Tìm mọi giải pháp để có vaccine sớm nhất

Không "độc quyền" nhập khẩu vaccine

Theo báo cáo của Bộ Y tế, thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, nghị quyết của Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, từ nhiều tháng nay, Bộ Y tế đã liên tục có hàng chục cuộc tiếp xúc, đàm phán với các nhà sản xuất vaccine cũng như cơ quan y tế, đại diện ngoại giao các nước có sản xuất vắc xin nhằm tranh thủ mọi khả năng, nguồn lực để có vaccine Covid-19 sớm nhất, phấn đầu cuối năm 2021 sẽ có miễn dịch cộng đồng.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định, mặc dù hiện nay tình trạng khan hiếm vaccine Covid-19 trên thế giới vẫn căng thẳng nhưng các thỏa thuận đã đạt được.

"Mục tiêu nhập khẩu được 150 triệu liều vaccine Covid-19 trong năm 2021 là rất khả thi"- Bộ trưởng Long cho biết.

Trước 1 số ý kiến cho rằng, Bộ Y tế đang độc quyền nhập khẩu vaccine Covid-19, Bộ trưởng Long khẳng định, Bộ Y tế được giao là đầu mối nhập khẩu vaccine Covid-19 nhưng không có nghĩa là Bộ "độc quyền" nhập khẩu. Bộ luôn khuyến khích tất cả các địa phương, các doanh nghiệp có điều kiện, khả năng tiếp cận các nguồn vaccine Covid-19 đều có thể nhập khẩu.

"Tuy nhiên, Bộ Y tế cũng một lần nữa cảnh báo tình trạng "lừa đảo vaccine" khi nhiều tổ chức, cá nhân tự giới thiệu là đại diện được ủy quyền của các nhà sản xuất vaccine để chào bán vaccine nhưng khi Bộ Y tế liên hệ thì các nhà sản xuất vaccine đều khẳng định là không đúng sự thật"- Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói.

Theo quy định hiện hành, chỉ các công ty có chức năng nhập khẩu, kinh doanh vắc xin mới được nhập khẩu vaccine. Hiện nước ta có 27 đơn vị có chức năng này. Các đơn vị có điều kiện tiếp cận nguồn cung vaccine hoàn toàn có thể trực tiếp làm việc với Bộ Y tế hoặc với 1 trong số 27 đơn vị này.

Tìm mọi giải pháp tiếp cận vaccineCác vaccine phải được Bộ Y tế cấp phép, cấp số đăng ký và các lô vaccine phải có hồ sơ chứng thực xuất xứ, chất lượng. Hiện Bộ Y tế đã cấp phép cho 2 loại vaccine Covid-19 của Astra Zeneca và Sputnik V và đang xem xét hồ sơ đối với 2 loại vaccine Covid-19 khác.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ghi nhận nỗ lực của Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành trong thời gian qua và nhấn mạnh: "Cần tìm mọi giải pháp để có vaccine Covid-19 sớm nhất. Mọi vướng mắc phải được tháo gỡ ngay. Mọi điều chưa rõ phải được hướng dẫn ngay". Phó Thủ tướng yêu cầu cần công khai chủ trương: Tất cả các vaccine Covid-19 đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cấp phép dù nhà sản xuất chưa làm thủ tục xin cấp phép, cấp số đăng ký tại Việt Nam cũng vẫn được tiến hành nhập khẩu. Đối với những vaccine Covid-19 WHO chưa cấp phép nhưng đã được các nước cấp phép sử dụng thì khi có đơn vị nào tiếp cận được, Bộ Y tế cũng tiến hành cấp phép ngay.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long bày tỏ hoàn toàn đồng tình và khẳng định: "Bộ sẽ xử lý ngay khi có hồ sơ và nếu hợp lệ thì tối đa 5 ngày làm việc là cấp phép được".

Bộ Y tế cũng khẳng định, tất cả các lô vaccine Covid-19 dù đơn vị nào nhập khẩu nhưng có hồ sơ chứng nhận xuất xứ, chất lượng thì đều được Bộ Y tế chỉ đạo hệ thống y tế tổ chức tiêm. Đối với hồ sơ chứng nhận xuất xứ, chất lượng, Phó Thủ tướng lưu ý Bộ Y tế quan tâm đến tình huống các doanh nghiệp, hiệp hội qua các mối quan hệ đối tác có thể nhập được một lượng vaccine Covid-19 không lớn nên khó có đủ bộ hồ sơ từ nhà sản xuất. Bộ Y tế cam kết sẽ hướng dẫn, xử lý từng trường hợp một cách thuận lợi và nhanh nhất, nếu nhận được đề nghị.

