TP.HCM chỉ có 1 dự án nhà ở xã hội được bàn giao
Tại báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM gửi Bộ Xây dựng cho thấy, trong năm 2022, trên địa bàn có 1 dự án nhà ở xã hội được nghiệm thu hoàn thành và đưa vào sử dự tại phường Bình Trưng Đông, TP Thủ Đức. Dự án có quy mô 260 căn hộ, diện tích sàn hơn 32.600 m2. TP HCM đã khởi công, động thổ được 9 dự án nhà ở xã hội với quy mô 8.666 căn hộ và 2 dự án nhà lưu trú công nhân với quy mô 1.400 căn.
Hiện TP đang có 70 dự án nhà ở xã hội với quy mô 120.442 căn hộ đã có chủ trương đầu tư nhưng chưa triển khai đầu tư xây dựng và 7 dự án nhà lưu trú công nhân chưa triển khai.
Theo Sở Xây dựng, kế hoạch triển khai thực hiện đầu tư các dự án nhà ở xã hội giai đoạn từ nay đến năm 2030 của TP dự kiến sẽ triển khai 79 dự án nhà ở xã hội với quy mô gần 130.000 căn và 9 dự án nhà lưu trú công nhân.
Cụ thể, giai đoạn 2021-2025, TP.HCM dự kiến triển khai 32 dự án nhà ở xã hội với quy mô 31.834 căn; 6 dự án nhà lưu trú công nhân với quy mô 5.438 phòng. Giai đoạn 2026 – 2030, TP dự kiến triển khai 47 dự án nhà ở xã hội với quy mô 94.778 căn hộ; 3 dự án nhà ở lưu trú công nhân với quy mô 8.417 phòng.
Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025, TP.HCM có 9 dự án nhà ở xã hội độc lập gồm: khu nhà ở thu nhập thấp phường Hiệp Thành, quận 12; dự án tại phường Tân Thới Nhất, quận 12; dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Kiên (nhà ở xã hội cho thuê), xã Tân Kiên, huyện Bình Chánh; dự án nhà ở xã Long Thới, huyện Nhà Bè…
Khoảng 23 dự án có quỹ đất 20% nhà ở xã hội trong dự án nhà ở thương mại, các dự án này chủ yếu nằm ở các quận huyện ngoại thành như: huyện Nhà Bè có 3 dự án thuộc xã Nhơn Đức, Hiệp Phước (khoảng gần 3.000 căn); huyện Bình Chánh có 3 dự án thuộc xã Bình Hưng, Tân Nhật, Lê Minh Xuân (khoảng hơn 5.000 căn); quận 7 có 2 dự án thuộc phường Tân Thuận Tây, phường Phú Thuận (khoảng 1.682 căn)…
Trong giai đoạn 2021 - 2025, toàn TP.HCM có khoảng 519.000 người dân cần nhà ở xã hội, 5 năm tiếp theo có hơn 524.000 người cần nhà ở xã hội, kể cả công nhân.
Dự án nhà ở xã hội Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, TP.HCM.
Làm dự án nhà ở xã hội nhiều thủ tục hơn nhà ở thương mại
Theo Sở Xây dựng, hiện công tác quản lý phát triển nhà ở xã hội còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ.
Theo các quy định pháp luật hiện nay, thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội phải thực hiện thêm các thủ tục mà dự án nhà ở thương mại không phải thực hiện, gồm: xác định nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất, sau đó thực hiện thủ tục miễn tiền sử dụng đất; thẩm định giá bán, giá thuê mua, giá thuê nhà ở xã hội; xác nhận đối tượng.
Như vậy, số lượng thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội nhiều hơn so với dự án nhà thương mại, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện, chưa thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.
Do đó, Sở Xây dựng đề xuất UBND TP kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ ngành nghiên cứu đơn giản hóa các thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội. Trường hợp vượt thẩm quyền, kiến nghị Bộ Xây dựng có báo cáo Thủ tướng Chính phủ để được xem xét giải quyết.
Bên cạnh đó, hiện nay, một số dự án phát triển nhà ở thương mại, phát triển đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha xin điều chỉnh gia hạn thời gian thực hiện, thì khi thực hiện điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án theo pháp luật về đầu tư, kiến nghị vẫn thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo quy định pháp luật về nhà ở xã hội tại thời điểm được chấp thuận đầu tư trước đây.
Về hình thức thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội đối với các dự án có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha, thực tế, các dự án này quỹ đất 20% tại dự án để bố trí nhà ở xã hội là tương đối nhỏ, quy mô nhà ở xã hội không lớn, dẫn đến chi phí đầu tư xây dựng cao làm giá thành căn hộ tăng lên, người có thu nhập thấp khó tiếp cận nhà ở.
Qua thực tiễn, UBND TP nhận thấy, quy hoạch khu vực phát triển nhà ở xã hội ngoài việc đáp ứng nhu cầu diện tích đất cho phát triển nhà ở xã hội còn phải phù hợp về vị trí (gần các khu công nghiệp, các khu dành cho người có thu nhập thấp...), nhu cầu đất đai của khu vực quy hoạch, điều kiện kinh tế của các đối tượng sở hữu, phát huy hiệu quả dự án...
Trường hợp dự án nhà ở xã hội nằm rải rác trong các dự án nhà ở thương mại sẽ làm chi phí đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tăng cao, tiền bảo trì công trình lớn, phí dịch vụ cao dẫn đến khó khăn cho người thu nhập thấp. Do đó Sở Xây dựng kiến nghị cho phép UBND TP quyết định hình thức thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha.
