Mạnh tay trừng phạt Úc, Trung Quốc tự chuốc lấy hậu quả?

80 tàu chở than của Úc không thể cập cảng Trung Quốc vì lệnh cấm.

Úc là quốc gia đáp ứng 57% lượng than đá nhiệt lượng cao nhập khẩu vào Trung Quốc vào năm 2019. Loại than đá này dùng cho nhà máy nhiệt điện, tạo ra điện.

Nhưng vào tháng trước, Trung Quốc đã ban hành quy định cấm nhập khẩu than đá từ Úc. Kết quả là 80 tàu hàng chở than đá trị giá lên tớii 1,1 tỉ USD không thể cập cảng Trung Quốc.

Giá than ở Trung Quốc rơi vào khoảng 500 Nhân dân tệ vào tháng trước, nhưng đã tăng hơn 50%, lên tới 760 Nhân dân tệ vào ngày 16.12. Kết quả là hàng triệu cư dân Trung Quốc rơi vào cảnh thiếu điện, theo SCMP.

Khoảng 57 triệu người ở tỉnh Chiết Giang, phía nam Thượng Hải, bờ đông Trung Quốc, đang phải sống trong cảnh thiếu điện giữa mùa đông.

Chính quyền tỉnh Chiết Giang yêu cầu các văn phòng chỉ được sử dụng thiết bị sưởi ấm nếu nhiệt độ rơi xuống mức dưới 3 độ C. Các nhà hàng chỉ được dùng máy điều hòa phục vụ thực khách, thay vì cả nhân viên.

Một nhà máy nhiệt điện của Trung Quốc ở tỉnh An Huy.

Riêng ở thành phố Ôn Châu, quy định được ban hành từ ngày 11-20.12. Các nhà máy nhỏ và vừa được yêu cầu ngừng sản xuất trong 2 ngày, trong giai đoạn từ ngày 13-30.12.

Ở tỉnh Hồ Nam, nơi sinh sống của 67 triệu người, nhiều cư dân phải đi bộ lên tầng 20 vì thang máy ngừng hoạt động do thiếu điện, theo tờ The Australian.

Một nguồn tin trong ngành công nghiệp năng lượng Trung Quốc nói: “Không thể nói rằng quan hệ căng thẳng giữa Úc và Trung Quốc không phải là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này”.

Ngay ở trung tâm tài chính Thượng Hải, nơi 24 triệu người sinh sống, chính quyền thành phố đã yêu cầu các trung tâm mua sắm và tòa nhà văn phòng tắt điều hòa và các thiết bị điện không cần thiết.

Màn trình diễn ánh sáng và laser mang tính biểu tượng của Thượng Hải, dọc theo sông Hoàng Phố sẽ phải tạm ngừng trong vài ngày tới.

Ủy ban Phát triển Cải cách Quốc gia, cơ quan hoạch định kinh tế của Trung Quốc, khẳng định nước này có đủ than đá để đáp ứng nhu cầu sử dụng qua mùa đông và mùa xuân dù giá có tăng, theo SCMP.

Than đá của Úc chiếm 57% sản lượng nhập khẩu vào Trung Quốc.

Trung tâm giao dịch than đá ở Ordos, Nội Mông, nơi có ngành khai thác than nở rộ ở Trung Quốc, đổ lỗi cho giá than đá leo thang là vì lệnh cấm nhập khẩu từ Úc.

“Có hơn 80 tàu hàng chở 8,8 triệu tấn than, có nguồn gốc từ Úc, không thể cập cảng Trung Quốc”, nguồn tin nói trên tờ SCMP. “Trong giai đoạn ngắn hạn, không nhập khẩu được than đá từ Úc mà phải phụ thuộc vào thị trường nội địa”.

Theo truyền thông Trung Quốc, các công ty điện lực lớn của Trung Quốc gần đây đã có cuộc họp với nhà chức trách, trong đó thống nhất dỡ bỏ các hạn chế đối với hoạt động nhập khẩu than từ nước ngoài, trừ Úc.

Thủ tướng Úc Scott Morrison nói rằng, Trung Quốc cấm nhập khẩu than của Úc chỉ khiến cả hai nước chịu tổn thất, vi phạm luật thương mại tự do giữa hai nước. Ông Morrison cho rằng, Trung Quốc mua than đá kém chất lượng từ nước khác sẽ có tác động tiêu cực đến biển đổi khí hậu.

Ngược lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng, Úc mới là quốc gia phải chịu trách nhiệm, chứ không phải “quay sang đổ lỗi cho Trung Quốc”.

“Đây là hành động nhằm gây hoang mang cho công chúng và chúng tôi không chấp nhận tuyên bố của Úc”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân nói, cho rằng Úc đang cố tình “đóng vai nạn nhân”.