Chiều ngày 20/8, tại huyện Mộc Châu, đoàn công tác Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình MTQG xây dựng NTM đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Sơn La.
Nội dung buổi làm việc tập trung thảo luận về triển khai Đề án xây dựng mô hình điểm du lịch cộng đồng tại 2 bản Pa Phách 1, Pa Phách 2 của xã Đông Sang, huyện Mộc Châu.
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam làm việc với UBND tỉnh Sơn La tại huyện Mộc Châu.
Xây dựng bản văn hoá du lịch của người Mông
Tại buổi làm việc, ông Lê Bá Ngọc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam – đơn vị chủ trì viết Đề án đã thông tin tới các đại biểu tham dự những tiềm năng, lợi thế, quan điểm, nguyên tác triển khai và mục tiêu của Đề án.
Ông Lê Bá Ngọc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam – đơn vị chủ trì viết Đề án, cho biết: Khi Đề án đi vào hoạt động, nhà đầu tư cam kết, hàng năm thu nhập của bà con đồng bào Mông tăng trưởng không dưới 10%.
Theo đơn vị tư vấn, ở vùng thực hiện Đề án có 5 yếu tố tạo ra sự khác biệt so với bất kỳ các điểm du lịch ở nơi khác. Đó là cảnh quan, tính truyền thống, sức khoẻ, sáng tạo và thân thiện với môi trường. Đây là 5 giá trị cốt lõi làm bất cứ hoạt động du lịch nào đều phải gắn chặt với nó.
Tổng số vốn dự kiến thực hiện Đề án là 101 tỷ. Đơn vị xây dựng Đề án đề xuất Bộ NNPTNT hỗ trợ 10%. Tỉnh Sơn La hỗ trợ 15%. Huyện Mộc Châu hỗ trợ 11% và 64% còn lại là nhà đầu tư.
Đề án có 3 mục tiêu. Đó là xây dựng một bản văn hoá du lịch của người Mông. Tập trung xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Từng bước nâng cao thu nhập hộ nghèo và ổn định đời sống của 112 hộ dân tộc Mông ở 2 bản Pa Phách 1, 2. Nguyên tắc triển khai dự án là bảo tồn phát huy tối đa các sắc thái văn hoá của người Mông. Giữ nguyên hiện trạng chỉnh trang để phát huy lợi thế cảnh quan, văn hoá của người Mông. Bảo vệ môi trường sinh thái và cảnh quan nông thôn.
Để Đề án được triển khai thành công, ông Ngọc cho biết: "Nhà đầu tư cùng với 112 hộ dân thành lập 1 hợp tác xã. Người dân đóng góp vốn bằng thu nhập trên đất và nhà đầu tư đóng góp bằng tiền mặt. Đây là hình thức công tư cộng đồng kết hợp. Đó là mô hình rất mới và được rất nhiều quốc gia triển khai rất thành công.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan đào tạo nghề, kỹ năng đón khách du lịch đối với bà con người Mông. Hỗ trợ 30 hộ gia đình tâm huyết, có điều kiện làm homestay. Đồng thời, nâng cấp tuyến đường và đầu tư công trình nước sạch cho 112 hộ dân.
Đề án này nhà đầu tư vô cùng tâm huyết không đạt lợi nhuận lên yếu tố hàng đầu. Đây là vì trách nhiệm xã hội trong việc xây dựng một mô hình đúng nghĩa bản văn hoá du lịch bảo tồn được giá trị truyền thống văn hoá của dân tộc Mông. Bảo tồn được cảnh quan thiên nhiên hiện có".
Giúp xây dựng Mộc Châu thành khu du lịch quốc gia
Trao đổi tại buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Hoa, Phó Chủ tịch UBND huyện Mộc Châu, cho biết: "Huyện Mộc Châu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu du lịch quốc gia. Qua phần trình bày của đơn vị chủ trì viết Đề án, Mộc Châu sẵn sàng ủng hộ và đón nhận. Huyện đã xác định, một trong những khâu đột phá trong giai đoạn tới của Mộc Châu là phát triển du lịch. Theo đó, nông nghiệp sẽ là tương hỗ đắc lực cho du lịch và ngược lại. Đây là lợi thế của Mộc Châu".
Bà Nguyễn Thị Hoa, Phó Chủ tịch UBND huyện Mộc Châu cho biết: "Mộc Châu sẵn sàng ủng hộ và đón nhận Đề án".
"Trong phát triển du lịch, Mộc Châu hướng đến phát triển du lịch cộng đồng. Vì Mộc Châu có 12 dân tộc anh em sinh sống. Trong đó, dân tộc Mông là một trong những dân tộc còn giữ được nhiều bản sắc nhất. Ở 2 bản Pa Phách 1, 2 vẫn còn rất nguyên sơ. Hiện, UBND đã ban hành quy chế xây dựng bản du lịch cộng đồng. Trong đó có quy chế quản lý về kiến trúc nhà ở của các dân tộc. Quy chế quản lý chăn nuôi trong khu dân cư để tránh việc ô nhiễm môi trường.
