Vì sao sách giáo khoa "tròn - vuông - tam giác" của GS.Hồ Ngọc Đại bị trượt từ vòng 1?

Chia sẻ với báo chí ngày 12/9, Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa (SGK) lớp 1 cho biết, ba bản thảo sách giáo khoa Công nghệ giáo dục lớp 1 của GS. Hồ Ngọc Đại gồm: Tiếng Việt - Công nghệ giáo dục, Toán - Công nghệ giáo dục và Đạo đức - Công nghệ giáo dục đều "Không đạt" ở vòng thẩm định đầu tiên.

Theo lý giải, các bản thảo trên không đáp ứng đầy đủ 13 tiêu chí của SGK do Bộ GD&ĐT ban hành, cụ thể: điều kiện tiên quyết của SGK; Nội dung, phương pháp vượt quá chương trình lớp 1; đánh giá kết quả giáo dục, cấu trúc, ngôn ngữ, hình thức trình bày... Hội đồng thẩm định đưa ra nhận định về hình thức trình bày chưa phù hợp, có nhiều nội dung, chi tiết cần sửa, bỏ...

Cụ thể, đối với môn Toán, Hội đồng thẩm định cho rằng, nội dung bản mẫu SGK chưa thể hiện đúng và đầy đủ nội dung của chương trình, còn nhiều nội dung vượt quá chương trình môn Toán lớp 1 như các nội dung liên quan đến khái niệm tập hợp, phương trình. Việc sử dụng lý thuyết tập hợp để hình thành số, phép toán cho học sinh lớp 1 là vượt quá chương trình...

Sách Tiếng việt 1 - Công nghệ giáo dục đã "thực nghiệm" suốt 40 năm.

Còn đối với môn Tiếng Việt, Hội đồng quốc gia thẩm định SGK cho rằng, các tiêu chí đều bám theo Thông tư 33 của Bộ GD&ĐT. Chương trình mới yêu cầu dạy học sinh lớp 1 theo 4 tiêu chí: đọc - viết - nghe - nói. Còn sách của GS. Đại chủ yếu dạy âm - chữ, quy tắc chính tả. Học sinh lớp 1 chưa cần dạy kiến thức về ngữ âm tiếng Việt, hay các khái niệm âm đầu, âm đệm, âm cuốn, âm đôi... dẫn đến tình trạng quá tải.

Theo quy định thành lập Hội đồng quốc gia thẩm định SGK của Bộ GD&ĐT bao gồm: các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan. Ít nhất 1/3 tổng số thành viên trong mỗi hội đồng là giáo viên đang giảng dạy môn học, hoạt động giáo dục tương ứng ở cấp tiểu học…

Mặc dù các thành viên của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK khá đầy đủ ở các mặt của môn học, từ giáo sư chuyên sâu tới các giáo viên dạy trực tiếp môn học… không bỏ phiếu thông qua, đồng thời vẫn có "cửa mở" nếu SGK của GS. Đại chỉnh sửa, điều chỉnh sẽ được thẩm định tiếp. Tuy nhiên, GS. Hồ Ngọc Đại cho rằng, không ngạc nhiên sách không được thẩm định, đồng thời quả quyết sẽ không điều chỉnh gì thêm.

Bộ GD&ĐT từng đưa ra khung nội dung môn học trong chương trình giáo dục phổ thông mới.

Xung quanh chuyện bộ sách lớp 1 của GS. Hồ Ngọc Đại bị loại tại vòng 1, nhiều ý kiến cũng thẳng thắn cho rằng đúng là SGK của GS. Đại cần chỉnh sửa một số nội dung cho phù hợp, tránh quá tải… song nếu lấy tiêu chí của chương trình nào đó để quy chuẩn lại thành ra thiếu đi sự khách quan trong đánh giá. Nếu bộ sách Công nghệ giáo dục nếu được nhiều địa phương, nhân dân ủng hộ thì nên có sự tiếp thu, điều chỉnh lại để có thể sử dụng tiếp…

Tuy nhiên, cũng không ít ý kiến cho rằng một bộ sách quá lâu như vậy (40 năm) để mang ra áp dụng trong chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ giảm đi yêu cầu về một chương trình hiện đại, theo hướng phát triển tư duy, năng lực, phẩm chất của học sinh như đã đặt ra mục tiêu.

Chia sẻ quan điểm của mình, một GS (không tiện nêu tên) từng tham gia và hiểu về sách công nghệ từ thời đầu đến nay thẳng thắn cho biết: nếu hầu hết thành viên các thành viên Hội đòng không bỏ phiếu có nghĩa là sách còn nhiều điểm chưa đạt yêu cầu, cần phải chỉnh sửa… và cần công khai những tiêu chí thẩm định SGK.

"Đây không phải lần đầu sách của GS. Hồ Ngọc Đại không vượt qua vòng thẩm định, trước đây từng có và dừng nhiều năm. Một bộ sách cũng đã gây nhiều tranh cãi từ trước, song đã tồn tại tới 40 năm, nếu như đổi mới chương trình mà áp dụng phương pháp đã cũ, ít cập nhật, cải tiến và giữ nguyên thì khó có thể đáp ứng được đổi mới mà chúng ta đang có nhiều mục tiêu để hướng tới" - Vị GS nêu trên chia sẻ.