Virus Corona có thể khiến GDP quý I/2020 của Việt Nam giảm mạnh

Công ty chứng khoản Bảo Việt (BVSC) vừa phát hành báo cáo nhanh về tác động của dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona đến kinh tế Trung Quốc và Việt Nam. BVSC cho rằng, dịch viêm phổi do virus corona gây ra đã và đang gây hoang mang cho nhà đầu tư trên toàn thế giới. Thành phố Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc đang là tâm điểm của dịch bệnh, kéo theo nhiều ảnh hưởng dây chuyền đến toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc, qua đó tác động lớn tới tăng trưởng GDP của quốc gia này.

Kinh tế Trung Quốc - Khó càng thêm khó trong quý I/2020

Theo BVSC, khu vực được đánh giá bị tác động nhiều nhất bởi dịch bệnh là dịch vụ, điển hình là các ngành: vận tải, bán lẻ, nhà hàng, các hoạt động giải trí.  

Đáng lưu ý, tỷ trọng khu vực dịch vụ trong GDP của Trung Quốc đã tăng mạnh 12 điểm phần trăm trong 17 năm qua, từ mức 42% vào năm 2003 (năm bùng phát dịch SARS) lên mức 54% hiện nay. Với tỷ trọng lớn như trên, nếu dịch bệnh lần này không sớm được kiểm soát, tác động đến GDP của Trung Quốc có thể sẽ nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.

Còn nhớ, tại giai đoạn cao điểm của dịch SARS, tăng trưởng GDP của Trung Quốc đã giảm 2 phần trăm, từ mức 11,1% trong quý I/2003 xuống còn 9,1% trong quý II/2003.

Điểm đáng lưu tâm là trong dịch bệnh SARS lần trước, kinh tế Trung Quốc đang trong pha mở rộng của chu kỳ kinh tế. Trong khi thời điểm hiện tại, kinh tế nước này đang trong chu kỳ suy giảm. Do vậy, dịch bệnh viêm phổi cấp do virus Corona sẽ càng khiến kinh tế Trung Quốc gặp khó khăn, ít nhất là trong quý I, thậm chí kéo dài sang cả quý II/2020 (trong dịch SARS năm 2003, Trung Quốc phải mất 8 tháng để khống chế dịch bệnh với hơn 8.000 ca nhiễm và 800 người chết).

Tin liên quan

Cập nhật 3/2: Số ca nhiễm virus Corona gấp đôi dịch SARS, tàn phá kinh tế thế giới, Việt Nam gánh hệ luỵ

Theo dự báo của Bloomberg, tăng trưởng GDP của Trung Quốc cho cả năm 2020 có thể sẽ về mức 5,7% - giảm 0,4% so với mức 6,1% của năm 2019.

Liên quan đến chỉ số sản xuất PMI của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, BVSC cho biết, mức độ xấu nhất của chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ rơi vào tháng 2/2020 (tháng dịch bệnh ở giai đoạn bùng phát mạnh) với điểm số giảm sâu so với ngưỡng 50 điểm do hoạt động sản xuất ngừng trệ.

Trong kịch bản xấu, nếu dịch bệnh diễn biến ngoài tầm kiếm soát, Chính phủ Trung Quốc có thể sẽ có thêm các biện pháp cứng rắn, dẫn đến các hoạt động sản xuất bị buộc phải ngừng trệ tại nhiều tỉnh và thành phố hơn (không chỉ giới hạn ở Vũ Hán). Nếu điều này xảy ra, chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ còn sụt giảm mạnh trong ngắn hạn.

Tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực nhất định trong quý I/2020

Với Việt Nam, tính đến 02/02/2020, là nước có đường biên giới sát với Trung Quốc, Việt Nam đã ghi nhận 8 ca nhiễm virus Corona. Mặc dù số ca nhiễm chưa cao và cũng chưa có trường hợp nào tử vong nhưng Chính phủ cũng đã có những biện pháp tương đối mạnh nhằm ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm bệnh, điển hình như: tạm dừng cấp visa cho khách du lịch từ Trung Quốc, tạm dừng các lễ hội chưa tổ chức, cho phép sinh viên, học sinh nghỉ học 1 tuần. Theo BVSC, những động thái trên sẽ có ảnh hưởng tiêu cực nhất định tới kinh tế Việt Nam.

Thứ nhất, cũng giống như Trung Quốc, khu vực dịch vụ của Việt Nam được đánh giá sẽ bị tác động nhiều nhất bởi dịch bệnh Corona, điển hình là các ngành vận tải, lưu trú, du lịch, bán lẻ, nhà hàng, hoạt động giải trí.

Năm 2019, khách Trung Quốc chiếm khoảng 30% tổng lượng khách nước ngoài đến Việt Nam nên việc dừng cấp visa cho khách Trung Quốc chắc chắn sẽ khiến ngành du lịch chịu thiệt hại.

