Tình trạng trên dẫn đến việc tài xế phải sinh hoạt trong cảnh thiếu thốn ngoài đường, lái xe nhích từng đoạn trên quãng đường vào bãi đỗ khoảng 10 km để nằm chờ. Nhiều xe vì chờ quá lâu nên phải quay đầu và đỗ dọc quốc lộ 1A để mở container bán mít với giá rẻ, nhằm thu lại phần nào chi phí. 

Hàng nghìn xe chở hàng nằm chờ thông quan tại các cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị, Chi Ma - Ái Điểm (tỉnh Lạng Sơn) do phía Trung Quốc siết chặt phòng dịch Covid-19 đối với người và phương tiện nhập khẩu. Tình trạng này khiến nhiều tài xế gặp khó khăn trong việc bảo quản hàng hóa và sinh hoạt hàng ngày.

Việc không được thông quan đã gây không ít khó khăn, thiệt hại cho người và phương tiện đang nằm chờ tại đây.

Phía Trung Quốc đóng cửa, bãi xe cửa khẩu Tân Thanh chật cứng phương tiện, nhiều tài xế phải dừng ở khu phi thuế quan Pác Luống (xã Tân Thanh). Đoạn đường chưa đầy 10 km từ khu phi thuế quan Pác Luống lên tới cửa khẩu Tân Thanh, hàng dài container nối đuôi nhau nằm im trên đường quốc lộ. Các tài xế chịu cảnh thiếu thốn, ăn ngủ tại chỗ để trông coi hàng hóa.

Hiện tại hàng nghìnxe container vẫn nằm chôn chân tại các cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị, Chi Ma.

Phần lớn mặt hàng xuất khẩu là nông sản được chở từ các tỉnh Đồng Tháp, Bình Định, Bình Thuận, Tiền Giang... Có những xe đã nằm chờ gần 30 ngày vẫn chưa được trả hàng. Nhiều nhất là cửa khẩu Tân Thanh với hơn 2.000 container, chủ yếu là khu vực bến xe Bảo Nguyên (sát cửa khẩu), khu phi thuế quan Pác Luống và một phần xe nằm dọc trên đường.

Mặt hàng chủ yếu là nông sản vì thế nếu tình trạng ùn tắc kéo dài việc hư hỏng là không thể tránh khỏi.

Tại bãi xe gần cửa khẩu Tân Thanh, nhiều xe nằm từ ngày 18/12 đến nay chưa xuất bến. Lực lượng chức năng gồm công an, biên phòng, y tế... có mặt 24/24h để giữ trật tự và an toàn khu vực bến bãi. Do các tài xế đến từ nhiều nơi, việc kiểm soát trong thời điểm dịch bệnh rất quan trọng. Đều đặn 3 ngày một lần, các tài xế được làm xét nghiệm Covid-19 để đảm bảo sức khỏe.

Các tài xế để được vào bãi đỗ xe cần có giấy xét nghiệm âm tính của bệnh viện trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn và có hiệu lực trong 72 giờ.

Nhằm đảm an ninh trật tự, tổ cơ động gồm 22 người được thành lập và hoạt động theo ca 24/24h. Thượng Uý Phan Lạc Hữu, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn cho hay: "Đội cơ động chúng tôi được thành lập với mục đích tuần tra an ninh trật tự xuyên ngày đêm, xử lý các tài xế vi phạm về phòng chống dịch, chúng tôi xác định, đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng cần phải nghiêm túc thực hiện".

Việc không được thông quan, khiến cánh tài xế và chủ hàng hết sức hoang mang, khi mặt hàng xuất khẩu tại đây chủ yếu là nông sản như mít, xoài, thanh long, dưa hấu... nếu bảo quản không tốt hoặc thời gian trong thùng lạnh quá lâu, chất lượng hàng sẽ giảm, thanh long bắt đầu héo, mít đen vỏ ngoài, xoài bị chín... thậm chí là hỏng, phải vứt bỏ.

Ông Cầm cho biết thêm, nếu hàng hóa hư hỏng thì ông là người phải chịu trách nhiệm. "Chúng tôi rất sợ hết tiền sinh hoạt, tuy có mang theo tình trạng này kéo dài thì đến mì tôm cũng không có mà ăn", ông nói.

