Kiếm tiền từ chứng khoán: Những sai lầm trong việc mua bán và cách để khắc phục

Dưới đây là những chia sẻ của chị Chung Ngọc Mai, chuyên gia chứng khoán tại 24H Money, sáng lập viên Hệ thống tín hiệu chứng khoán Fin68. Hi vọng những chia sẻ sau đây giúp ích cho nhà đầu tư.

Sai lầm 1: Mua cổ phiếu một cách cảm tính

Mua cổ phiếu của các doanh nghiệp không có giá trị cơ bản, không có sự đầu tư tìm hiểu và phó mặc vào may rủi. Bạn sẽ không kiếm được nhiều tiền bền vững khi đầu tư vào các công ty rẻ tiền.

Cách khắc phục ra sao? Hãy mua khi thị trường chung có xu hướng đi lên, mua cổ phiếu có cơ bản tốt, có nền tảng tích lũy chặt chẽ.

Đặc biệt là những cổ phiếu có quy luật vận động rõ ràng trong quá khứ. Các NĐT cũng nên lưu ý các cổ phiếu hình thành các mô hình kỹ thuật có xác suất thành công cao.

Và nên nhớ mua tại điểm bùng nổ (Breakout). Một điểm nữa cần lưu ý là hãy chọn mua cổ phiếu dẫn sóng, đứng đầu ngành.

Thông tin thị trường, phân tích kỹ thuật… được cập nhật chính xác trên app 24hmoney giúp nhà đầu tư tránh sai lầm không đáng có.

Sai lầm 2: Mua cổ phiếu đang trên đà giảm để bắt đáy

Theo kinh nghiệm của tôi, việc "bắt dao rơi" chỉ dẫn đến thua lỗ. Bạn mua phải cổ phiếu giảm giá là mắc sai lầm và khi nó giảm, bạn lại dùng hết nguồn lực để mua bình quân giá xuống. Vậy là sai lầm sẽ nối tiếp sai lầm. Khi thị trường hình thành đáy thực sự, sức mua của bạn đã cạn kiệt, không còn cơ hội cho cổ phiếu tốt.

Cách khắc phục ra sao? Hãy đi sau thị trường, chỉ xem xét mua sau khi các chỉ báo đã hình thành.

Sai lầm 3: Mua cổ phiếu vì tin đồn

Cổ phiếu A sẽ tăng bằng lần vì bán vốn cho nước ngoài. Cổ phiếu B sẽ x2 tài khoản vì "đội lái" chuẩn bị đánh lên v.v...Một ngày trên thị trường chứng khoán sẽ có vô vàn tin đồn như thế.

Đừng đặt cược tài sản của mình vào câu chuyện về cổ phiếu, tin đồn hay tin tức được công bố mà quên đi hành động giá và khối lượng của cổ phiếu. Tin đồn thường được tung ra có chủ đích gây nhiễu loạn thị trường và phục vụ ý đồ riêng. Tất cả mọi thứ cần biết chỉ gồm hành động giá và khối lượng của cổ phiếu.

Sai lầm 4: Chỉ mua cổ phiếu có vốn hóa và thanh khoản lớn

Hầu hết những người mới hoặc có chút ít kiến thức về thị trường đều tuyên bố: "Chỉ xuống tiền cho Blue Chips hoặc "hàng" có thanh khoản lớn. Họ có lý do để lo lắng với những mã cổ phiếu nhỏ hoặc thanh khoản "lẹt đẹt".

Kỳ thực bạn không nên sợ những cổ phiếu thanh khoản mỏng, bạn nên tìm cơ hội chớp lấy chúng. Một số siêu cổ phiếu có hành trình tăng giá mạnh nhất thường bắt đầu tư các công ty nhỏ, có vốn hóa thấp và thanh khoản nhỏ. Hãy xem, một cổ phiếu nhỏ có mức tăng giá mạnh có tốt hơn một cổ phiếu thanh khoản cao nhưng tỷ suất tăng giá thấp?