Cái khó khăn nhất hiện nay là nhận thức của người dân khi tham gia làm du lịch. Làm thế nào để bà con có kỹ năng, cách làm du lịch hiệu quả nhất. Mọi sự tác động của chúng ta đều không có ý nghĩa gì nếu chính bản thân những người dân bản địa họ không làm được. Nhưng trong Đề án cũng đã có giải pháp tập huấn kỹ năng làm du lịch cho bà con nên tôi tin nếu được triển khai sẽ giúp ngành du lịch Mộc Châu ngày càng phát triển hơn nữa".
Tại cuộc làm việc, phía tỉnh Sơn La tin tưởng rằng, Đề án được triển khai sẽ góp phần quan trọng xây dựng Mộc Châu thành khu du lịch quốc gia như Thủ tướng đã phê duyệt.
Theo bà Hoa, mỗi năm, Mộc Châu đã chủ động bỏ nguồn ngân sách 2 tỷ đồng cho 1 bản. Nếu bản đấy được lựa chọn xây dựng bản du lịch cộng đồng. Trong tương lai, việc phát triển du lịch cộng đồng ở 2 bản Pa Phách 1, 2 rất có triển vọng. Đây là cơ hội rất lớn cho Mộc Châu. UBND huyện Mộc Châu mong muốn UBND tỉnh ủng hộ Đề án để Mộc Châu được đón nhận. Qua đó, thực hiện có hiệu quả việc phát triển du lịch của huyện trong thời gian tới.
Ông Trần Dũng Tiến, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Sơn La khẳng định: "Thực hiện chương trình nước sạch nông thôn, trong thời gian tới Sở sẽ đầu tư nước sạch vào 2 bản Pa Phách 1, 2".
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Lò Minh Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, cho biết: "Đề án này được triển khai sẽ góp phần quan trọng trong việc giúp tỉnh Sơn La xây dựng Mộc Châu thành khu du lịch quốc gia như Thủ tướng đã phê duyệt. Thứ 2 là giúp tỉnh Sơn La và huyện Mộc Châu đạt được mục tiêu xây dựng NTM. Thứ 3, giữ gìn và phát huy được bản sắc văn hoá dân tộc Mông. Thứ 4, tạo sinh kế bền vững cho người dân".
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La nhận định, Đề án này rất khác so với các chương trình trước đó. Chủ trương của tỉnh Sơn La là đồng tình. Tỉnh sẽ phối hợp với tốt với các đơn vị trong việc chấp thuận, phê duyệt chủ trương đầu tư theo đúng quy định pháp luật. Qua đó, đảm bảo hài hoà lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và quyền lợi của người dân. Vì người dân tham gia Đề án bằng quyền sử dụng đất.
Về kinh phí thực hiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La yêu cầu phải có sự tham gia của 3 bên là nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Vì mục tiêu cùa Đề án là tạo sinh kế bền vững cho người dân và người dân thụ hưởng.
Ông Hùng yêu cầu các đơn vị liên quan phải bàn thật kỹ trước khi trình cấp có thẩm quyền chấp thuận, phê duyệt để triển khai Đề án. Từ bước lập, thẩm định dự án phải có sự tham gia của người dân. Làm sao thay đổi được tư duy, nhận thức, tư tưởng của người dân, có ý kiến tham vấn cộng đồng rõ ràng. Trong quá trình thực hiện Đề án, để đón được khách du lịch phải thay đổi được tập quán sinh hoạt, đặc biệt là tập quán chăn nuôi của người dân. Đó là những công việc chúng ta phải làm và phải được đề cập trong Đề án. Từ đó phân rõ trách nhiệm cho các bên, phần nào nhà nước làm, phần nào chủ đầu tư làm.
Theo ông Hùng, vấn đề quan trọng nhất ở đây là phải quy hoạch, quản lý quy hoạch, quản lý xây dựng ngay từ đầu. Vì việc chuyển nhượng đất đai là quyền của người dân. Những người nào vào 2 bản này ở phải theo quy hoạch đã được phê duyệt.
Xây dựng bản Mông thành miền quê đáng sống
Sau khi nghe các bên liên quan phát biểu ý kiến, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề ghị UBND huyện Mộc Châu sâu sát với vùng thực hiện Đề án. Tăng cường làm tốt công tác tuyên truyền, vận động đối với bà con. Các ngành, đơn vị liên quan cần phối hợp tốt với nhau để Đề án sớm được triển khai. Từ đó, xây dựng điểm du lịch cộng đồng ở 2 bản Pa Phách 1, 2 thành miền quê đáng sống.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam, Bộ trưởng Bộ NNPTN phát biểu tại buổi làm việc.
Bộ NNPTNT cam kết sẽ hỗ trợ cho tỉnh Sơn La trong việc thực hiện Đề án để nơi đây trở thành điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mông, trở thành một điểm nhấn khi du khách đến với Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu.
"Đây là Đề án được Bộ NNPTNT chọn làm mô hình điểm trong thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Để triển khai thành công Đề án, đề nghị tỉnh Sơn La phối hợp quản lý tốt công tác quy hoạch, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông tại 2 bản Pa Phách 1, 2. Đầu tư cơ sở hạ tầng vào bản bằng nguồn vốn Chương trình MTQG xây dựng NTM...", Thứ trưởng Bộ NNPTNNT nhấn mạnh.
