Món tóp mỡ ngào đường thời khốn khó

Nhớ thời còn khốn khó, phần đông nhà nhà gia cảnh đều nghèo khó nên món tóp mỡ là món ăn khá thịnh soạn trong bữa cơm của mỗi gia đình. Nhà ngoại tôi lại ở miệt vườn xa chợ, nên hàng tháng ngoại mới đi chợ một lần để mua các vật dụng cần thiết như dầu lửa, đường, nước mắm, mì chính… Và cũng hiếm lắm mới thấy ngoại mua một khổ thịt mỡ heo về chế biến thức ăn. Vốn tính tiết kiệm, ngoại cũng chỉ dám lựa loại mỡ gáy để khi thắng vừa ít bị nổ, lại vừa được mỡ hơn so với loại mỡ khác như mỡ sa, mỡ chài. Tôi còn nhớ ngoại bảo loại mỡ gáy khi chiên tóp mỡ giòn ngon…

Quên sao được dáng lom khom, gầy gò của ngoại sau khi từ chợ về. Rồi ngoại sắp đồ, ngồi dưới bếp xắt từng lát mỡ trắng mỏng, đều đặn. Sau đó, ngoại mới cho mỡ vào chảo thắng trên ngọn lửa lom đom. Thỉnh thoảng, ngoại dùng cái xạng nhẹ nhàng sơ đều, cho đến khi tóp mỡ teo lại ngả sang màu vàng là nhắc xuống. Đợi mỡ nguội, ngoại chiết mỡ cho vào lọ để dùng dần. Riêng phần tóp mỡ, cho vào cái ky (vợt) lược cho ráo và để dành mỗi khi kho cá (cá bống trứng kho khô, cá rô mề kho tộ…). Và, ngày hôm ấy, thế nào anh em tôi cũng được thưởng thức món tóp mỡ ngào đường do ngoại chế biến.

Theo ngoại, chế biến món tóp mỡ này tuy đơn giản, nhưng cũng cần có chút cẩn thận và sự khéo tay để món ăn được vừa miệng và khi ngào không bị vón cục.

Đĩa tóp mỡ ngào đường gợi nhớ tuổi thơ nơi quê nhà da diết! (Ảnh: BCT)

Trước hết tóp mỡ phải để thật ráo; đường ngào phải là loại đường chảy (loại đường mía để trong thùng thiếc), vì khi ngào xong tóp mỡ giòn, có màu vàng sậm bắt mắt và có mùi thơm đặc trưng, (nếu không thì thay thế bằng đường cát trắng cũng được!). Kế đến, đường chảy cho vào chảo với một ít muối và nước lạnh (tỉ lệ vừa đủ) cho có hương vị đậm đà, bắc chảo lên bếp với ngọn lửa liu riu. Dùng tay khuấy đều cho đến khi đường cô lại sền sệt thì cho tóp mỡ vào. Tiếp tục khuấy tiếp để đường và tóp mỡ kết dính lại với nhau như mạch nha là xong!. Cuối cùng, chờ tóp mỡ nguội, ngoại xúc ra chén. Phần còn lại, ngoại cho vào thố (loại tô lớn có nắp đậy) để dùng làm món tráng miệng sau các bữa ăn!... Công đoạn và đồ nghề chỉ đơn giản là vậy, nhưng tôi thấy ngoại chăm chú và cẩn thận lắm, cho tới khi chế biến xong mới thôi.

Nhớ ngoại, nhớ món tóp mỡ ngào đường khi xưa nên thỉnh thoảng tôi có nhờ “bà xã” chế biến món ăn này cho cả nhà. Ấy cũng là dịp để cả nhà quây quần bên mâm cơm, vừa ăn vừa kể cho nhau nghe những kỷ niệm về ngoại, về những đêm mưa lạnh lẽo ngồi học bài khuya, ngoại nhẹ nhàng đến bên, khẽ khàng cho anh em tôi những miếng tóp mỡ ngào đường. Nhìn ánh mắt ngoại khi ấy, tôi hiểu ngoại thương các cháu lắm!....