Trốn thuế bị xử lý thế nào?

Những hành vi được coi là trốn thuế

Trao đổi với PV Dân Việt, luật gia Nguyễn Thị Quỳnh Thơ (Văn phòng luật sư Interla) cho biết, trốn thuế là hành vi xâm phạm chính sách thuế của Nhà nước thông qua việc chủ thể không hoàn thành hoặc hoàn thành không đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế. Đây là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm chế độ quản lí kinh tế của Nhà nước.

Cụ thể, trốn thuế là việc thực hiện các phương thức mà pháp luật không cho phép để giảm số thuế phải nộp hoặc không nộp thuế.

Theo bà Thơ, căn cứ theo Điều 13 của Thông tư 166/2013/TT-BTC xử phạt vi phạm hành chính về thuế, các hành vi sau đây sẽ bị coi là trốn thuế:

Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày, kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ khai thuế theo quy định tại các khoản 1,2,3 và 5 theo điều 32 Luật quản lý thuế hoặc kể từ ngày hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế theo quy định tại điều 33 Luật quản lý thuế (ngoại trừ trường hợp không phát sinh số thuế phải nộp).

Sử dụng hoá đơn, chứng từ không hợp pháp; sử dụng bất hợp pháp hoá đơn, chứng từ; hoá đơn không có giá trị sử dụng để kê khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm.

Lập thủ tục, hồ sơ huỷ vật tư, hàng hoá hoặc giảm số lượng, giá trị vật tư, hàng hoá không đúng thực tế làm giảm số thuế phải nộp hoặc làm tăng số thuế được hoàn, miễn, giảm.

Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp, không kê khai, kê khai sai, không trung thực làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, miễn, giảm.

Trong khi đó, các hành vi trốn thuế của doanh nghiệp là không xuất hoá đơn khi bán hàng hoá, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hoá đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hoá, dịch vụ đã bán và bị phát hiện sau thời hạn nộp hồ sơ khai thuế của kỳ tính thuế.

Sử dụng hàng hoá được miễn thuế, xét miễn thuế không đúng với mục đích quy định mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng, khai thuế với cơ quan thuế.

Sửa chữa, tẩy xoá chứng từ kế toán, sổ kế toán làm giảm số thuế phải nộp hoặc làm tăng số thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm.

Huỷ bỏ chứng từ kế toán, sổ kế toán làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số thuế được hoàn, miễn, giảm.

Sử dụng hoá đơn, chứng từ, tài liệu không hợp pháp trong các trường hợp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn, khai sai căn cứ tính thuế phát sinh số thuế trốn, số thuế gian lận.

Người nộp thuế đang trong thời gian xin tạm ngừng kinh doanh nhưng thực tế vẫn kinh doanh; Hàng hoá vận chuyển trên đường không có hoá đơn, chứng từ hợp pháp.

Mức phạt của hành vi trốn thuế

Về hình phạt, theo vị luật gia, trường hợp cá nhân, tổ chức có hành vi trốn thuế nhưng chưa đến mức bị truy cứu hình sự sẽ bị xử phạt hành chính theo mức phạt được quy định tại Điều 17 Nghị định 125/2020/ND-CP.

Còn nếu đến mức xử lý hình sự, người vi phạm sẽ bị xử lý về tội Trốn thuế theo quy định của Điều 200 Bộ luật hình sự 2015.

Cụ thể, Điều 200 Bộ luật hình sự 2015 quy định, người nào thực hiện hành vi trốn thuế với số tiền từ 100 đến dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế sẽ bị phạt tiền từ 100 đến 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp như có tổ chức; Số tiền trốn thuế từ 300 đến dưới 1 tỷ đồng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; Phạm tội 2 lần trở lên; Tái phạm nguy hiểm sẽ bị phạt tiền từ 500 đến  1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 3 năm.

Nếu trốn thuế với số tiền từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ bị phạt tiền từ 1,5 đến 4,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 đến 7 năm.

Đối với pháp nhân thương mại sẽ bị phạt tiền từ 3 đến 10 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm phạm tội trốn thuế với số tiền từ 1 tỷ đồng trở lên.

Trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội gây thiệt hại hoặc có khả năng thực tế gây thiệt hại đến tính mạng của nhiều người, gây sự cố môi trường hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội và không có khả năng khắc phục hậu quả gây ra sẽ bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.