Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản sẽ có hiệu lực sớm từ 1/7/2024?

Bộ Tư pháp đã công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị quyết của Quốc hội cho phép Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, sớm hơn 6 tháng so với hiệu lực mà Quốc hội đã thông qua cuối năm 2023 là 1/1/2025.

Tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023 (cùng có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025). Đây là các Luật có tác động trực tiếp đến đời sống của các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt, khi 2 Luật này có hiệu lực sẽ giải quyết những vướng mắc của thị trường bất động sản. Ngoài ra, các Luật có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều Luật khác có liên quan, trong đó có Luật Đất đai 2024.

Theo Bộ Xây dựng, việc thông qua Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Nhà ở 2023 và Luật Đất đai 2024 đã khơi thông nhiều cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường ưu đãi cho chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội. Trong đó, Luật Nhà ở 2023 được xem là một trong những căn cứ quan trọng về chiến lược phát triển nhà ở nói chung, nhà ở xã hội nói riêng.

Luật Nhà ở 2023 có quy định về quy hoạch quỹ đất nhà ở xã hội thuộc trách nhiệm của từng địa phương, không chỉ giải quyết được bất cập về quỹ đất phát triển nhà ở xã hội cho chủ đầu tư, mà còn có lợi cho người mua nhà. Bởi qua việc nắm rõ thông tin về nhu cầu của người dân, địa phương sẽ có chính sách phát triển nhà ở, bố trí quỹ đất thực sự phù hợp.

Bên cạnh đó, Luật Nhà ở 2023 cũng quy định chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ đất của dự án, không phải thực hiện các thủ tục liên quan đến xác định giá đất hay thủ tục xin miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục thực hiện dự án.

Cùng với đó, quy định chung cư mini trong Luật Nhà ở 2023 được xem xét cấp sổ hồng nếu đáp ứng đủ điều kiện, tạo cơ hội tiếp cận nhà ở đối với người dân, đặc biệt là nhóm người có thu nhập thấp vẫn có thể sở hữu nhà. Ngoài ra, Luật Nhà ở 2023 cũng quy định không quy định thời hạn sở hữu chung cư, qua đó góp phần thúc đẩy việc phát triển phân khúc này, trước bối cảnh quỹ đất ngày càng khan hiếm, đặc biệt trong trung tâm các thành phố lớn, nơi mật độ dân cư đông đúc.

Đối với Luật Kinh doanh Bất động sản 2023, nhiều chuyên gia đánh giá khi luật có hiệu lực sẽ giúp giải quyết tình trạng chồng chéo luật, hạn chế phân lô bán nền, chuyên nghiệp hóa hoạt động môi giới, tránh thất thu thuế...

Trong đó, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 bổ sung quy định chủ đầu tư dự án bất động sản chỉ được thu tiền đặt cọc không quá 5% giá bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng từ khách hàng khi nhà ở, công trình xây dựng đã có đủ các điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định của Luật này. Đây là điểm mới đáng chú ý thể hiện đúng bản chất của việc đặt cọc, đồng thời hạn chế rủi ro cho bên mua, thuê mua.

Đáng chú ý, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 cũng cho phép bên mua được quyền lựa chọn việc có hoặc không có yêu cầu bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với họ. Quy định này tạo điều kiện linh hoạt cho các bên được tự do thỏa thuận tùy thuộc vào nhu cầu thực tế nhưng vẫn cho phép bên mua có quyền yêu cầu tổ chức tín dụng bảo lãnh khi cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình tại thời điểm ký hợp đồng với chủ đầu tư.

Tháng 4/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ được giao, tập trung xây dựng, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 và Luật Nhà ở 2023 bảo đảm đủ điều kiện để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho phép thi hành sớm 3 luật này.