành không còn được tổ chức; ở Trung ương, năm 2013, Bộ Chính trị lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (nay thêm chức năng phòng, chống tiêu cực) do Tổng Bí thư đứng đầu.

Theo TS Nguyễn Đình Quyền, chủ trương lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là đúng đắn, đã được 63/63 tỉnh, thành ủng hộ, nhưng để Ban Chỉ đạo này hoạt động hiệu quả cần phải có các giải pháp đồng bộ đi kèm. Trong đó phải rút kinh nghiệm từ mô hình trước đây để có cơ cấu tổ chức hợp lý.

"Người đứng đầu của Ban Chỉ đạo đến cơ cấu, thành phần của Ban phải khác so với trước đây. Ban Chỉ đạo cần có bộ máy tham mưu giúp việc có chuyên môn sâu về điều tra, truy tố, xét xử để phát hiện tham nhũng, tiêu cực qua hoạt động thanh tra, kiểm toán, điều tra.

Trách nhiệm công vụ từng thành viên trong Ban Chỉ đạo cũng phải khác trước. Việc kiểm soát quyền lực cũng phải khác. Phương thức chỉ đạo phải khác, việc chỉ đạo là về đường lối, không được can thiệp cho rằng việc này chỉ xử lý nội bộ, còn việc kia phải truy tố.

Mối quan hệ phối hợp giữa Ban Chỉ đạo với các cơ quan tiến hành tố tụng của tỉnh phải chuẩn mực. Mối quan hệ của Ban Chỉ đạo và cơ chế hoạt động công khai, minh bạch với báo chí thế nào…tất cả phải đồng bộ", TS Nguyễn Đình Quyền nói.

Về tổ chức bộ máy,  đối với Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thì Ban Nội chính Trung ương là cơ quan thường trực, còn ở địa phương cơ quan thường trực cần tổ chức thế nào để đảm bảo hợp lý, phát huy hiệu quả hoạt động?

Theo TS Nguyễn Đình Quyền, ở địa phương cơ quan thường trực cho Ban Chỉ đạo cần chọn liên ngành, có đại diện của Thanh tra, Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, thành phần như vậy mới đủ chuyên môn để tham mưu, còn Ban Nội chính Tỉnh ủy, Thành ủy có thể là cơ quan chủ trì cơ quan thường trực.

Vẫn theo TS Quyền, với mô hình của Trung ương, Ban Nội chính Trung ương là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vì Ban Nội chính Trung ương có nhiều Vụ chuyên môn, còn với Ban Nội chính Tỉnh ủy nhân sự ở đó ít nên cần phải liên ngành làm cơ quan thường trực.

"Khi tổ chức, không nên dập khuân theo mô hình của Trung ương, bởi địa phương có đặc thù. Cần nghiên cứu một cách thực tiễn để đề ra cơ cấu tổ chức, cơ quan tham mưu, mối quan hệ phối hợp, kiểm soát quyền lực, trách nhiệm công vụ…sao đảm bảo hợp lý, phát huy hiệu quả trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực", TS Nguyễn Đình Quyền nói.