Tìm ra "kẻ giấu mặt" nghi lừa đảo 100 container hạt điều xuất sang Italy

Trao đổi với báo chí, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Italy Nguyễn Đức Thanh cho biết hãng tàu COSCO đã nhận được một bộ chứng từ gốc của một container hạt điều từ người mua đến lấy hàng. Khi người này tới nhận hàng, các cơ quan chức năng đã giữ lại hàng, không giao. Còn bộ chứng từ sau đó được đem đi kiểm tra và xác nhận là thật. "Người mua đã lộ diện là kẻ lừa đảo, chiếm đoạt bộ chứng từ gốc bằng cách bất hợp pháp nào đó mà chưa trả tiền cho người bán", ông Thanh nói.

Đây chính là chứng cứ đầu tiên và quan trọng để các cơ quan tố tụng của Việt Nam và Italy khởi động nhanh quy trình điều tra vụ việc lừa đảo giá trị lớn của nhóm người nước ngoài với doanh nghiệp Việt.

Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) cũng cho rằng dấu hiệu lừa đảo của các doanh nghiệp nước ngoài ngày càng lộ diện. Các chiêu thức trong giao dịch ngân hàng giữa người mua và người bán rất tinh vi. Các bộ chứng từ gốc đã được trả lại theo như phản hồi của ngân hàng bạn, nhưng bằng cách nào đó người mua đã tìm cách lấy chúng thông qua một đầu mối bất kỳ.

Hiệp hội vẫn đang kết hợp với các bên liên quan để hỗ trợ doanh nghiệp. Thương vụ và Đại sứ quán Việt Nam tại Italy sẽ làm việc với các hãng tàu để lấy lại quyền sở hữu các container cho doanh nghiệp Việt; kết nối với các Việt kiều tại Italy có kho xưởng để lưu kho với chi phí rẻ; hỗ trợ tìm kiếm các nhà phân phối uy tín ở châu Âu để bán lại lô hàng ngay sau khi họ nắm quyền kiểm soát.

Các container đã được cơ quan cảnh sát Italy ra lệnh phong tỏa, không cho bất kỳ ai ra cảng lấy hàng, để doanh nghiệp Việt củng cố chứng cứ nắm lại quyền sở hữu chúng. Nhưng để làm được việc này, bắt buộc doanh nghiệp phải có chứng từ gốc hoặc có phán quyết khẩn cấp của tòa án hay các cơ quan liên quan về quyết định trao trả lại quyền sở hữu cho người bán.

Trước đó, Vinacas cho biết nhiều doanh nghiệp hạt điều trong nước đang có nguy cơ mất trắng gần 100 container hàng với trị giá hàng trăm triệu USD sang châu Âu. Các doanh nghiệp này đều ký hợp đồng thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt xuất khẩu nhân điều sang Italy nhưng không nhận được tiền thanh toán.

Các lô hàng này đã và đang đến một số cảng của Italy. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp gửi hồ sơ nhờ thu tiền từ ngân hàng Việt Nam đến ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ của bên mua theo hướng dẫn thì bị thay đổi số SWIFT (mã riêng của từng ngân hàng được sử dụng trong các giao dịch liên ngân hàng trên toàn cầu). Sau khi ngân hàng bên mua nhận chứng từ thì họ thông báo bên mua không phải khách hàng của họ và trả lại bộ chứng từ nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào dù phía ngân hàng Việt Nam đã nhiều lần liên hệ.

Một số khách hàng gửi hồ sơ đến ngân hàng Italy thì ngân hàng Italy trả lời hồ sơ họ nhận là bản photo, không phải bản gốc. Doanh nghiệp Việt Nam hiện tại cũng không biết bộ chứng từ gốc đang ở đâu. Trong khi đó, bất cứ ai có bộ chứng từ gốc đều có thể đến gặp hãng vận chuyển để nhận hàng.

Vinacas đang kêu gọi sự hỗ trợ, can thiệp của các cơ quan có thẩm quyền và hãng tàu, đề nghị các hãng tàu áp dụng biện pháp "khẩn cấp" - tạm thời giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng.