Thành lập 1,5 triệu lực lượng trị an cơ sở: ĐBQH sợ công an xã sẽ “lười biếng”

Sáng 17/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

Theo đó, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ quan điểm nếu thành lập thêm lực lượng này sẽ làm "phình" bộ máy, nhiều địa phương khó khăn sẽ không có ngân sách để bố trí.

Nêu quan điểm về dự luật này, ĐB Nguyễn Mai Bộ (Đoàn An Giang) cho biết, theo hồ sơ dự án Luật thì nếu được thông qua, lực lượng tham gia bảo vệ trị an ở cơ sở sẽ có 1,5 triệu người hưởng ngân sách thường xuyên, giảm 500.000 người so với hiện nay, con số này chưa thực sự thuyết phục.

ĐB Nguyễn Mai Bộ dẫn chứng, theo pháp lệnh công an xã thì hiện nay có 126.000 công an xã bán chuyên trách, còn theo Nghị định 38 năm 2006 về việc bảo vệ dân phố thì tổ bảo vệ dân phố chỉ có phường, thị trấn với số lượng là 70.000 người. Theo Luật phòng cháy, chữa cháy, do không chịu được chi phí về ngân sách nên hiện nay chỉ có 23% cơ sở thành lập lực lượng này với con số thực tế là 500.000 người.

Như vậy, thực tế 3 lực lượng này hiện nay là 696.000 người. Trong khi đó, chỉ có 2 lực lượng công an xã bán chuyên trách và tổ bảo vệ dân phố là hưởng ngân sách thường xuyên với tổng số 196.000 người, còn dân phòng chỉ được hưởng khi thực sự làm việc và bồi dưỡng về nghiệp vụ.

"Nếu thành lập lực lượng này thì sẽ tăng thêm 804.000 người hưởng ngân sách hàng tháng chứ không phải giảm 500.000 người như dự thảo luật nêu", ĐB đoàn An Giang chỉ rõ.

Đồng thời, ĐB Nguyễn Mai Bộ cũng chỉ ra một vấn đề bất hợp lý trong dự luật này. Đó là, theo các điều từ 19 - 22 dự thảo luật này, ngân sách địa phương phải chỉ trả từ trụ sở, phụ cấp, bảo hiểm…

"Tôi e rằng ngân sách của địa phương sẽ không còn để đầu tư phát triển, bố trí cho an sinh xã hội", ông nói và đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Nội vụ về việc 804.000 người tăng thêm này, trong đó 500.000 người đang hưởng phụ cấp vụ việc lại chuyển vào hưởng phụ cấp hằng tháng?", và câu hỏi đến Bộ trưởng Bộ Tài chính "Đề nghị Bộ trưởng tạm tính chi phí trụ sở, để cho lực lượng này hoạt động thì sẽ chiếm tỉ lệ bao nhiêu trong ngân sách của địa phương?".

Đồng quan điểm với ĐB Nguyễn Mai Bộ, ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ băn khoăn liệu có cần thiết phải ban hành Luật này hay không. Theo ĐB Hòa, hiện nay lực lượng tham gia bảo vệ cơ sở có: dân phòng, ban bảo vệ dân phố, công an viên không chuyên trách, tổ tuần tra biên giới và lực lượng dân quân.

Khẳng định đã nắm số liệu rất chắc và chịu trách nhiệm về số liệu mình cung cấp, Đại biểu Hòa cho rằng, dự Luật đưa ra con số giảm 500.000 người là không thực tế. Vì các lực lượng trên mỗi địa phương đều khác nhau.

"Có địa phương thành lập tổ dân phòng theo Luật phòng cháy chữa cháy, nhưng có địa phương do điều kiện ngân sách không thành lập lực lượng này. Cho nên số người thực tại ít hơn so với Tờ trình. Ngược lại, sẽ tăng lên ít nhất 1/3 nếu gộp 3 lực lượng này lại, số người tham gia là 1,5 triệu người có nghĩa là tăng chứ không hề giảm", ĐB Hòa nhấn mạnh.

ĐB Hòa cũng bày tỏ băn khoăn về một vấn đề khác trong dự luật, đó là ngân sách bố trí cho lực lượng này theo dự thảo Luật là 1,5 - 1,8 tỷ đồng/tháng/mỗi địa phương thì những địa phương như TP.HCM, Hà Nội chứ các địa phương ngân sách khó khăn e rằng khó đáp ứng nổi.

Còn ĐB Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) đặt vấn đề: Việc cơ cấu 1,5 triệu người tham gia lực lượng này có vẻ đang áp dụng tình trạng "khẩn cấp thời chiến".

"Vì câu chuyện tinh giản biên chế, hiện nay Bộ Công an đã triển khai 5.000 lực lượng chính quy về xã. Tuy nhiên, khi thành lập lực lượng này số quân gấp nhiều lần quân thường trực thì liệu có cần thiết hay không? Liệu ra đời lực lượng này thì liệu có xảy ra tình trạng lười biếng ở công an xã", ĐB Nhưỡng đặt câu hỏi.

Cho rằng tính khả thi của dự án luật cần phải đánh giá sát với thực tế, ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ băn khoăn, khi dự luật này được thông qua thì các mô hình tự quản khác có duy trì tiếp hay không và tính pháp lý của các lực lượng này thế nào?.