"Lộ" kế hoạch thanh tra, giám sát các ngân hàng

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, công tác thanh tra, giám sát các tổ chức tín dụng (TCTD) tiếp tục được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chú trọng và tăng cường nhằm ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các rủi ro, tồn tại và sai phạm của TCTD. Từ đó, góp phần bảo đảm an ninh, kỷ luật trên thị trường tiền tệ, ngân hàng.

NHNN đã ban hành kế hoạch thanh tra năm 2022 và năm 2023, trong đó tập trung thanh tra chuyên đề đối với những lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động của các TCTD; thực hiện thanh tra một số ngân hàng thương mại về hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các TCTD.

Về công tác giám sát, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, tập trung vào các hoạt động có tiềm ẩn rủi ro cao của TCTD như: việc cấp tín dụng đối với khách hàng, nhóm khách hàng lớn, các lĩnh vực bất động sản, tiêu dùng, trái phiếu, nợ xấu cao, các khách hàng và nhóm khách hàng có dư nợ lớn mới phát sinh, việc thực hiện chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng theo thông báo của NHNN, các khoản lãi và phí phải thu lớn.

Trong năm 2022, Thanh tra, giám sát ngành Ngân hàng đã triển khai 1.420 cuộc thanh tra, kiểm tra (gồm 1.034 cuộc thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch và 385 cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất). Trong quý I/2023, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai 371 cuộc thanh tra, kiểm tra (gồm 324 cuộc thanh tra kiểm tra theo kế hoạch và 47 cuộc đột xuất), theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng.

Đáng chú ý, qua công tác giám sát, cơ quan này đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, cảnh báo đối với TCTD thuộc thẩm quyền quản lý, nhằm hạn chế rủi ro, góp phần đảm bảo an toàn trong hoạt động, kết quả tái cơ cấu theo lộ trình đã được phê duyệt. Đồng thời, NHNN đang rà soát, kiện toàn mô hình tổ chức và hoạt động của Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, giám sát ngân hàng.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng chỉ ra rằng, đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro (trong đó có một số lĩnh vực như kinh doanh bất động sản có tính chất đầu cơ, phân khúc bất động sản cao cấp đang dư thừa nguồn cung,... chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ), bên cạnh việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, NHNN đã và sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp giám sát, đảm bảo an toàn hoạt động, cụ thể:

Giám sát thường xuyên liên tục đối với tình hình hoạt động các đơn vị trong hệ thống và xây dựng các báo cáo giám sát an toàn vĩ mô, vi mô theo định kỳ đối với các đối tượng và nhóm đối tượng giám sát; giám sát chặt chẽ tốc độ tăng trưởng dư nợ và chất lượng tín dụng với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao (bất động sản, chứng khoán, tiêu dùng, trái phiếu doanh nghiệp,...) qua hệ thống báo cáo thống kê và từ các nguồn tin khác. Trên cơ sở kết quả giám sát, ban hành các văn bản cảnh cáo, khuyến nghị đối với các vấn đề quan tâm.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra theo hướng đưa nội dung thanh tra về hoạt động cấp tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro vào kế hoạch thanh tra chuyên ngành đối với các cuộc thanh tra pháp nhân định kỳ hàng năm.

Kiểm soát rủi ro cấp tín dụng đối với phân khúc bất động sản cao cấp đang dư thừa nguồn cung/bất động sản không có nhu cầu thực/ kinh doanh có tính chất đầu cơ bất động sản, làm giá, lũng đoạn thị trường bất động sản; kiểm soát mức độ tập trung tín dụng vào một số khách hàng, nhóm khách hàng lớn, khách hàng có liên quan đến cổ đông lớn, người có liên quan của cổ đông của TCTD, cho vay chéo,... đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng, việc sử dụng vốn nhất là đối với các doanh nghiệp, tập đoàn, dự án sân sau.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng đã chỉ ra những khó khăn đối với công tác thanh tra đối công ty tài chính tiêu dùng. Cụ thể, với đặc thù hoạt động của công ty tài chính tiêu dùng chủ yếu là cho vay nhóm khách hàng có thu nhập thấp hoặc không ổn định; khoản vay có giá trị nhỏ, mục đích vay để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng hàng ngày, các công ty tài chính đã ứng dụng phương thức điện tử đối với hoạt động cấp tín dụng trước trong và sau cho vay. Tuy nhiên, hiện khung khổ pháp lý điều chỉnh các hành vi liên quan đến hoạt động trước, trong và sau cho vay của công ty tài chính bằng phương thực điện tử chưa được hoàn chỉnh đồng bộ.