Đến Mường Bú những ngày này, đi dọc các bản Nà Xi, bản Chón,.. chúng tôi được "mục sở thị" những đồi chuối bạt ngàn, xanh tốt. Theo thống kê, xã Mường Bú hiện có gần 600 ha chuối, trong đó 574 ha đã cho thu hoạch, năng suất bình quân đạt 20 tấn/ha, sản lượng đạt hơn 11.000 tấn, tập trung ở các bản: Đông Luông, Nà Xi, Pú Luông, Chón, Sang...
Toàn xã Mường Bú hiện có gần 600ha trồng chuối tây.
Ông Quàng Văn Đăng - Trưởng bản Nà Xi, xã Mường Bú cho biết: Trước đây, người dân trong bản chủ yếu trồng cây lương thực trên đất đồi, đất nương, hiệu quả kinh tế thấp, trong khi đó chi phí đầu tư ngày càng cao. Nhận thấy ưu điểm của cây chuối tây, người dân trong bản đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất trồng ngô, trồng sắn để trồng loại cây này.
Bản Nà Xi có 74 hộ dân, thì cả 74 hộ trồng chuối tây. Mỗi hộ dân trong bản có từ 1ha - 3ha chuối tây. Nhờ trồng chuối tây, mà đời sống, thu nhập của người dân trong bản ngày càng cải thiện, nâng cao. Nhiều gia đình trong bản thu từ 100 triệu đồng - 150 triệu đồng/năm từ trồng chuối.
Nhiều hộ dân ở Mường Bú có thu nhập cả trăm triệu đồng mỗi năm nhờ trồng chuối tây.
Đến thăm vườn chuối của ông Lò Văn Phương, bản Nà Xi khi ông đang thu hoạch chuối để bán cho thương lái. Ông Phương phấn khởi cho biết: Cũng nhờ trồng chuối mà gia đình tôi mới khá giả như ngày hôm nay. Trước đây, cuộc sống của gia đình tôi cũng khó khăn lắm. Quanh năm vất vả với cây lúa, cây ngô mà kinh tế gia đình mãi không khá lên được. Năm 2015, tôi mạnh dạn mua cây chuối tây giống về trồng trên diện tích hơn 2,5 ha đất nương đồi. Sau hơn 1 năm trồng, đồi chuối của gia đã được thu hoạch quả. Tháng nào tôi cũng thu từ 3 đợt - 4 đợt quả chuối tươi, bán cho thương lái với giá từ 4.500 - 5.500 đồng/kg. Năm 2020, gia đình tôi thu trên dưới 200 triệu đồng từ bán quả chuối tươi cho thương lái.
Theo ông Phương, cây chuối tây dễ trồng, dễ chăm sóc, đặc biệt là không kén đất và địa hình. Hơn nữa, giống chuối tây ít bị sâu bệnh, chi phí đầu tư ban đầu không lớn, phù hợp với điều kiện canh tác của người dân trên địa bàn. Thời điểm cây chuối cho quả đẹp nhất là từ tháng 3 đến tháng 7. Giống chuối tây này nếu chăm sóc tốt thì phát triển rất nhanh. Để cây chuối sinh trưởng, phát triển tốt, nhanh cho thu hoạch, người trồng chuối nên thường xuyên tỉa bớt cây con, chỉ để lại từ 1 cây - 2 cây. Có như vậy, cây chuối mới cho thu hoạch với sản lượng cao nhất.
Cây chuối tây là một trong những cây trồng chủ lực ở xã Mường Bú, huyện Mường La.
Bà Tòng Thị Loan, bản Chón, xã Mường Bú (huyện Mường La, tỉnh Sơn La) phấn khởi nói: Năm nay, chuối được mùa, được giá. Với hơn 4 ha trồng chuối tây, giá dao động từ 4.500 đồng đến 5.500 đồng. Vụ chuối này, gia đình tôi thu về khoảng hơn 200 triệu đồng.
Bà Lò Thị Pha, dân bản Chón, xã Mường Bú là một trong những người chuyên thu mua chuối tây của bà con trong xã, cho hay: Mỗi ngày gia đình bà thu mua từ 2 tấn - 3 tấn chuối quả. Vào thời gian cao điểm có ngày bà thu mua từ 5 tấn – 7 tấn chuối. Sau khi mua, bà Pha tiến hành phân loại chuối và chuyển đi tiêu thụ tại các tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Hà Nội và một số thương lái người Trung Quốc. Hiện nay, giá mua chuối loại 1 từ 5.000 đồng - 5.500 đồng/kg, loại 2 từ 4.000 đồng – 4.500 đồng/kg.
Ngoài thu hoạch chuối quả, người dân còn có thể tận dụng thân cây chuối làm thức ăn trong chăn nuôi.
Ngoài thu hoạch chuối quả, người trồng chuối ở Mường Bú còn có thêm nguồn thu nhập nữa từ bán lá, hoa, thân cây chuối hoặc tận dụng làm thức ăn trong chăn nuôi. Người dân thu lá chuối bán cho các cơ sở chế biến giò, gói bánh, còn hoa chuối thì bán cho các nhà hàng, các gia đình có cỗ... Hoa chuối vừa là nguồn đặc sản, vừa là nguồn rau sạch đảm bảo cho người tiêu dùng.
Hiệu quả kinh tế của cây chuối tây đã được khẳng định trong những năm gần đây, tuy nhiên, cây trồng này do người dân trồng tự phát, việc thu mua hoàn toàn dựa vào thương lái nên tiềm ẩn nguy cơ mất giá khi diện tích ngày càng tăng. Về lâu dài, xã Mường Bú cần có sự định hướng cụ thể, quy hoạch vùng trồng, lựa chọn và bổ sung thêm giống chuối có năng suất cao, đa dạng thị trường tiêu thụ hoặc hình thành tổ hợp tác, hợp tác xã để xây dựng thương hiệu chuối Mường Bú, tạo thị trường tiêu thụ ổn định cho người dân.
