Sức mạnh quân sự của Belarus có thể tác động đến xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Sức mạnh quân sự của Belarus sẽ tạo ra khác biệt gì trên chiến trường nếu can thiệp, và liệu điều này có thực sự có lợi cho quân đội Nga?

Cựu sĩ quan quân đội Anh Frank Ledwidge cho rằng Tổng thống Putin vẫn chưa đặt nặng vấn đề lôi kéo Belarus can dự trực tiếp vào chiến sự Ukraine. Ông nói với Newsweek rằng quân đội Belarus - đặc biệt là về quân số có thể tham gia ngay vào các hoạt động cơ động - khá hạn chế so với quân đội Nga.

"Belarus có lực lượng quân chính quy rất hạn chế. Nếu tính đến thương vong của Nga, thậm chí chỉ trong 3 tháng qua, con số đó có thể vượt quá toàn bộ sức mạnh của quân đội Belarus", ông nói. 

"Belarus là một quốc gia tương đối nhỏ với dân số 9,44 triệu người. Lực lượng vũ trang của nước này cũng không nhiều, đặc biệt khi tính đến quân số tại ngũ, chỉ khoảng 45.000 người", Marina Miron, từ Khoa Nghiên cứu Quốc phòng của Đại học King's College London, nói với Newsweek.

"Mặc dù vậy số lượng quân dự bị của Belarus lại rất đáng ngạc nhiên, cụ thể là 290.000 quân. Belarus cũng có chế độ nghĩa vụ quân sự dành cho những người từ 18 đến 27 tuổi. Thời hạn nghĩa vụ quân sự có thể lên tới 18 tháng, tùy thuộc vào trình độ học vấn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Belarus không có bất kỳ thiết bị quân sự hiện đại nào, vì nước này chỉ sở hữu các nguyên mẫu cũ của Liên Xô. Nói chung, đây không phải là một cường quốc quân sự", bà tiếp tục.

"Lệnh huy động một phần của Nga lên tới khoảng 300.000 người, lớn hơn gấp 6 lần so với số lượng quân đang hoạt động của Belarus", bà nói.

Mặt khác, ông Ledwidge cảnh báo quân đội Belarus, mặc dù có số lượng hạn chế, nhưng có thể dễ dàng được tích hợp vào đội hình của Nga.

"Điều mà Tổng thống Putin có thể theo đuổi, và là tài sản quan trọng hơn nhiều đối với quân đội Belarus, chính là nguồn dự trữ trang thiết bị của đất nước", ông Ledwidge nói.

"Belarus đang có khoảng 500 xe tăng và rất nhiều loại pháo có khả năng sẽ cho Nga thuê", ông nói. "Đây không phải là xe tăng hiện đại, chúng có từ những năm 1980 và 1990, tuy nhiên vẫn sử dụng được".

"Ngoài ra, Không quân Belarus có hai phi đội B-29 và một số máy bay tấn công, tất cả đều là sự bổ sung rất đáng giá cho lực lượng Nga", theo cựu sĩ quan quân đội.

Sự tham gia của Belarus là 'không thể xảy ra'?

Bất chấp mối quan hệ đồng minh thân thiết giữa ông Lukashenko và ông Putin, đa số người dân Belarus đều phản đối mạnh mẽ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine.

Theo ông Ledwidge, chỉ riêng yếu tố này sẽ không khuyến khích ông Lukashenko ra lệnh cho quân đội tham gia chiến trường Ukraine. 

Ông nói: "Bất kỳ cuộc chiến nào cũng mang tính chính trị. Hạn chế thực sự đối với việc triển khai lực lượng vũ trang Belarus không phải là do thiếu hụt lực lượng mà chính là do vắng đi sự ủng hộ của người dân".

Hôm 13/12, Tổng thống Lukashenko tuyên bố quân đội Belarus đang đánh giá khả năng sẵn sàng chiến đấu. Tuy nhiên các chuyên gia quân sự — bao gồm cả Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington — cho rằng "không chắc" quân đội Belarus sẽ được gửi đến Ukraine.

ISW viết trong một báo cáo ngày 16/12: "Belarus khó có thể tấn công Ukraine nếu không có lực lượng Nga. Và vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy các Nga đang thành lập một lực lượng tấn công ở Belarus".

Điều gì có nhiều khả năng xảy ra?

Đầu cuộc xung đột, Belarus đã cho phép quân đội Nga đến Kiev thông qua con đường nhanh nhất qua biên giới phía nam.

Ukraine nhiều lần cảnh báo rằng một kế hoạch tấn công tương tự có thể sớm xảy ra. Kiev lo ngại Minsk có thể cho phép quân đội Moscow chuẩn bị một cuộc tấn công mới vào thủ đô Ukraine từ khu vực phía bắc.

Bà Miron nói: "Belarus có thể trở thành một 'bệ phóng' để Nga tiến hành các hoạt động tấn công".

Ông Ledwidge cho rằng một kịch bản tương tự cũng có khả năng xảy ra - hoặc ít nhất đó là điều mà Moscow muốn Kiev tin tưởng. Ông nói: "Quan điểm của riêng tôi, và tôi nghĩ là quan điểm của nhiều chuyên gia, đó là Nga muốn tấn công từ Belarus nhằm 'cố định' các lực lượng Ukraine ở phía bắc".

Quân đội Ukraine sẽ phải tái tập trung quân của họ tới biên giới phía bắc để ngăn chặn một cuộc tấn công của Nga từ Belarus, chuyển hướng quân đội khỏi các mặt trận ở phía đông và phía nam của đất nước.

Mặc dù Belarus không đóng góp bằng khả năng chiến đấu của mình, nhưng việc để quân đội Nga tấn công Kiev từ bên trong biên giới sẽ là một sự ủng hộ đáng kể đối với Moscow.

Theo ISW, ông Lukashenko xác nhận Nga đã "tặng" Belarus một số lượng không xác định hệ thống phòng không S-400 có khả năng sẽ được vận hành bởi các lực lượng Nga ở Belarus.