Quá trình VEC "lấp liếm" sai phạm dẫn tới kỷ luật dàn lãnh đạo khởi tố hình sự?

Theo đó, ông Lê Quang Hào là Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở công trình dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đã "Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", theo Điều 298 - Bộ luật Hình sự năm 2015.

"Lấp liếm" sai phạm

Theo tài liệu mà PV Dân Việt có được, trước khi dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi được nghiệm thu đưa vào khai thác Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã từng chỉ ra hàng loạt các sai phạm trong quá trình thi công, lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án.

Vào ngày 12/4/2017, đoàn thanh tra Bộ GTVT do ông Lê Văn Doãn, Phó Chánh Thanh tra Bộ GTVT làm Trưởng đoàn, đã lập Biên bản việc thanh tra Công ty POSCO E&C về việc thực hiện gói thầu A5 thuộc nguồn vốn WB – dự án xây dựng cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi.

Sau khi ký hợp đồng với VEC thực hiện thi công gói thầu A5 trên cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, công ty POSCO E&C đã không thực hiện thi công mà ký hợp đồng thuê thầu phụ thi công "sang tay 100%" toàn bộ các hạng mục công việc.

Tại biên bản thanh tra nêu rõ: Từ ngày 8/4/2015 đến ngày 29/2/2016, nhà thầu chính là công ty POSCO E&C đã ký hợp đồng với 17 nhà thầu phụ ở Việt Nam giao việc thi công 100% các nội dung thuộc gói thầu A5. Đáng chú ý, theo Hợp đồng số 2015-CF-0040 năm 2015, liên danh Thiên Ân – Vinaconex được giao thực hiện các hạng mục trong gói thầu. Tuy nhiên, chủ đầu tư dự án và nhà thầu chính yêu cầu dừng thi công do Thiên Ân không đủ năng lực.

Sau đó, công ty POSCO E&C đã ký hợp đồng giao phần việc trên cho các đơn vị sau: Công ty Đầu tư hạ tầng INCICO, công ty xây dựng cầu 75 - Cienco 8, xí nghiệp cầu 17 - Cienco 1 - chi nhánh XDCTGT1 - CTCP, công ty Công trình 510 (49 tỷ đồng), công ty Nền móng sông Đà Thăng Long miền Nam, Vinaconex JSC, Licogi 9, Licogi 6, B.M.T, công ty Á Đông, VINAIVES, công ty Nam Phương, Công ty B&T, Semyung Electric and Power, Công ty Đại Nguyên, công ty Khởi Minh, Evernew...

Nghiêm trọng hơn là Công ty POSCO E&C ký hợp đồng phụ trước khi được chủ đầu tư chấp thuận. Cụ thể, công ty POSCO E&C ký hợp đồng kinh tế số 2015-CF-0040 với liên danh Thiên Ân - Vinaconex.,JSC vào ngày 8/4/2015 khi chưa được VEC chấp thuận. Phải chờ đến 19 ngày sau đó, VEC mới có văn bản số 893/VEC-QLTC chấp thuận vào ngày 27/4/2015.

Tuy nhiên, lãnh đạo VEC đã không trung thực "lấp liếm" đi nhưng sai phạm này và khẳng định: "Nhà thầu phụ công ty cổ phần hợp tác Thiên Ân và Vinaconex.,JSC được VEC chấp thuận làm thầu phụ với giá trị tạm tính là 542,94 tỷ đồng thi công toàn bộ hạng mục cầu thuộc gói thầu A5.

Nguyên nhân cốt lõi là tư lợi?

Đáng chú ý, VEC còn phản bác kết luận của Bộ GTVT về thông tin nhà thầu chính là công ty Posco Engineering & Construction Co.,Ltd (POSCO E&C) đã tự "sang tay 100%" phần thi công tại gói thầu A5 thuộc dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi cho các nhà thầu phụ, là chưa có cơ sở.

Lãnh VEC cho rằng, trên thực tế, các nhà thầu quốc tế sang thực hiện thi công các công trình tại Việt Nam thường huy động các nhân sự từ chính quốc để thực hiện công tác quản lý chung, quản lý về tiến độ, chất lượng cho công trình nhằm mục tiêu đảm bảo tiến độ, chất lượng và đảm bảo nguồn tài chính thực hiện công trình...

Liên quan tới những sai phạm trên, trao đổi với PV Dân Việt, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phạm Văn Hoà  - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng: "Trong thời gian qua, báo chí và các ĐBQH đã nêu rất nhiều vấn đề về các công trình giao thông chưa đảm bảo chất lượng về sụt lún công trình, tổ chức đấu thầu không trung thực, lợi ích nhóm... Điển hình dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi là dự án hình thành từ những mấu chốt đó, cần phải xử lý nghiêm để làm gương cho những người có mục đích tư lợi móc nối với nhau giữa chủ đầu tư và các nhà thầu, đây là hành vi rất phi pháp phải xử lý nghiêm trị".

Ngoài những sai phạm về quá trình xây dựng dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, nội bộ của Ban Thường vụ Đảng ủy VEC đã vi phạm quy chế, mất đoàn kết đã được Uỷ ban Kiểm tra Trung ương chỉ ra không phải là vấn đề mới mà nó đã kéo dài từ lâu. Việc nội bộ mất đoàn kết ở VEC nguyên nhân cốt lõi vẫn là tư lợi (tư túi), lợi ích nhóm với nhau, trong đó, có công tác cán bộ của Tổng công ty cần phải xử lý nghiêm đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật", ĐBQH Phạm Văn Hoà nêu quan điểm.

ĐBQH Phạm Văn Hoà đánh giá: "Cần phải là rõ những sai phạm và trách nhiệm của cả tập thể lãnh đạo VEC. Nếu có hành vi tham nhũng thì cần phải xử lý trách nhiệm hình sự và phải làm ngay, làm quyết liệt, không thể để kéo dài nhiều năm như thế. Tôi không bất ngờ khi thời gian vừa qua Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố và bắt giam hàng loạt lãnh đạo và cán bộ liên quan tới dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi".

Nhận xét về mô hình hoạt động của VEC, ĐBQH Phạm Văn Hoà cho rằng: "Mô hình Tổng công ty VEC được Bộ GTVT thành lập với đề án này là hợp lý phù hợp với thời điểm cần phải đầu tư các dự án giao thông trọng điểm. Tuy nhiên, hoạt động hiệu quả hay không thì cũng cần xem cách thức vận hành của đội ngũ lãnh đạo của VEC quản lý. Việc VEC hoạt động không hiệu quả Chỉnh phủ không giao vốn cho VEC cũng là điều hợp lý".