Lãi suất huy động tăng, lãi vay cuối năm sẽ tăng hay giảm?

Theo ghi nhận của Dân Việt, hiện lãi suất tiền gửi ở nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) tiếp tục nhích lên trong bối cảnh nhu cầu vốn cuối năm tăng cao, làm dấy lên lo ngại lại suất cho vay sẽ tăng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế lại cho rằng, xu thế tăng lãi suất tiền gửi không có nghĩa sẽ làm tăng lãi suất cho vay, mà nó còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố; tất nhiên áp lực với lãi suất cho vay là khó tránh khỏi.

Lãi suất huy động nhiều ngân hàng đang có xu hướng tăng (Ảnh: Quốc Hải)

Đồng loạt tăng lãi suất huy động

Mới đây nhất, ngày 20/8, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) thông báo tăng lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng lên 7,5%/năm và 12 tháng là 8,5%/năm, lần lượt tăng 0,7% và 0,8% so với mức lãi suất cũ. Cùng thời điểm này, Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) cũng cho biết, sẽ tổ chức "ngày vàng" gửi tiền vào 20 và 21/8 khi chỉ cần gửi 100 triệu kỳ hạn 6 tháng đã được lãi suất 8,08%/năm. Ngoài ra, gửi tiền từ 18 tháng trở lên ở nhà băng này cũng được hưởng mức lãi suất 8%/năm.

Trước đó, Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) cũng điều chỉnh lãi suất lên mức 8,2%/năm, áp dụng với tất cả khoản tiền gửi kỳ hạn 13 tháng. Lãi suất kỳ hạn 6 tháng cũng được đẩy từ 7% lên đến 7,8%/năm, kỳ hạn 9 tháng, 12 tháng lần lượt là 8%/năm, 8,1%/năm.

Một nhà băng khác là Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) cũng công bố biểu lãi suất áp dụng từ ngày 12/8 với lãi suất gửi tiết kiệm cao nhất tại quầy là 8%/năm, áp dụng với kỳ hạn 36 tháng. So với biểu lãi suất trước đó, tỷ lệ này đã tăng 0,3 điểm %.

Tương tự, Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), cũng đẩy mức lãi suất cao nhất lên tới 8,4%/năm khi khách hàng tham gia chương trình khuyến mãi gửi kỳ hạn từ 24 - 36 tháng. Trong  khi đó, theo biểu lãi suất mới nhất áp dụng từ đầu tháng 7, nếu gửi tiết kiệm trực tuyến tại Ngân hàng TMCP Nam Á kỳ hạn 36 tháng lãi suất tới 8,7%/năm, cao hơn nhiều mức gửi tại quầy.

Theo ghi nhận, mặt bằng lãi suất gửi từ 8%/năm trở lên đã xuất hiện ngày càng nhiều ở các ngân hàng như LienVietPostBank, SCB, NCB... Đáng lưu ý, không chỉ có các ngân hàng TMCP tư nhân tham gia rầm rộ trong cuộc đua lãi suất mà cả các "ông lớn" nhóm Big 4 cũng không thể ngồi yên. Chẳng hạn, mới đây cả BIDV và VietinBank đều niêm yết lãi suất tiền gửi 12 tháng ở mức 7%/năm, tăng 0,1 - 0,2 điểm % so với trước đó.

Tuy nhiên, “sốc” nhất vẫn là Ngân hàng TMCP Bản Việt (Viet Capital Bank) khi mới đây đã tung ra sản phẩm chứng chỉ tiền gửi với lãi suất tới 10,2%/năm. Theo đó, chỉ cần 10 triệu đồng trở lên với khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức từ 100 triệu đồng với 4 kỳ hạn cố định: 24 tháng, 36 tháng, 48 tháng và 60 tháng là đã được lãi suất tương ứng với các kỳ hạn gửi là mức lãi 9,5%/năm, 9,8%/năm, 10,0%/năm và 10,2%/năm.

Theo lý giải của một số chuyên gia kinh tế, việc các nhà băng tăng lãi suất nhằm hút khách gửi tiền và gia tăng nguồn lực vốn trung và dài hạn.

Theo TS Bùi Quang Tín, chuyên gia tài chính - ngân hàng, trong bối cảnh thị trường có ngày càng nhiều kênh đầu tư hấp dẫn, chẳng hạn như nhiều DN địa ốc huy động vốn qua kênh phát hành trái phiếu với lãi suất rất cao từ 12% - 14%/năm khiến nhà đầu tư, người gửi tiền có xu hướng chuyển sang mua trái phiếu DN thay vì gửi tiết kiệm ngân hàng, thì tiền gửi cũng trở nên cạnh tranh hơn, và việc cạnh tranh dễ nhất đó là đẩy cao lãi suất để hút vốn nhàn rỗi.

“Việc các ngân hàng đẩy tăng lãi suất không nhất thiết là do nguyên nhân thanh khoản căng thẳng, bởi diễn biến hiện nay của thị trường và các giao dịch liên ngân hàng với lãi suất ổn định quanh mức 3%, thì vấn đề ở đây không phải do thanh khoản xấu mà là có thể bởi bản thân các ngân hàng đang chuẩn bị nguồn lực cho mùa kinh doanh cuối năm mà thôi”, ông Tín chia sẻ.

Khó giảm lãi suất trong những tháng cuối năm?

Thực tế, hiện các nền kinh tế lớn thi hành chính sách nới lỏng tiền tệ và giảm lãi suất, liệu xu hướng này có tác động đến chính sách tiền tệ của Việt Nam trong những tháng cuối năm 2019? 

Trả lời về vấn đề này, TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, cho rằng chính sách tiền tệ của Việt Nam từ nay đến cuối năm sẽ không thay đổi. Tuy nhiên, theo ông Lịch: “Việt Nam muốn giảm lãi suất phải sử dụng biện pháp đồng bộ là tăng lượng trái phiếu doanh nghiệp để giảm áp lực vốn trung hạn cho các NHTM. Còn nếu cả vốn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn của nền kinh tế tiếp tục dựa vào NHTM, việc giảm lãi suất sẽ tiếp tục gặp khó khăn”.

Trong khi đó, TS Bùi Quang Tín lại đưa ra nhận định, lãi suất cho vay phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có lãi suất đầu vào và áp lực tỷ giá, lạm phát… Có khả năng NHNN sẽ hỗ trợ để duy trì mặt bằng lãi suất huy động hiện nay cho nên lãi suất cho vay cũng có thêm cơ sở để giữ ổn định.

Ngoài ra, ông Tín cũng không mấy lo lắng việc lãi suất huy động tăng sẽ tác động đến lãi suất cho vay.  Theo ông Tín, lãi suất huy động chỉ tăng ở vài kỳ hạn nhất định, trong khi mặt bằng lãi suất chung vẫn khá ổn định. Dẫn chứng là lãi suất liên NH hiện ở mức rất thấp, kỳ hạn qua đêm và 1 tuần đang giảm khá mạnh, chỉ còn 2,98%/năm và 3,09%/năm.

“Lãi suất huy động là một trong những yếu tố tác động đến lãi suất cho vay, tuy nhiên nó không thể tác động chung đến mặt bằng lãi suất cho vay tới tất cả các đối tượng được. Tôi ví dụ, có nhiều đối tượng kinh doanh tốt, lịch sử trả nợ tốt… thì sẽ được hưởng chế độ cho vay ưu đãi hơn; còn những đối tượng nhiều rủi ro thì hiển nhiên phải chấp nhận lãi suất vay cao thôi”, ông Tín nói.