Sau vụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm, nhiều nhà đầu tư lợi dụng giá ảo để "té nước theo mưa"

Chiêu trò thổi giá đất để thao túng thị trường

Sáng 1/6, phát biểu tại phiên thảo luận của Quốc hội về vấn đề kinh tế -xã hội, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy đã đề cập những bất cập trong đấu giá quyền sử dụng đất.

Thứ nhất là chuyện thắng thầu rồi bỏ cọc trong đấu giá đất. Theo bà, thời gian qua không ít nhà đầu tư đã lợi dụng chiêu trò này, họ thắng thầu với mức giá cao chót vót sau đó lại bỏ cọc nhằm kích giá đất, thổi giá đất để thao túng thị trường làm lợi cho một nhóm thiểu số. Việc trả giá quá cao rồi bỏ cọc như vừa qua dẫn tới nhiều hệ lụy.

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy lấy ví dụ vụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm (TP.HCM), ngay sau cuộc đấu giá đất này nhiều nhà đầu tư đã lợi dụng giá trúng thầu, thực chất là giá ảo để "té nước theo mưa" đẩy giá đất, giá nhà tại TP.HCM lên cao để kịp thời bán ra một số lượng lớn nhà, đất  mà họ đã thu gom trước đó.

"Có những nhà đầu tư còn lợi dụng để nâng giá trị cổ phiếu, trái phiếu, nguy hiểm có những người còn lợi dụng còn đánh bóng giá trị tài sản bảo đảm cho các khoản vay ngân hàng, nếu thực hiện trót lọt có thể rút ruột các ngân hàng. Đáng lưu ý là việc giá đất bị đẩy lên quá cao, cùng với giá ảo khiến cho giấc mơ an cư của những người có thu nhập thấp ngày càng trở nên xa vời", ĐBQH Nguyễn Thị Thủy nói.

Vấn đề thứ hai ĐBQH Thủy nêu là tình trạng "quân xanh, quân đỏ" để thông đồng dìm giá, việc bắt tay nhau để dìm giá, mua rẻ tài sản của nhà nước, nhất là đất đai diễn ra tại nhiều phiên đấu giá. Việc thông đồng có thể được diễn ra giữa những người tham gia đấu giá với nhau, còn gọi là "quân xanh, quân đỏ" để lót đường cho một nhà đầu tư đã định sẵn trúng với giá rẻ và giá trị thực của nhiều lô đất đã bị "quân xanh, quân đỏ" dìm xuống.

"Trên thực tế thì việc dìm giá đất trong đấu giá còn cả thủ đoạn sử dụng "xã hội đen" để đe dọa những người tham gia đấu giá khiến cho họ sợ hãi, bỏ cuộc, rút hồ sơ.

Khi đó thì cuộc đấu giá chỉ còn một người tham gia, một mình một chợ, còn những người khác chỉ là "quân xanh". Giá của những lô đất này thế nào là do những đối tượng đó thao túng và gần như đã được định sẵn, đó là thấp hơn nhiều so với giá trị trường, chỉ cao hơn giá khởi điểm không đáng kể. Những thủ đoạn này đã gây ra thiệt hại rất lớn cho tài sản nhà nước chứ không chỉ đơn thuần là những vi phạm về đấu giá, đấu thầu", ĐB Thủy nói.

Kiến nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất "tai tiếng" để xác minh

Vấn đề thứ ba được ĐB Thủy nêu ra là tình trạng bắt tay ngầm rút ruột tài sản của nhà nước. Theo bà, từ phản ánh của giới kinh doanh bất động sản thì không thể tác động được vào cuộc đấu giá nếu như không có "tay trong", ở mức độ vi phạm đơn giản thì cũng phải có tay trong cung cấp thông tin, tiết lộ thông tin thì mới có thể tổ chức vây thầu với giá rẻ. Còn ở mức vi phạm nghiêm trọng hơn đó là sự cấu kết với những người có thẩm quyền tạo thành nhóm lợi ích rút ruột của nhà nước tại các phiên đấu giá.

ĐB Thủy lấy ví dụ vụ án ở Hà Nội, các đối tượng đã bắt tay với người có trách nhiệm để điều chỉnh giá đất rẻ hơn gần một nửa so với giá bản đầu, từ 500 tỷ đồng xuống còn 300 tỷ đồng, nếu như phi vụ này chót lọt thì nhà nước mất đi gần một nửa tiền. 

Đến nay vụ án này đã có 8 bị can bị khởi tố, trong đó có 2 bị can nguyên là cán bộ của Ban quản lý dự án. "Điều dư luận băn khoăn liệu còn nhiều phi vụ tương tự như này chưa bị phát hiện hay không", ĐB Thủy nêu.

Vấn đề thứ tư là tình trạng mắc ngoặc trong thẩm định giá. Việc thẩm định giá là khâu vô cùng quan trọng trong đấu giá đất. Theo phản ánh của nhiều chuyên gia cho rằng, pháp luật đã trao cho tổ chức liên quan đến thẩm định giá chức năng quá lớn, trong khi cơ chế kiểm soát lại lỏng lẻo, đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới nhiều sai phạm trong thẩm định giá nói chung và thẩm định giá đất nói riêng thời gian vừa qua.

"Từ các vụ án được đưa ra xử lý cho thấy, cùng là hành vi mắc ngoặc giữa thẩm định viên với các tổ chức, cá nhân trong đấu giá nhưng với những gói thầu mua sắm trang, thiết bị trả bằng ngân sách nhà nước thì giá được thẩm định đưa ra trong nhiều trường hợp lại cao hơn rất nhiều so với giá thực.

Còn đối với những lô đất của nhà nước được đưa ra đấu giá trong nhiều trường hợp thì giá thẩm định đưa ra lại rất rẻ so với giá trị thực. Mục đích cuối cùng của đẩy giá hay dìm giá này đều là để rút ruột tài sản của nhà nước và làm lợi cho một nhóm thiểu số", ĐB Thủy cho biết.

ĐB Thủy nhấn mạnh, những chiêu trò quân xanh, quân đỏ thông đồng dìm giá, thắng thầu bỏ cọc, đánh võng giá đất, thổi giá đất đã gây ra hệ lụy rất lớn với kinh tế - xã hội, do đó phải mạnh tay xử lý.

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy kiến nghị Chính phủ tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa, tăng cường chỉ đạo kiểm tra, thanh tra với hoạt động đấu giá đất. Thứ hai, kiến nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất có nhiều dư luận vừa qua để xác minh, điều tra làm rõ dấu hiệu sai phạm, nhằm răn đe, phòng ngừa vi phạm, tội phạm trong hoạt động này.