35 tấn xoài Thái của ông Cầm khi nhập còn xanh, đến nay đã bắt đầu đổi màu vỏ. Đôi lúc ông phải bổ ra thử xem hoa quả đã chín đến mức nào.

Xe chở hàng được chia thành 2 loại hàng nóng và hàng lạnh. Xe lạnh có động cơ làm lạnh, giữ được hoa quả lâu hơn (khoảng 10 ngày). Xe nóng là các xe để hở, thời gian bảo quản nông sản ngắn. Đối với các phương tiện này, cơ quan chức năng tại các bến đỗ sẽ ưu tiên thủ tục để được đi trước. Tuy nhiên vì không được thông quan, nhiều xe chở hàng nóng cũng đã đợi từ rất lâu. Nhiều nông sản trên xe đã bắt đầu có dấu hiệu chín tới, khiến cho tài xế hết sức lo lắng.

Những cửa hàng thực phẩm lưu động được mở ngay bên trong bến xe, nhưng họ cũng chỉ mua thêm ít rau củ vì giá cả đắt đỏ. Chạy xe đường xa, những tài xế lâu năm đã quen mang theo dụng cụ nấu nướng để tiết kiệm chi phí. Bếp ga du lịch, gạo, cá ướp muối, trứng... thường được trữ trên khoang lạnh của container. Tuy nhiên thực phẩm chỉ đủ cho 4-5 ngày đường. Họ không ngờ lần này mắc kẹt quá lâu.

Nhiều tài xế "ăn chực, nằm chờ" ở bãi xe gần 30 ngày nay để chờ được thông quan.

Trước cửa các phòng tắm có treo biển 20.000 đồng/lượt, đây là giá cho một xô nước nóng và xô nước lạnh. Dịch vụ này chỉ mới được mở gần đây, trước đó những người tài xế đã phải "nhịn tắm" nhiều ngày.

10.000 đồng/bình nước, những người tài xế dùng cho cả ăn uống, đánh răng rửa mặt.

Còn với những tài xế đang cho xe nằm chờ trên đường thì không có cơ hội được sử dụng dịch vụ đó khi họ phải ở lại xe trông hàng và không có phương tiện di chuyển. Việc ăn uống, tắm rửa những ngày này cũng không quan trọng khi nỗi lo về hàng hóa ngày càng đè nặng trên vai họ.

Nhiều tài xế cho biết, tối nào cũng không ngủ được vì sợ bị tháo bình ắc quy, nhiều đêm nghe tiếng động phải dậy ngay. Có nhiều tài xế bị mất thùng đồ nghề do trộm đột nhập.

Những cửa hàng thực phẩm lưu động được mở ngay bên trong bến xe, nhưng họ cũng chỉ mua thêm ít rau củ vì giá cả đắt đỏ.

Hàng ngày, nhiều lái xe mang đồ ăn góp lại thành mâm cơm chung trong thời gian chờ thông quan.

Sau thời gian dài nằm chờ tại cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), nhiều tài xế và chủ hàng buộc phải đưa xe quay đầu và đỗ dọc quốc lộ 1A để mở container bán mít với giá rẻ, nhằm thu lại phần nào chi phí. 

Tại ngã tư Phai Trần trên quốc lộ 1A đoạn đi qua TP. Lạng Sơn, nhiều nhà xe đang dỡ hàng tấn mít chất đầy trong thùng xe xuống để bán cho khách dọc đường sau thời gian nằm chờ hơn chục ngày mà không được thông quan. Một xe container chở mít như hình, chủ hàng thiệt hại khoảng hơn 300 triệu đồng. Thiệt hại có thể lên tới hàng tỷ đồng với các chủ hàng có xe bị ùn ứ tại cửa khẩu.

Hầu hết mít được dán tem truy xuất nguồn gốc, vốn dĩ thuộc hệ “xuất ngoại” nhưng giờ phải vứt bỏ chỏng chơ nơi góc đường đầy khói bụi. Nhiều quả đã bị hỏng, thối nát.