Sai lầm 5: Mua cổ phiếu vừa chào sàn

Nhiều nhà đầu tư chấp nhận trả giá đắt hơn 20-30% thậm chí 50% giá ban đầu để tham gia mua cổ phiếu vừa chào sàn. Khi cổ phiếu vừa giao dịch bạn sẽ không có nhiều dữ liệu để đánh giá. Ban đầu cổ phiếu được các nhà tạo lập làm thanh khoản giả, tạo tính hấp dẫn cho cổ phiếu khiến cung cầu trên thị trường không phải cung cầu thực. Bạn hoàn toàn không thể kiểm soát được rủi ro. Thực tế đã có rất nhiều NĐT phải trả giá cho hành động này.

Cách khắc phục ra sao? Nên chờ cho cổ phiếu có lịch sử giao dịch ít nhất ba hoặc bốn tuần hoặc vài tháng trở lên, có thể xem xét tham gia khi cổ phiếu tạo điểm phá vỡ từ một nền giá vững chắc.

Nếu vẫn muốn tham gia ngay từ đầu, hãy thận trọng và chỉ giao dịch ở quy mô vị thế vừa phải so với thanh khoản bình quân hàng ngày để có thể thoát ra khỏi cổ phiếu đó một cách an toàn (chỉ mua tổng tối đa số cổ phiếu nắm giữ < 20% tổng khối lượng khớp của cổ phiếu đó trong một phiên). Tránh việc bán ra của bạn làm cổ phiếu giảm giá, không ai muốn mua cổ phiếu khi có tin tức xấu.

Sai lầm 6: Chỉ "chăm chăm" mua mà không biết nên bán cổ phiếu

Nhiều nhà đầu tư "cậy" có tiền nhàn rỗi "đầy ví" mà chỉ chú trọng việc mua vào cổ phiếu mà không bán ra. Thực tế điều quan trọng nhất quyết định độ dầy hay mỏng của ví tiền là học cách bán cổ phiếu. Bạn nên xác định cho mình một mục tiêu  mua - bán - cắt lỗ - chốt lời trước khi giải ngân để thị trường có xảy ra bất ngờ thì vẫn chủ động xử lí được.

Vậy bán cổ phiếu khi nào? Phải đặt nguyên tắc cắt lỗ trước khi mở vị thế mua; Phải quyết liệt cắt lỗ thật sớm khi thị trường giảm vì những nguyên nhân vĩ mô. Bán khi cổ phiếu phạm điểm cất lỗ khi mua sai (mức cắt 3-5%). Bán khi thị trường tạo đỉnh, cổ phiếu dẫn sóng chạy nước rút. Bán khi cổ phiếu phân phối tạo đỉnh. Bán khi cổ phiếu đạt mục tiêu. Bán khi doanh nghiệp hết động lực tăng trưởng, thoái trào sóng ngành.

Sai lầm 7: Sử dụng margin không kiểm soát

Chỉ nên sử dụng margin khi thị trường đang trong xu hướng tăng tốt và không biến động mạnh. Luôn nhớ rằng phần vốn vay này chỉ nên dành cho các cơ hội ngắn hạn mà bạn cảm thấy chắc chắn nhất, không dùng margin cho các khoản đầu tư dài hạn.

Bạn cũng nên tránh cái bẫy về lãi suất một số các công ty chứng khoán đưa ra. Ví dụ, như vòng quay tài sản 6 lần/ tháng để được hưởng lãi suất 9% /năm, đừng vì cái lợi nhỏ đưa mình vào vòng rủi ro cao.

Sai lầm 8: Xem các khoản "đầu cơ" là “đầu tư”

Đầu cơ và đầu tư có thể trong một tài khoản nhưng cần tách bạch để phòng hộ rủi ro tốt.

Bạn sẽ mắc sai lầm khi nắm giữ các khoản đầu cơ nhưng nghĩ mình đang đầu tư dài hạn. Các khoản đầu cơ cần sự linh hoạt và phản ứng nhanh chỉ sử dụng cho nguồn vốn ngắn hạn. Cần giảm tỉ trọng với cổ phiếu chưa có sự chắc chắn, tăng tỉ trọng cổ phiếu an toàn trong danh mục.

Chung Ngọc Mai
Chuyên gia tại 24H Money/ Sáng lập viên Fin68