Ngoài ra, thời điểm hiện tại là cao điểm về hoạt động du xuân, lễ hội của khách du lịch trong nước. Đáng chú ý đây là những hoạt động du lịch mang tính thời điểm, mùa vụ nên rất khó bù đắp trở lại trong các tháng tới, kể cả khi đã hết dịch bệnh. Vì vậy, dịch bệnh sẽ khiến các hoạt động này suy giảm đáng kể.

Trong cơ cấu GDP năm 2019 của Việt Nam, khu vực dịch vụ chiếm tỷ trọng 41,6%. Mặc dù tỷ trọng này chưa cao như Trung Quốc nhưng khu vực dịch vụ chiếm tới 45% trong tổng mức tăng GDP của Việt Nam.

Trong đó, những ngành có mức tăng trưởng cao hơn hẳn bao gồm: Bán buôn và bán lẻ (tăng 8,82%); vận tải, kho bãi (tăng 9,12%)... Đây đều là những ngành sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ dịch bệnh. Tính tổng các nhóm dịch vụ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tình hình suy giảm do dịch bệnh như như Bán buôn và bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ; Vận tải, kho bãi; Dịch vụ lưu trú và ăn uống; Nghệ thuật, vui chơi và giải trí hiện chiếm khoảng 17,3% trong GDP năm 2019.

Ngoài khu vực dịch vụ thì khu vực nông lâm thuỷ sản cũng sẽ chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh khi hoạt động xuất khẩu nông lâm thuỷ sản sang thị trường Trung Quốc có thể sẽ sụt giảm. Bởi Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chính các mặt hàng nông sản của Việt Nam khi năm 2019, xuất khẩu nông sản sang thị trường này đạt 5,92 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 35%.

Tin liên quan

Virus Corona khiến TTCK bốc hơi 5 tỷ USD, thanh long còn 5.000 đồng cho thấy sự lệ thuộc Trung Quốc

Do đó, nếu hoạt động giao thương với Trung Quốc bị ảnh hưởng do dịch bệnh, tăng trưởng của khu vực nông - lâm - thuỷ sản (vốn đã ở mức thấp) sẽ có nguy cơ suy giảm thêm, từ đó kéo theo cầu tiêu dùng của người lao động thuộc khu vực này cũng giảm theo.

“Tuy nhiên, việc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc qua đường biên mậu phần nào bị ảnh hưởng chủ yếu do sự chủ động từ phía Việt Nam. Do đó, khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát, hoặc các cơ quan quản lý đưa được ra cách thức quản lý hợp lý để duy trì việc xuất-nhập khẩu hàng hóa trong khi vẫn kiểm soát con người vận hành. Chúng tôi cho rằng các hoạt động này cũng sẽ nhanh chóng được nối lại, qua đó giảm thiểu thiệt hại đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam”, báo cáo đề cập.

Đối với khu vực công nghiệp – xây dựng, BVSC nhìn nhận, sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu xuất phát từ dịch bệnh ở Trung Quốc có thể sẽ ảnh hưởng đến việc nhập khẩu một số mặt hàng làm nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất tại Việt Nam.

Theo số liệu của Tổng cục hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc năm 2019 chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, trong đó xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng 24% còn nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm tỷ trọng cao hơn (38,7%).

Trên cơ sở đó, dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona tại Trung Quốc có thế gây ảnh hưởng đến sản xuất một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực phụ thuộc nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu của Việt Nam như điện thoại và linh kiện điện tử; máy vi tính, sản phẩm điện tử, dệt may, da giày….

Tổng hợp tất cả các yếu tố trên, BVSC cho rằng, trong kịch bản thuận lợi nhất (bao gồm: kiểm soát được dịch bệnh với số ca nhiễm và tử vong không lớn, thích ứng và đảm bảo bảo duy trì tính thông suốt của lưu thông hàng hóa…), GDP trong quý I/2020 có thể sẽ tăng quanh mức 6,5%, thấp hơn 0,2-0,4% so với cùng kỳ năm 2019, sau đó sẽ dần hồi phục trở lại bắt đầu từ quý II/2020.

Mặc dù vậy, với tính chất phức tạp và nguy hiểm của dịch bệnh, BVSC cũng không loại trừ khả năng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng tiêu cực đến hết quý II/2020.

Trước đó, Công ty chứng khoán SSI cũng đưa ra nhận định, mục tiêu tăng trưởng GDP 6,6-6,8% trong quý I là rất thách thức, và kịch bản sẽ xảy ra trong khoảng 6-6,5%. Mức tăng trưởng thấp (khoảng 5-6%) sẽ là mối lo ngại. Không loại trừ tình huống, Chính phủ cần đưa ra một mức hỗ trợ lớn để phục hồi tăng trưởng trong nửa sau của năm 2020 để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng GDP 6,8% cho cả năm 2020.