Phần vốn của Nhà nước chưa thực hiện theo cam kết, ảnh hưởng lớn tới dự án BOT

12/11/2020 07:11 GMT+7
"Phần vốn tham gia của Nhà nước chưa thực hiện theo cam kết, mức phí sử dụng đường bộ tại các dự án BOT cũng không được điều chỉnh làm ảnh hưởng lớn đến phương án tài chính", Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nhận định.

Tại buổi gặp gỡ các Đoàn Đại biểu Quốc hội do Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) vừa phối hợp cùng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức, các Đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến về việc điều chỉnh nguồn vốn và thu phí sử dụng đường bộ tại các dự án BOT.

Đây là buổi gặp gỡ với Đoàn Đại biểu Quốc hội các tỉnh  Cao Bằng, Phú Yên, Bình Định, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Lạng Sơn, Cà Mau,… trao đổi thông tin về các dự án đầu tư giao thông đường bộ theo hình thức PPP.

Phần vốn của Nhà nước chưa thực hiện theo cam kết ảnh hưởng lớn tới dự án BOT - Ảnh 1.

Trạm thu phí BOT.

Trước đó, tại buổi thảo luận ở tổ về các dự án Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết: "Chính phủ đã thảo luận và thống nhất việc sẽ thu phí trên đường cao tốc. Các quốc lộ hiện nay không tiến hành thêm dự án BOT để thu phí theo Nghị quyết 427. Do đó đường cao tốc là đường mới song hành với quốc lộ hiện nay.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết: "Chúng tôi thấy bài học kinh nghiệm từ dự án cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương sau khi dừng thu phí thì việc quản lý tuyến đường này vô cùng khó khăn. Bởi khi vắng bóng lực lượng chức năng, người dân sẵn sàng đi xe máy vào. Do đó, việc quản lý đường cao tốc thời gian qua gặp nhiều khó khăn."

"Thậm chí, đường được thiết kế với tốc độ 100km/h, nhưng thực tế vận tốc dòng xe chỉ có thể đạt 50-60km/h, không đảm bảo yêu cầu tiêu chuẩn của đường cao tốc. Mặc dù lực lượng công an, thanh tra giao thông địa phương đều phối hợp chặt chẽ nhưng việc điều tiết phương tiện hết sức khó khăn."

Chia sẻ với các Đoàn Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cho biết, Hiện, có 3 vấn đề cần phải tháo gỡ đối với lĩnh vực đầu tư hạ tầng giao thông theo hình thức PPP, gồm: Sự bình đẳng giữa cơ quan Nhà nước và nhà đầu tư; Thay đổi cơ chế, chính sách ảnh hưởng tới phương án tài chính của dự án; Cơ chế chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước và nhà đầu tư chưa sòng phẳng.

Để các nhà đầu tư yên tâm trở thành đối tác thì cơ quan Nhà nước cần đảm bảo nguyên tắc bình đẳng và hài hoà lợi ích các bên. Tuy nhiên, thực tế, vừa qua chỉ cơ quan Nhà nước mới được quyền yêu cầu nhà đầu tư phải thực hiện đúng các cam kết về tiến độ, về chất lượng,…

"Nếu nhà đầu tư không thực hiện đúng sẽ bị xử lý vì vi phạm hợp đồng. Ở chiều ngược lại, khi cơ quan Nhà nước không thực hiện đúng cam kết, làm ảnh hưởng đến dự án, gây thiệt hại cho nhà đầu tư, ngân hàng thì chưa có chế tài xử lý", ông Lộc chia sẻ.

Bên cạnh đó, ông Lộc chỉ ra, có trường hợp, phần vốn tham gia của Nhà nước chưa thực hiện theo cam kết, mức phí sử dụng đường bộ tại các dự án BOT cũng không được điều chỉnh theo lộ trình cam kết làm ảnh hưởng lớn đến phương án tài chính của dự án.

"Những năm gần đây, các chính sách, quy định pháp luật thường xuyên thay đổi gây rủi ro cao trong quá trình đầu tư, ảnh hưởng xấu đến việc thúc đẩy đầu tư dài hạn", ông Lộc nói.

Qua đó, để thay đổi những bất cập trong việc kêu gọi nguồn vốn đầu tư các dự án, VCCI kiến nghị, Nhà nước cần sớm giải quyết các cam kết, tồn tại cũ của các dự án đã triển khai, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp lý bình đẳng, phù hợp với thực tiễn.

Trong đó, tập trung thực hiện đúng các cam kết của cơ quan nhà nước, bảo đảm các quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư nhằm tránh các hệ lụy và tạo niềm tin cho các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng tham gia các dự án mới.

Đặc biệt, cơ quan chức năng cần sớm xây dựng nghị định, thông tư hướng dẫn Luật PPP, làm rõ quy định về việc chia sẻ rủi ro cho dự án đã và đang thực hiện để xử lý các tồn tại do việc thay đổi chính sách pháp luật hoặc cơ quan nhà nước không thực hiện đúng cam kết của hợp đồng.

PGS.TS Trần Đình Thiên - Thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, nguyên Viện trưởng viện Kinh tế Việt Nam nói: "Chúng ta không bàn đến lợi ích kinh tế Nhà nước với doanh nghiệp hay ngân hàng với doanh nghiệp. Phải đứng trên tinh thần vì lợi ích chung để xử lý. Như hiện nay thì không thể giải quyết được. Tôi cho rằng không phải tháo gỡ bất cập, đây là câu chuyện thay đổi cách tiếp cận để giải quyết ách tắc cơ chế".

"Tôi rất mừng khi cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Nhà nước đã quyết định để cho doanh nghiệp Việt Nam thực hiện", PGS.TS Trần Đình Thiên cho hay.

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, điều đó sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam đi lên bằng những dự án lớn. Cùng với việc tạo cơ hội cũng cần tạo điều kiện để khuyến khích và phát huy khả năng của doanh nghiệp Việt Nam.


Minh Hiếu
Cùng chuyên mục