Muốn dùng sổ đỏ đứng tên người đã mất để vay ngân hàng có được không?

Bạn đọc Phạm Hữu Nhung (Đống Đa, Hà Nội) hỏi: Bố tôi vừa đột ngột qua đời, sổ đỏ do ông đứng tên. Do có nhu cầu cần vốn làm ăn nên mẹ tôi muốn lấy sổ đỏ thế chấp vay ngân hàng, trường hợp này ngân hàng có cho phép sổ đỏ đứng tên người đã mất hay không? 

Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa - Đoàn Luật sư TP Hà Nội đã có những giải đáp cụ thể.

Sổ đỏ là gì?

Sổ đỏ hay bìa đỏ là tên gọi của “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”.

Căn cứ pháp lý được quy định cụ thể tại khoản 16 điều 3 Luật Đất đai 2013, theo đó, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được hiểu như sau:

“Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất”.

Như vậy, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp.

Sổ đỏ đứng tên người đã mất được quy định thế nào?

Trường hợp người đứng tên trên sổ đỏ đã mất, theo quy định nếu người đó có để lại di chúc thì quyền sử dụng đất thực hiện theo di chúc để lại.

Nếu không có di chúc quyền sử dụng đất sẽ được chia theo quy định pháp luật theo hàng thừa kế tại Bộ Luật dân sự 2015.

Đối với thừa kế quyền sử dụng đất ngoài việc tuân thủ điều kiện về thừa kế, hàng thừa kế theo quy định chung của Bộ luật Dân sự thì cần tuân thủ quy định về điều kiện, trình tự thủ tục theo từng loại đất theo quy định Luật đất đai 2013.

Về điều kiện đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài được quy định tại điều 186 Luật Đất đai năm 2013. Trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài đáp ứng điều kiện thuộc đối tượng sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Sổ đỏ đứng tên người đã mất có vay ngân hàng được không?

Mỗi ngân hàng có thể sẽ có quy định những điều kiện vay tiền thế chấp sổ đỏ không giống nhau. Nhưng nhìn chung, điều kiện để cầm sổ đỏ vay ngân hàng thường thông thường là:

Người vay tiền thế chấp sổ đỏ ngân hàng là công dân Việt Nam đang ở độ tuổi lao động (20 – 65 tuổi) và có thu nhập ổn định trên 3 triệu đồng/tháng.

Tại thời điểm đi vay thế chấp, khách hàng vay phải không có nợ xấu tại ngân hàng.

Có tài sản thế chấp ngân hàng là bất động sản đã được cấp sổ đỏ, sổ hồng nhà đất.

Có phương án sử dụng vốn vay phù hợp, khả thi, tuyệt đối không được sử dụng vốn vay ngân hàng để kinh doanh bất hợp pháp.

Người đã mất không còn năng lực nhận thức và hành vi dân sự, cũng như người đã mất thì không thể ký xác nhận khi vay vốn. Ngoài ra sổ đỏ đứng tên người đã mất là tài sản của người đã mất chứ không phải là tài sản của người còn sống để mang ra thế chấp. Do đó việc mang sổ đỏ đứng tên người đã mất đi vay vốn sẽ không được ngân hàng chấp thuận.