Giá hàu Vân Đồn giảm sâu, ngư dân Quảng Ninh nguy cơ lỗ nặng

Theo tính toán của những người nuôi nhuyễn thể tại Vân Đồn (Quảng Ninh), sản lượng vụ hàu năm nay có thể lên đến hơn 120.000 tấn. Tuy hiện đang vào thời điểm chính vụ thu hoạch hàu sữa, nhưng người dân Vân Đồn chỉ thu hoạch cầm chừng từ 150-200 tấn hàu/ngày do giá thấp, người mua giảm.

Nguyên nhân là do từ nhiều năm nay, hàu Vân Đồn chủ yếu xuất sang thị trường nước ngoài, ít tiêu thụ tại nội địa. Hiện nay, dịch Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến việc xuất khẩu hàu Vân Đồn sang thị trường nước ngoài.

Mỗi ngày, thương lái tiêu thụ được khoảng 200 tấn hàu ở Vân Đồn.

Anh Nguyễn Thành Trung, người có hơn 10ha ngao hai cùi, hàu dây đang nuôi trồng trên vịnh Bái Tử Long (xã Bản Sen, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh) cho biết, hiện giá hàu đang được thu mua dao động từ 7.000 - 9.000 đồng/kg. Với mức giá này, người nuôi hàu Vân Đồn vẫn có lãi, dù không nhiều như mọi năm. Tuy nhiên, nếu giá hàu tiếp tục giảm xuống thì nguy cơ lỗ rất cao.

"Năm nay do thời tiết ở Vân Đồn mưa ít hơn mọi năm nên hàu gầy hơn làm giá bán cũng giảm xuống. Ngoài ra do chỉ tiêu thụ ở trong nước nên việc thu hoạch diễn ra rất chậm. Vì hàu đã đến tuổi thu hoạch, nếu để lâu, hàu sẽ chết dần và có thể gây bệnh dịch. Ngoài ra, do hàu đã lớn, hệ thống phao treo hàu đã bị chìm xuống nhiều, nếu có bão sẽ thiệt hại rất lớn, có thể mất trắng", anh Trung cho biết.

Một cơ sở sơ chế hàu sữa ở xã Đông Xá, huyện Vân Đồn.

Anh Hoàng Văn Dũng, chủ cơ sở thu mua hàu, ngao giá ở thị trấn Cái Rồng (huyện Vân Đồn), chia sẻ, vào thời điểm này của vụ trước, mỗi ngày anh có thể tiêu thụ từ 50 - 70 tấn sản phẩm. Nhưng năm nay chỉ tiêu thụ được trên 10 tấn/ngày, dù giá xuống rất sâu nhưng cũng không có người mua...

"Giá hàu mọi năm dao động từ 12.000 -17.000 đồng/kg, năm nay giá hàu giảm chỉ còn nửa. Đặc tính con hàu không thể lưu trữ lâu được nên việc tiêu thụ trong nước đang gặp nhiều khó khăn. Trước đây, chúng tôi không phải lo chuyện thị trường vì hàu cứ thu hoạch là xuất khẩu, thậm chí còn không đủ để bán. Do dịch bệnh nên dân buôn bây giờ mới loay hoay để tìm thị trường", anh Dũng cho biết.

Mọi công đoạn đề làm thủ công nên mỗi ngày cơ sở này chỉ có thể bóc tách từ 2-3 tấn hàu.

Còn anh Vũ Ngọc Tiêu, một trong những người nuôi nhuyễn thể, đồng thời là đầu mối tiêu thụ tại thị trấn Cái Rồng (Vân Đồn), cho biết, do hàu nguyên con không thể bảo quản được lâu nên gặp nhiều khó khăn khi vận chuyển, xuất bán đi những nơi xa. Một số chủ buôn đã tính đến chuyện bổ lấy ruột rồi cấp đông để bán, tuy nhiên ở Vân Đồn mới chỉ có các xưởng sơ chế nhỏ lẻ.

"Hiện chúng tôi cũng đang tiến hành đầu tư xây dựng một cơ sở sơ chế hàu tươi công suất lớn trên địa bàn để giải quyết đầu ra cho sản phẩm. Hàu Vân Đồn thu hoạch quanh năm nên không thể cứ xuất bán thô giá rẻ như trước đây. Sau sơ chế, 1kg ruột hàu cũng có giá từ 70.000 - 80.000 đồng, lại bảo quản được rất lâu. Ngoài ra, vỏ hàu được xâu thành dây để bán lại cho các trại giống cũng đủ trả tiền nhân công bổ hàu", anh Tiêu cho biết.

Vân Đồn có khoảng 3.300ha nuôi trồng thủy sản, trong đó diện tích nuôi nhuyễn thể là 2.400ha. Đối tượng nuôi chủ yếu là hàu, ngao giá, ngao hoa, tu hài và một số loại ốc. Toàn huyện có 1.250 hộ nuôi trồng thủy sản, trong đó trên 1.000 hộ nuôi ngao giá, hàu với khoảng trên 2.000 lao động.

Vỏ hàu được xâu thành dây để bán cho các trại giống ở Ninh Bình.

Từ đầu năm 2020, do dịch Covid-19, ngư dân Vân Đồn đã gặp khó khi không thể xuất khẩu ngao hai cùi sang nước ngoài. Bởi vậy hiện nay, rất nhiều hộ nuôi nhuyễn thể hai mảnh ở Vân Đồn mong các sở, ngành chức năng và chính quyền địa phương tháo gỡ khó khăn cho người dân. 

Người dân mong các ban, ngành không chỉ hỗ trợ bằng việc thu mua sản phẩm, mà sớm có chính sách giảm lãi suất tiền vay, giãn nợ, giảm thuế để mở lối thoát cho người dân có thêm thời gian, chờ dịch bệnh kết thúc để tiêu thụ sản phẩm.

Hầu hết các hộ dân nuôi nhuyễn thể tại huyện Vân Đồn đều là tự phát, thậm chí nuôi trồng ngoài phạm vi quy hoạch, không theo một quy trình khép kín…

Tuy nhiên hiện nay, hầu hết các hộ dân nuôi nhuyễn thể tại huyện Vân Đồn đều là tự phát, thậm chí nuôi trồng ngoài phạm vi quy hoạch, không theo một quy trình khép kín và không có sự bảo hộ của đơn vị có chuyên môn, nghiệp vụ; đồng thời cũng ít có sự liên doanh, liên kết trong nuôi trồng, chế biến, bao tiêu sản phẩm.

Ngoài ra, cái khó của việc hỗ trợ khoanh nợ, giãn nợ... là việc xác định số lượng con giống, tổng giá trị đầu tư vì nhiều hộ không có chứng từ, hóa đơn mua con giống, vật tư hợp lệ...