Người Nam Ô quyết giữ nghề làm mắm

Đến làng Nam Ô, hỏi gia đình bà Đinh Thị Mễ (Nam Ô 2, phường Hòa Hiệp Nam) ai cũng biết vì gia đình bà đã có truyền thống làm mắm gia truyền từ 4 đời nay. Gần 50 gắn bó với nghề làm mắm, bà Mễ chia sẻ: 12 tuổi bà đã học nghề mắm từ các cụ thân sinh, lớn lên và lấy chồng, bà lại tiếp tục cùng gia đình chồng làm mắm. Người dân Nam Ô không rõ nghề nước mắm có từ khi nào, chỉ nghe kể cơ duyên làm nước mắm bắt nguồn từ những con cá tươi không ăn hết, đem trộn với muối ủ lâu ngày để cho ra nước mắm.

  Trải qua nhiều thăng trầm, nhưng người dân làm mắm làng Nam Ô vẫn quyết bám trụ
giữ lấy nghề.  ảnh: Kim Oanh

Người dân làng Nam Ô chỉ chế biến nước mắm từ cá cơm than đánh bắt vào tháng 3-4 âm lịch. Cá cơm than Nam Ô được muối với muối Sa Huỳnh trong chum sành nên nước mắm có màu đỏ sậm, đặc sánh và thơm. Bà Mễ cho biết, cá cơm than khiến vị mắm ngon hơn nhờ ruột cá đắng. Sản phẩm nước mắm của gia đình sản xuất không dùng chất bảo quản chủ yếu dùng lượng muối để mắm không bị hỏng. Do vậy, muối sạch mua về cất nơi khô ráo 1 năm mới mang ra làm mắm. Công đoạn này để muối ráo nước hay còn gọi là để muối già hơn.

“Ở đâu không biết chứ ở Nam Ô thì nước mắm bảo đảm sạch. Bà con luôn tâm niệm phải trung thực với nước mắm, trung thực với con cá, với hạt muối và trên hết là với biển. Nghề làm mắm cần cái tâm, sự kiên nhẫn, vì tiền bạc bỏ đó, một năm mới bán ra thu hồi lại vốn liếng”-ông Trần Ngọc Vinh- Chủ tịch Hội Làng nghề nước mắm Nam Ô trải lòng.

Ông Vinh trăn trở, “bây giờ nghề làm mắm ở Nam Ô đang bị thu hẹp. Ngày trước cả làng làm mắm, bây giờ hơn nửa làng phải di dời do nằm trong diện giải tỏa để nhường chỗ cho dự án du lịch sinh thái biển. Giờ chỉ còn hơn 53 hộ làm nước mắm. Nguồn nguyên liệu làm mắm cũng ngày càng vơi dần bởi thời tiết diễn biến phức tạp, rồi việc đánh bắt cá cũng lắm gian nan...”.

“Ngoài dạy nghề lại cho lớp trẻ, chúng tôi đang kiến nghị xin một khu đất gần biển nhằm xây dựng lại làng nghề, bởi nghề mắm phải gắn với biển mới đúng ý nghĩa truyền thống của cha ông” - ông Vinh chia sẻ./.