TP.HCM không phát triển đô thị theo kiểu tự phát, dàn hàng ngang

5 huyện đều không đạt tiêu chí lên quận

Đề án "Đầu tư - xây dựng, chuyển đổi các huyện ngoại thành lên quận hoặc thành phố trực thuộc TP.HCM giai đoạn 2021-2030" thuộc chương trình đột phá của TP.HCM theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2021-2025.

Để có cơ sở xây dựng Đề án chuyển huyện thành quận hoặc thành phố đến năm 2030 mang tính bền vững, UBND TP đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan và UBND 5 huyện xây dựng Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận (hoặc thành phố thuộc TP.HCM) giai đoạn 2021-2030, qua đó đề xuất các chương trình, kế hoạch và dự án đầu tư để cải thiện các tiêu chí phân loại đô thị còn thiếu đến năm 2030.

Kết quả đối chiếu các tiêu chí phân loại đô thị của 5 huyện, đến năm 2030, hầu hết 5 huyện ngoại thành đều không đạt tiêu chí đô thị loại I (đơn vị hành chính cấp quận) nhất là các huyện Cần Giờ, Bình Chánh, Củ Chi đang còn diện tích đất nông nghiệp khá nhiều. Một trong những nguyên do đó là vướng tiêu chí số đơn vị hành chính và 100% xã phải có khả năng chuyển thành phường (không còn xã nông thôn).

Trong khi tiêu chí đơn vị hành chính thành phố thuộc thành phố có cho phép huyện giữ lại 1 số xã nông thôn (35% trong tổng số xã). Từ đó, việc lựa chọn phấn đấu theo mô hình thành phố thuộc thành phố sẽ khả thi và thuận lợi hơn đối với 5 huyện, so với mô hình lên quận.

Qua đánh giá, huyện Nhà Bè đang dần tiệm cận với đô thị loại II, huyện Bình Chánh gần đạt đô thị loại III; 3 huyện còn lại đều có khả năng phấn đấu vươn tới đạt được đô thị loại III vào năm 2030, theo lộ trình đầu tư khắc phục những tiêu chí còn thiếu (như huyện Bình Chánh, cần ưu tiên giải quyết các vấn đề về giao thông kết nối). Vì vậy, nhìn chung, đề án chuyển đổi của 5 huyện, hầu hết đều hướng đến mô hình thành phố trong thành phố vào năm 2030.

Các huyện hướng đến mục tiêu đạt tiêu chí đô thị loại III

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan nhấn mạnh, ở thời điểm hiện tại, chưa bàn đến việc huyện nào lên quận, huyện nào lên thành phố, mà chỉ hướng đến mục tiêu đạt tiêu chí đô thị loại III.

Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan cho rằng các huyện phát triển đô thị phải gắn với thực tiễn điều kiện tự nhiên và lưu ý chiến lược phát triển đô thị của từng huyện phải có sự khác biệt rõ ràng, phù hợp đặc điểm địa phương. Trong đó, Cần Giờ phát triển theo hướng đô thị sinh thái nghỉ dưỡng. Hóc Môn chủ yếu là đô thị sinh thái gắn với dịch vụ (y tế, văn hóa, vui chơi, giải trí, logistics). Nhà Bè theo hướng đô thị sông nước, đô thị cảng. Bình Chánh và Củ Chi cần phát triển theo hướng khu đô thị phức hợp, là khu vực tạo ra sản phẩm hỗ trợ cho những khiếm khuyết của đô thị trung tâm, như công viên chuyên đề, xử lý rác thải bằng công nghệ đốt rác phát điện…

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan cho rằng, việc xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố là để phát triển huyện thành đô thị vệ tinh hiện đại, sinh thái, xanh, số chứ không phải đô thị theo kiểu phát triển tự phát. Các đô thị này cần phải có định hướng phát triển vượt trội so với định hướng phát triển các đô thị bình thường.

Việc định hướng vượt trội này nhằm khắc phục tình trạng phát triển đô thị theo vết dầu loang, tự phát, có nhà ở trước khi có hạ tầng như hiện nay. Mô hình đô thị mà các huyện đang hướng tới xây dựng phải phát triển toàn diện ở tất cả khía cạnh. Trong khía cạnh kinh tế thì phải xác định công nghiệp, dịch vụ là chủ yếu, còn nông nghiệp cố gắng duy trì ổn định. Những đô thị này phải khác với đô thị ở trung tâm.

"Cách duy nhất là xây dựng đô thị nén, đưa người dân lên ở cao tầng để dành không gian ở dưới cho cơ sở hạ tầng, không gian công cộng", ông Hoan nói và lưu ý cần thận trọng khi thông tin về định hướng phát triển các huyện. Bởi nếu không sẽ dẫn đến giá đất "nhảy múa", người dân lo ngại chuyện thay đổi địa giới, giấy tờ.

Phó Chủ tịch Võ Văn Hoan đề nghị các huyện đẩy nhanh tiến độ triển khai và căn cứ đề án nhánh để hoàn thiện đề án của địa phương, trình Ban Thường vụ Huyện ủy và gửi về UBND TP.HCM trước ngày 25/3/2023. Các sở ngành, 5 sở liên quan tiếp tục hoàn thiện Đề án, tập hợp số liệu, rà soát, hoàn thiện gởi Sở Nội vụ tổng hợp và giao Sở Nội vụ hoàn thiện đề án chung và tờ trình Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM trước ngày 30/3/2023.