Tại sao công nghệ mới nổi của Nga lại có rất ít tác động đến cuộc chiến sự Ukraine?

Cho đến nay, ít nhất là từ các nguồn tin công khai, Nga đã không hiển thị rầm rộ các loại công nghệ mà quân đội của họ được suy đoán là đang phát triển hoặc được cho là sẽ triển khai bao gồm công nghệ tình báo, giám sát và trinh sát tiên tiến, hàng loạt phương tiện bay không người lái và phản ứng tổng hợp cảm biến…dùng trong các giai đoạn của cuộc chiến sự.

Những gì chúng ta đã thấy ở Nga là kiểu tấn công mạng và các chiến dịch thông tin sai lệch đã được dự kiến từ Điện Kremlin trong thời kỳ khủng hoảng - cho đến nay, và chưa có chiến dịch nào được chứng minh là có thể thay đổi cuộc chơi hoặc thể hiện các khả năng mới. Không quá khi nói rằng, Putin có thể đã thua trong cuộc chiến thông tin cả ở nước ngoài và trong nước, cuối cùng là không theo kịp những tiến bộ công nghệ.

Thật vậy, một số màn trình diễn công nghệ tiên tiến ấn tượng nhất dường như đến từ các công ty Mỹ hỗ trợ các nỗ lực của Ukraine. Từ việc Microsoft cảnh báo chính phủ Ukraine khi phát hiện ra các cuộc tấn công mạng của Nga nhằm vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của Ukraine vài giờ trước khi bất kỳ tên lửa nào được bắn, đến phản ứng chớp nhoáng của Elon Musk trước một dòng tweet từ Phó Tổng thống Ukraine yêu cầu Internet vệ tinh Starlink (chưa kể Spacex có khả năng cập nhật nhanh chóng phần mềm Starlink để bỏ qua những nỗ lực ngắn hạn của Nga khi tìm cách gây nhiễu hệ thống), ở đây các công ty Mỹ đang dễ dàng cản trở những nỗ lực của Nga nhằm tận dụng công nghệ để thực hiện hành vi tấn công quân sự của mình.

Vì thế, người ta đặt ra câu hỏi - thế giới nên làm gì khi thiếu vắng công nghệ quân sự tiên tiến hơn từ các lực lượng vũ trang của Nga? Cách giải thích hấp dẫn đơn giản là quân đội Nga không đủ khả năng như phương Tây nghĩ trước đây. Cũng khả thi khi nói các lực lượng Ukraine đã chuẩn bị tốt hơn để chống lại các cuộc tấn công vốn nằm trong dự kiến, không chỉ trên chiến trường vật lý mà cả trong không gian kỹ thuật số. Ví dụ, Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine đã tổ chức lại và thành lập một "Đội quân CNTT" bao gồm hàng trăm nghìn chuyên gia CNTT, tất cả đều nhằm chống lại các cuộc tấn công trên không gian mạng của Nga trong những ngày chiến đấu.

Dù lý do là gì, các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự của Nga đã đưa ra một lựa chọn chiến lược hạn chế, hoặc sai lầm khi nghĩ rằng họ có thể hoàn thành các mục tiêu ngắn hạn của mình với lực lượng thông thường. Giờ đây, chúng ta thấy tác động của các cuộc tấn công của Nga được hiệu chuẩn lại nhưng mang tính phá hoại là chính mà không hề có một chiến lược rõ ràng.

Mặc dù bối cảnh này, Nga vẫn chưa kết hợp nhiều công nghệ sáng tạo hơn, nhưng vẫn có khả năng Điện Kremlin sẽ bắt đầu sử dụng các công nghệ tiên tiến hơn trong tương lai nếu có nhiều tiềm năng tài chính mạnh mẽ. Vốn dĩ, Quân đội Nga đã sở hữu những khả năng này, từ các phương tiện mặt đất không người lái được sử dụng trước đây ở Syria cho đến các UAV chiến thuật và ẩn nấp sẽ trang bị cho các chỉ huy Nga khả năng nhận thức tình huống chiến trường rõ ràng hơn, và tên lửa siêu thanh. Tất nhiên, Tổng thống Putin cũng có thể quyết định tiến hành các cuộc tấn công mạng tinh vi hơn với những tác động sâu rộng hơn nếu mọi diễn tiến được thay đổi.

Vì thế, với khả năng này, Mỹ và các đồng minh nên chuẩn bị bằng cách mở rộng các loại viện trợ công nghệ cung cấp cho các lực lượng phòng vệ Ukraine.

Ngoài vũ khí chống lại UAV, cần nỗ lực tăng cường khả năng chỉ huy và kiểm soát cũng như cơ sở hạ tầng hỗ trợ dân sự của Ukraine để đảm bảo các nhà lãnh đạo quân sự và chính trị có thể tiếp tục phối hợp hiệu quả phòng thủ trước những bước tiến của Nga, ngay cả trong những môi trường khắc nghiệt nhất.

Hoa Kỳ có một nền tảng đổi mới quốc phòng đáng kinh ngạc gồm các công ty công nghệ nhỏ có thể cung cấp các sản phẩm thương mại có công dụng kép một cách nhanh chóng cho những người cần chúng. Các nhà cung cấp quốc phòng phi truyền thống này sở hữu các công nghệ tiên tiến đã được thị trường chứng minh trong mọi thứ, từ hệ thống phòng thủ mạng tiên tiến và sản xuất vật liệu tiên tiến, đến phân tích chuỗi cung ứng hỗ trợ, bảo trì dự đoán và công nghệ không gian địa lý có thể chứng minh quan trọng đối với việc phân phối thực phẩm và đạn dược, máy bay và phương tiện tình báo chiến trường và các hoạt động - tất cả đều sẽ là một cấp số nhân trong việc hỗ trợ các lực lượng Ukraine.

Mặc dù chúng ta chưa thấy Nga chứng tỏ năng lực công nghệ đặc biệt tiên tiến trong cuộc xung đột này, nhưng Ukraine, Mỹ và các đồng minh cần thận trọng chuẩn bị vì những cuộc tấn công phức tạp hơn có thể xảy ra và sắp xảy ra. Sự đổi mới phát triển mạnh trong cơ sở công nghiệp quốc phòng và khu vực tư nhân của Hoa Kỳ đã nhanh chóng đáp ứng lời kêu gọi hỗ trợ của Ukraine cho đến nay –từ quy mô và mức độ tinh vi trong phản ứng để chống lại và đón đầu các tác động của sự tấn công ngày càng tàn bạo của Nga.