Ông Trump lên tiếng việc Philippines chấm dứt thỏa thuận quân sự quan trọng với Mỹ

Đăng Nguyễn - SCMP Thứ năm, ngày 13/02/2020 10:40 AM (GMT+7)

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12.2 lần đầu lên tiếng về việc người đồng cấp Philippines Rodrigo Duterte chấm dứt thỏa thuận đã tồn tại hàng thập kỷ giữa hai nước.

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo Reuters, ông Duterte hôm 11.2 thông báo chấm dứt thỏa thuận các lực lượng thăm viếng (VFA) giữa Mỹ và Philippines. VFA là thỏa thuận được hai nước ký năm 1998, cho phép phép hàng ngàn binh sĩ Mỹ đóng trú luân phiên ở Philippines để tham gia các cuộc tập trận quân sự và sứ mệnh hỗ trợ nhân đạo.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper coi động thái của Philippines là “đáng tiếc”, trong bối cảnh Mỹ và các đồng minh đang không ngừng gây sức ép để Trung Quốc “tuân thủ luật pháp quốc tế” ở châu Á.

Đại sứ quán Mỹ tại Manila “coi động thái mới là bước đi nghiêm trọng với nhiều hệ quả”. Quyết định của ông Duterte sẽ có hiệu lực sau 180 ngày. Giới chức Mỹ hi vọng ông Duterte có thể trì hoãn hoặc rút lại quyết định.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lần đầu lên tiếng bày tỏ quan điểm. "Tôi thực sự không quan tâm, nếu Philippines muốn làm điều đó, chúng ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền", ông Trump nói với các phóng viên ở Nhà Trắng. “Quan điểm của tôi khác với những người khác".

Ông Trump đã nhiều lần thể hiện mong muốn rút binh sĩ Mỹ về nhà sau hàng thập kỷ Mỹ duy trì hiện diện quân sự thường trực ở nước ngoài. Ông Trump cũng cho rằng các đồng minh phải đóng góp nhiều tiền hơn để binh sĩ Mỹ tiếp tục đồn trú.

Ông Trump nói thêm rằng Mỹ đã giúp Philippines đánh bại phiến quân Hồi giáo IS và khẳng định mình có “mối quan hệ rất tốt” với ông Duterte. “Hãy chờ xem chuyện gì xảy ra”, ông Trump nói.

Quyết định của ông Duterte có thể làm phức tạp chiến lược quân sự của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương. Một số nghị sĩ Philippines tìm cách ngăn chặn quyết định của ông Duterte, cho rằng Tổng thống không có quyền đơn phương hủy bỏ các hiệp ước quốc tế mà quốc gia Thượng viện đã phê chuẩn.

Không còn VFA, hai thỏa thuận khác khẳng định mối quan hệ đồng minh Mỹ-Philippines có thể bị đe dọa. Đó là Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường ký năm 2014 dưới thời chính quyền tiền nhiệm Barack Obama và Hiệp ước Phòng thủ Chung ký năm 1951.