Ùn ứ nông sản tại cửa khẩu kéo theo nhiều hệ lụy, làm thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng

Câu chuyện thực tế của nữ tỷ phú nông dân trồng rau

Thảo luận tại tổ 1, bà Nguyễn Thị Trâm, Ủy viên BCH T.Ư Hội NDVN, Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu nông sản Hải Phong, hội viên nông dân tỉnh Bắc Ninh cho biết, ùn ứ nông sản tại cửa khẩu đã kéo theo nhiều hệ lụy.

Bà Trâm đưa ra dẫn chứng từ số liệu của Hiệp hội rau quả Việt Nam, ùn tắc xe chở nông sản trong 20 - 30 ngày vừa qua đã làm thiệt hại tới 2.000 tỷ đồng. Và đây mới chỉ là thống kê thiệt hại về nông sản trên xe.

Chia sẻ câu chuyện sản xuất thực tế tại đơn vị mình, bà Trâm cho biết, Công ty đang sản xuất 10ha rau ở Hà Giang. Trong thời gian vừa qua, do ùn ứ xe container nông sản nên nhiều doanh nghiệp không thể thuê xe chở nông sản do các xe đang nằm ùn ứ hết ở biên giới.

“Giá rau hiện tại đang quay đầu giảm, đầu ra chúng tôi có nhưng không có xe để vận chuyển nông sản, hoặc nếu có xe thì chúng tôi phải thuê xe với chi phí đắt gấp đôi vì phải gánh cả chiều đi và chiều về”, bà Trâm cho hay.

Về giải pháp, bà Trâm cho rằng, cấp mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc sẽ là chìa khóa mở ra con đường xuất khẩu nông sản của Việt Nam, từ đó sẽ giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Theo đó, Hội NDVN cần chủ động phối hợp với các địa phương mở các lớp tập huấn, hướng dẫn, hỗ trợ nông dân tham gia truy xuất vùng trồng, nhất là những địa phương có diện tích cây trồng lớn, có thế mạnh về sản xuất nông sản hàng hoá. 

"Đây sẽ là tiền đề thu hút doanh nghiệp đầu tư vào địa phương đó khi có sẵn vùng trồng. Khi vùng trồng đã đạt tiêu chuẩn ISO, HACCP, VietGAP, GlobalGAP và công bố trên các thông tin minh bạch trên các trang thương mại điện tử, các trang web, các doanh nghiệp họ cũng dễ dàng biết đến và tìm đến để thu mua. Truy xuất thành công vùng trồng cũng là 1 kênh để quảng bá, kết nối tiêu thụ nông sản hiệu quả"-bà Trâm nêu quan điểm.

3 giải pháp giúp khơi thông thị trường nông sản

Về vấn đề ùn ứ nông sản, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Tây Ninh Trần Văn Hận cho hay, để không lặp lại câu chuyện đáng buồn này thì người nông dân cần phải sản xuất rải vụ, không nên tập trung quá nhiều mặt hàng tại 1 đợt, hay thời gian ngắn. Do sản xuất tràn lan, nông sản dư thừa trong khi nhu cầu tiêu dùng lại giảm.

Thứ hai, để nâng cao chất lượng nông sản thì người nông dân cần phải sản xuất có truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý hay VietGAP, đặc biệt là cấp mã số vùng trồng để hướng đến xuất khẩu chính ngạch. Hiện nay, nhu cầu của thị trường trong nước và quốc tế đang hướng đến sử dụng nông sản sạch, người ta muốn ăn sản phẩm vừa đẹp, chất lượng, trong khi nông dân của ta vẫn sản xuất đại trà, bán ở các chợ địa phương hoặc xuất tiểu ngạch nên dẫn đến câu chuyện ùn ứ hoặc giá trị nông sản xuống thấp.

Thứ ba, trước khi nông dân sản xuất phải tham khảo thị trường để biết lúc nào thị trường cần cái gì thì ta sản xuất cái đó thì mới bán được hàng, chứ không sản xuất chạy theo giá, thị trường. Đặc biệt, liên kết với một số doanh nghiệp để biết được "bán cho ai? Giá cả và số lượng được bao nhiêu? Như vậy sẽ tiêu thụ dễ dàng và nâng cao được giá trị nông sản Việt.

Điều hành thảo luận tại tổ 1, Chủ tịch Hội NDVN Lương Quốc Đoàn cho biết, sản xuất của chúng ta đang phát triển tràn lan và "dẫm chân" lên nhau chứ không phải là do Trung Quốc. Đặc biệt, trong phát triển cây có múi.

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn lấy ví dụ về trái bưởi da xanh là đặc sản của miền Tây nhưng hiện nay ở miền Bắc "hầu như tỉnh nào cũng có bưởi da xanh" nhưng chất lượng thì lại kém xa so với bưởi được trồng ở miền Tây. Điều này vô hình chung làm mất đi lợi thế của trái bưởi da xanh được trồng ở miền Tây.

Đối với trái thanh long, chỉ có 3 tỉnh Bình Thuận, Long An và Tiền Giang nhưng một số tỉnh phía Bắc hiện nay cũng trồng rất nhiều. "Khi không xuất khẩu được thì nông sản phải canh tranh với nhau, từ đó làm mất thị trường" - Chủ tịch Lương Quốc Đoàn phân tích.