Nga-Trung Quốc ra sức cạnh tranh để khai thác 'kho báu' nghìn tỷ USD ở 'nghĩa địa của các đế chế'

Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, kết thúc cuộc chiến kéo dài 20 năm ở đây đã dẫn đến một khoảng trống quyền lực khiến nhiều cường quốc toàn cầu khác đang khao khát muốn lấp đầy.

Bất chấp việc hiện nay Afghanistan nằm dưới sự kiểm soát của phong trào Hồi giáo cực đoan Taliban, các nước láng giềng của Afghanistan đều đang sẵn sàng tận dụng mọi lợi thế để giành lấy những "miếng bánh" ngon nhất về phía mình.

Được bao bọc bởi Trung Quốc ở phía đông, Iran ở phía tây và Nga ở phía bắc, Afghanistan - quốc gia không giáp biển được gọi là “nghĩa địa của các đế chế”, theo Oilprice.

Cuộc chiến Anh-Afghanistan vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 đã chứng kiến thất bại của Anh trong việc mở rộng kiểm soát đối với Afghanistan từ căn cứ ở nước láng giềng Ấn Độ. 6 thập kỷ sau, cuộc chiến Liên Xô-Afghanistan nổ ra và sau 10 năm, đến năm 1989 Liên Xô mới rút quân khỏi đất nước này. Iran cũng từng suýt xảy ra chiến tranh với Taliban vào năm 1998 sau khi họ giết hại 10 nhà ngoại giao Iran, nhưng sau đó, mối quan hệ giữa 2 bên đã được cải thiện. Iran hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Afghanistan. Mỹ xâm lược Afghanistan năm 2001 và 20 năm sau, phải rút quân đầy nhục nhã.

Hiện Nga, Trung Quốc được xem là đang cạnh tranh hết sức để giành ảnh hưởng ở Afghanistan. Cả 2 nước đều muốn giành quyền khai thác lượng dự trữ dầu khí và các khoáng sản tiềm năng khác ở Afghanistan đồng thời muốn giành lấy các dự án khai thác đã bị đình chỉ hoặc bị trì hoãn do lo ngại về an ninh, thiếu cơ sở hạ tầng và các vấn đề kỹ thuật. Theo báo cáo, Afghanistan được cho là có trữ lượng khoáng sản trị giá 1 nghìn tỷ USD, bao gồm đồng, sắt, lithium và đất hiếm...

Cả Nga và Trung Quốc đều mong muốn môi trường chính trị ở Afghanistan ổn định, mà không quan trọng ai nắm quyền cai trị ở Kabul. Cả Nga, Trung Quốc lẫn Iran đều bày tỏ lo lắng rằng việc Mỹ rút quân sẽ tạo ra hỗn loạn trong khu vực, kéo theo các vấn đề nội bộ của Afghanistan. Hơn nữa, họ lo ngại về việc khủng bố một lần nữa hồi sinh dưới chế độ Taliban.

Afghanistan được xem là một trong những nước bị khủng bố tấn công chết chóc nhất trên Trái đất, với cả tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo và Al Qaeda đều duy trì sự hiện diện ở Afghanistan.

Ông Nikolai Patrushev, thư ký Hội đồng An ninh Nga cho biết, những kẻ khủng bố đã coi lãnh thổ Afghanistan là cơ sở để chuyển hoạt động của chúng tới các quốc gia Trung Á, đến Tân Cương của Trung Quốc và về phía bắc Iran, theo hướng Ấn Độ”.