Trong ngày 31/5, Bộ Y tế cũng đã có công văn về việc khuyến khích các tập đoàn, doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận vaccine Covid-19. Về điều này, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, để tạo điều kiện cho các đơn vị trong việc nhập khẩu vaccine Covid-19 cho nhu cầu cấp bách, với các vaccine đã được WHO phê duyệt sử dụng trong tình trạng khẩn cấp, Bộ Y tế sẽ xem xét phê duyệt trong thời gian 5 ngày làm việc...

Khi làm thủ tục nhập khẩu vaccine vào Việt Nam, các đơn vị khẩn trương gửi hồ sơ chất lượng theo quy định để Viện Kiểm định quốc gia vaccine và sinh phẩm y tế (NICVB) thực hiện việc cấp giấy chứng nhận xuất xưởng trong vòng 48 giờ theo khuyến cáo của WHO để đảm bảo chất lượng, tránh việc nhập khẩu vaccine không rõ nguồn gốc.

Bên cạnh việc nỗ lực đàm phán để có vaccine Covid-19, Việt Nam cũng đang chủ động đẩy nhanh quá trình nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết công ty Nanogien (TP.HCM) đã sẵn sàng cho chuẩn bị nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng vaccine Covid-19 giai đoạn 3 và có thể thử nghiệm ngay tháng 6 này; Công ty IVAC (Bộ Y tế) chuẩn bị thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2.

Với vaccine Covid-19 của Nanogen, sau thử nghiệm giai đoạn 3 thành công cũng sẽ xin phép Thủ tướng cấp phép khẩn cấp giống như các vaccine Covid-19 ở nước ngoài. Dự kiến, cuối năm 2021 hoặc đầu năm 2022 sẽ có vaccine Covid-19 do Việt Nam sản xuất.

Công bằng trong tiếp cận vaccine Covid-19

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp, hiệp hội tham gia tài trợ Quỹ Vaccine Covid-19 mong muốn các nhân viên của doanh nghiệp, hiệp hội mình được ưu tiên tiêm trước. Tuy nhiên, với vaccine Covid-19 trong điều kiện khan hiếm hiện nay thì các tổ chức quốc tế luôn yêu cầu các nước tuân thủ nguyên tắc tiếp cận công bằng nên rất khó khăn khi xử lý những đề nghị "hợp tình, hợp lý" của các doanh nghiệp.

Tại cuộc họp với Bộ Y tế về vacccine Covid-19, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, Việt Nam luôn tuân thủ nguyên tắc công bằng tiếp cận vaccine Covid-19 của Liên Hợp Quốc và hoàn toàn có thể giải quyết được đề nghị, mong muốn chính đáng của các doanh nghiệp, các hiệp hội. "Những người ở các doanh nghiệp, các hiệp hội muốn được ưu tiên là những ai? Họ chính là người lao động trong các nhà máy, xí nghiệp, công trường, trong các ngân hàng, khách sạn, các địa điểm tiếp xúc với nhiều người hay phải làm việc trong môi trường kín… Đây cũng là những đối tượng rủi ro cao. Vừa qua, Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo đưa người lao động trong các khu công nghiệp, các nhà máy, xí nghiệp vào diện khai báo y tế bắt buộc. Tới đây, sẽ tiếp tục yêu cầu thêm các đối tượng khác. Tất cả các đối tượng đã được yêu cầu khai báo y tế đương nhiên thuộc diện ưu tiên tiêm vaccine trước"- Phó Thủ tướng cho biết.

Sẽ có thêm 5 triệu liều vaccine vào tháng 6

Dự kiến tháng 6 và 7 sẽ có thêm 5 triệu liều, như vậy khoảng 10% dân số được tiêm chủng vaccine Covid-19. Bộ Y tế rất nỗ lực đàm phán với nhiều bên để có vaccine nhưng do vaccine Covid-19 có hạn sử dụng ngắn nên vaccine về đến đâu, chúng ta phải tổng lực tiêm đến đó. Thời gian qua, Bộ Y tế rất nỗ lực đàm phán với nhiều bên, đặt mục tiêu có được 150 triệu liều vaccine Covid-19 trong năm 2021 để tiêm cho người dân. Trong số này, Chương trình COVAX cam kết hỗ trợ Việt Nam 39 triệu liều và Bộ Y tế đặt mua qua cơ chế Covax thêm 10 triệu liều; đặt mua 30 triệu liều AstraZeneca qua VNVC; ký mua với Pfizer 31 triệu liều. Ngoài ra, còn nguồn vaccine được tặng, nên tổng số vaccine Việt Nam dự kiến có được trong năm 2021 là 150 triệu liều.

TK (ghi)

Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ - CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ.